België zwicht voor Europese druk


Nederlanders reageerden furieus toen België aankondigde dat buitenlandse automobilisten een wegenvignet moeten kopen. Het plan is echter getorpedeerd, en wel door de Belgen zelf.


De populaire Vlaamse cabaretier Geert Hoste grapt graag over zuinige Nederlanders. Maar dat wegenvignet, dat was geen grap meer. Zodra bekend werd dat automobilisten vanaf 2008 zestig euro moeten betalen om op de Belgische wegen te mogen rijden, kondigde hij aan ook in Nederland te gaan optreden. Voortvarend belde Hoste, die in elke show al gauw duizend Nederlanders verwelkomt, schouwburgen in Breda, Tilburg en Maastricht om te kijken of hij ze niet in hun eigen land kan bedienen.

Nu blijkt dat Hoste zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken. Het wegenvignet is resoluut van de baan geschoven, namelijk met een simpele verklaring van de Vlaamse christen-democratische voorman Yves Leterme. Na een bezoek aan zijn politieke vriend Jan Peter Balkenende, afgelopen maandag, meldde Leterme dat zijn partij het wegenvignet niet steunt. Daarmee is de politieke meerderheid in Vlaanderen voor het plan verdwenen.

Enig politiek tegengas was er gisteren wel. Volgens de sociaal-democratische minister van mobiliteit Kathleen Van Brempt was de opstelling van Leterme ’niet afgesproken’. Brussels eigen minister van verkeer, de liberaal Guy Vanhengel, verwijt Leterme een ’brokkenpiloot’ te zijn. Toch klinkt het protest zwak. Zo zeker van hun zaak waren de Belgen namelijk niet.

Niet dat het probleem niet duidelijk is. België is een uitgesproken ’transitland’. Toeristen rijden jaarlijks met miljoenen over het stukje van de Route du Soleil door Wallonië of over de westelijke route naar het zuiden, langs Antwerpen richting Lille. Vrachtwagens betalen al een toeslag, maar gewone auto’s niet en België ging zich afvragen waarom. Frankrijk, Italië, Duitsland en Oostenrijk heffen al langer tol op bepaalde routes.

Het oprichten van tolstations zou in het fijnmazige Belgische wegennet miljarden kosten. Daarom besloten Vlaanderen, Wallonië en Brussel na lang onderhandelen tot een wegenvignet voor iedereen, met een vast bedrag en slimme camera’s die nummerplaten kunnen herkennen. Het systeem zou jaarlijks zo’n anderhalf miljoen euro kosten, een schijntje bij de honderden miljoenen aan inkomsten.

De Belgische regering kondigde het plan in januari af zonder dat de Belgen zich er druk over maakten. Dat is niet zo gek, want zij zouden worden gecompenseerd via de wegenbelasting. Vanuit Nederland laaide het protest echter hoog op. Toenmalig minister van verkeer Karla Peijs vroeg opheldering en De Telegraaf riep automobilisten op om België te boycotten. Dat deed bij Belgen een lichtje opgaan.

Die Belgen, dat waren vooral de Vlamingen in Antwerpen en de noordelijke grensstreek. De Antwerpse middenstand wordt wekelijks overspoeld door Nederlanders. Bezwaren waren er ook van Plopsaland, het attractiepark van Kabouter Plop. Nederlanders schreven dat ze niet meer zouden komen. Ook vele toeristische gemeenten schrokken van de mogelijke gevolgen.

Zo vielen al ver voor de invoering de eerste gaten in het wegenvignet. De Vlaamse provincie Limburg kondigde zelfs aan dat ze Nederlandse en Duitse toeristen wilde vergoeden voor het wegenvignet, zodat ze toch kunnen komen. Minister van toerisme Geert Bourgeois opperde een complex tarievensysteem waarbij buitenlandse automobilisten tien tot zestig euro betalen, al naar gelang de aard van hun verblijf. Doorkruisen ze het land slechts? Komen ze maar één dagje? Dan betalen ze minder.

Het laatste duwtje kwam niet van Nederland, maar van de Europese Commissie. Zij deelt de mening dat automobilisten meer moeten betalen tegen de negatieve effecten van het autoverkeer, maar dan alleen in de EU als geheel en naar rato van het aantal gereden kilometers. Een apart wegenvignet voor België lijkt juridisch onhaalbaar.

Zo komt het dat Balkenende waarschijnlijk weinig overtuigingskracht nodig had om Leterme op andere gedachten te brengen. De notoire autobestuurder die denkt dat daarmee het gevaar is geweken heeft het echter mis. Dat hij meer gaat betalen staat vast. Leterme piekert over een variant van rekeningrijden, maar dan wel in Benelux-verband of nog liever in heel de EU. Oh ja, en ook voor de Belgen zelf.


Trouw, 28-03-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB