actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Nicolas Sarkozy president

Ambities voor Frankrijk en de wereld

Nicolas Sarkozy, die de presidentsverkiezingen in Frankrijk heeft gewonnen, wil de veranderingen doorvoeren waar zijn voorgangers voor terugschrokken.

Parijs, 7 mei. Frankrijk krijgt een president die het land „weer in beweging” wil brengen. Nicolas Sarkozy (52), gisteren gekozen als opvolger van Jacques Chirac (74), profileert zich als een activist met grote ambities – economisch, sociaal en internationaal. De Fransen hebben dat gewaardeerd. De ex-minister van Binnenlandse Zaken boekte in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen een duidelijke overwinning op de socialistische kandidate Ségolène Royal: 53 tegen 47 procent. De opkomst was ongeveer even hoog als twee weken geleden: 84 procent.

Sarkozy vierde zijn zege met een reeks beloftes die zijn geldingsdrang nog eens onderstreepte. De helft van zijn overwinningsrede was aan de wereld gericht. Geen voorzichtige woorden over internationale rechtsorde en behoud van verworvenheden. Sarkozy wil de wereld veranderen zoals hij Frankrijk wil veranderen. Hij belooft aan de kant te staan „van al degenen die vervolgd worden”. Hij wil initiatieven nemen in Europa maar ook in het Midden-Oosten, via een nieuwe Mediterrane Unie met alle landen rondom de Middellandse Zee. De ‘bevriende’ Verenigde Staten kregen de verzekering dat Frankrijk eigenzinnig zal blijven.

De grootste opgave voor Sarkozy is het hervormen van Frankrijk zelf, het land van aanhoudende werkloosheid, groeiende armoede, sociale spanningen en verstarring. Sarkozy heeft er sinds 2002 alles aan gedaan om zich te profileren als de nieuwe sterke man, die de sociaal-economische hervormingen zal doorvoeren waar zijn voorgangers Mitterrand (1981-1995) en Chirac (1995-2007) voor terugschrokken.

In die zin is de verkiezing van Sarkozy echt een breuk in Frankrijk, ook al volgt hij een partijgenoot op. Hij is gekozen omdat hij erin geslaagd is de kiezers ervan te overtuigen dat hij het antwoord heeft op een ‘diep gevoelde behoefte aan verandering’.

Daarom verzamelden zich gisteren duizenden aanhangers op het traditionele feestplein van rechts Frankrijk in Parijs, la Concorde. Omdat ze geloven dat Sarkozy niet zal toegeven als er straks demonstraties en stakingen komen waar geen Franse president aan lijkt te ontsnappen.

Sarkozy heeft vijf jaar om resultaten te boeken. Dat betekent: haast. Hij heeft een programma klaarliggen om binnen honderd dagen hervormingen in gang zetten om de Franse economie dynamischer te maken, de werkloosheid terug te dringen, de verzorgingsstaat te hervormen.

Het tijdschema lag al klaar: De scheidende president Jacques Chirac blijft tot 16 mei aan. Die tijd zal Sarkozy gebruiken voor rust en het formeren van een nieuwe regering. François Fillon (53), vijfvoudig minister onder Chirac en sinds twee jaar naaste medewerker van Sarkozy, wordt naar verwachting premier. Sarkozy heeft aangekondigd dat er ook ministers uit andere partijen komen, onder meer uit het centrum en mogelijk ook van links.

De eerste maanden worden cruciaal: al in juni zijn er parlementsverkiezingen. Als Sarkozy’s partij UMP dan haar meerderheid niet handhaaft, kan hij zijn hervormingsagenda niet uitvoeren. De nieuwe regering gaat al voor die datum in de slag met een uitgekiende agenda. Nog voor de verkiezingen op 10 juni moet overleg met de sociale partners leiden tot hogere lonen. Direct erna volgt wetgeving om een minimum aan dienstverlening in het openbaar vervoer te garanderen tijdens stakingen. Die zullen daarmee een minder verlammende uitwerking hebben op het openbare leven dan in het verleden. Ook omstreden wetgeving om recidiverende criminele minderjarigen vanaf 16 jaar als volwassenen te berechten wil Sarkozy snel doorvoeren.

In het kamp-Sarkozy gaat men ervan uit dat protest in de komende maanden niet zal uitblijven. Fillon zinspeelde er gisteren al op dat een „botsing” met de grootste vakbond, de ex-communistische CGT, onvermijdelijk is om de weg vrij te maken voor hervormingen. Volgens de oppositie komt er nog meer verzet. Zo had Royal de laatste dagen voor de tweede ronde al gesuggereerd dat de verkiezing van Sarkozy tot onrust zal leiden in de arme en multi-etnische voorsteden, waar de ex-minister Sarkozy omstreden is sinds de rellen van 2005. Vannacht bleef de schade beperkt tot enkele incidenten.

Sarkozy probeerde gisteravond met verzoenende woorden de vrees voor tegenstelling in het land weg te nemen. Hij belooft zijn hervormingen vredig en „gebroederlijk” door te voeren. „Dit is niet de overwinning van het ene Frankrijk op het andere”, zei hij in de Salle Gaveau in Parijs, waar hij de overwinning met zijn aanhangers vierde. „Niemand zal het gevoel hebben aan de kant te blijven staan.” Boegeroep van zijn aanhangers tegen Royal kapte hij af.

In de laatste maanden slaagde Royal er niet in hem serieus in de problemen te brengen. De rechtse kandidaat gold als uitgesproken favoriet nadat hij domineerde met een zeer actieve campagne waarin hij de nadruk legde op natie, werk en autoriteit.

Om zijn programma uit te voeren, moet hij ook de kiezers geruststellen die daarvan zijn geschrokken. Bij zijn tegenstanders heerste gisteren vooral ontreddering. Verandering is ook bij hen noodzakelijk, al was het maar omdat Sarkozy met vastbeslotenheid aankondigt dat hij „alles wat ik beloofd heb, ook zal uitvoeren”.

NRC, 7 mei 2007