actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Joodse tieners met stenen bekogeld in Beringen

Groepgedrag sleept jongens mee

Jongens in groep 'durven' meer en doen weleens dingen waarvan ze weten dat die onverstandig zijn. Over de Turkse jongens die een joodse groep leeftijdsgenoten met stenen bekogelden, zei de procureur van Hasselt Marc Rubens dat ze de draagwijdte van hun daad pas inzagen toen ze achteraf tot de orde werden geroepen. ,,Ze wisten niet hoe erg het was wat ze deden.''

,,Misschien wisten ze het wel'', zegt Ingrid Ponjaert-Kristoffersen, hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de VUB. ,,Maar een adolescent wil ook tot elke prijs tot een groep behoren. In de lagere school kun je op de speelplaats bij een groepje gaan staan, en je mag meespelen.''

,,In de adolescentie wordt het veel moeilijker om tot een groep toe te treden. Het ergste wat een jongen van die leeftijd kan overkomen, is buiten de groep te worden gezet. Want dan ben je 'niemand'. En daarom gaan ze in groep ook vaak een stap verder. Omdat ze erbij willen blijven.''

,,Jongeren van die leeftijd zijn vrij egocentrisch. Ze hebben wel de verstandelijke capaciteiten om zich in het standpunt van anderen in te leven, maar niet de emotionele. Ze denken op het moment van de feiten alleen aan zichzelf.''

Nathalie Heurckmans, van dezelfde VUB-vakgroep, vergelijkt het incident in Genk met pestgedrag, wat zij bestudeerd heeft. ,,Adolescenten die in groep met elkaar in de clinch gaan: het is van alle tijden. Vroeger waren het die van boven tegen die van beneden, of die van over het water tegen die van in het dorp. Op het moment dat mensen anders worden, komen jongeren daartegen in opstand.''

,,Let wel, het anders-zijn wordt door de groep zelf bepaald. We hebben er weinig zicht op hoe dat gebeurt, waar de lijnen worden getrokken. Zo heeft recent onderzoek aangetoond dat nogal wat Vlaamse jongeren tegen vreemdelingen zijn. Maar wie is voor hen een vreemde? In de ene groep zijn dat de migranten, in de andere groep niet. Soms ligt de scheidslijn tussen twee wijken, of twee scholen.''

Hebben ouders enige impact? Het antwoord is dubbel. Heurckmans: ,,Ik denk dat het helpt om je kinderen vaak genoeg te vertellen waarom je tegen uitsluiting en tegen extreemrechts gedachtegoed bent. Je kunt twee boodschappen beklemtonen: dat anders zijn oké is. En dat je een eigen mening mag hebben, tegen een groep in.''

,,Op termijn nemen pubers dat wel over. Maar je kunt als ouders niet alles voorkomen. Als je zoon net aansluiting heeft gevonden bij een groep die toevallig ruiten inslaat, moet hij al sterk in zijn schoenen staan om er op datzelfde moment uit te stappen.''

Ook meisjes van die leeftijd doen duchtig mee aan groepsvorming en uitsluiting, zegt Heurckmans. ,,Maar hun gedrag is niet extravert, als ze pesten doen ze het geniepiger. Ze doen meer aan cyberpesten, verspreiden roddels over de ander of organiseren een fuif 'voor iedereen - maar niet voor die en die'. Het is pestgedrag dat zich niet in het openbaar afspeelt en maatschappelijk niet zo'n probleem blijkt te vormen.''

DS, 06-12-2006 (Veerle Beel)