Heethoofden op vliegtuig riskeren celstraf

Wie amok maakt op een vliegtuig riskeert vanaf nu nu ook in ons land een boete en een gevangenisstraf. Het kabinepersoneel mag je bovendien met de nieuwe wet ook terechtwijzen. Tot voor kort riskeerden stewards en stewardessen zelf een rechtszaak als de passagier achteraf zijn beklag deed, nu krijgen ze dus rechtszekerheid over hun optreden aan boord.
Gerrit Stockaert is steward bij SN Brussels Airlines. "Enkele maanden geleden was er een incident op een vlucht naar Istanbul. Een van de passagiers wou koste wat het kost de cabinedeur openen. Hij wou naar buiten." Dergelijke situaties zijn allesbehalve leuk. "Ze veroorzaken veel angst, zowel bij het cabinepersoneel zelf als bij de passagiers." En dan zijn er ook de hoogoplopende ruzies over het gebruik van de gsm's of het roken op het toilet.
Het cabinepersoneel wordt opgeleid om om te gaan met 'moeilijke' passagiers. Maar hun aanpak heeft niet altijd succes. "Sommige mensen zijn blijkbaar niet kalm te krijgen." Wat mogen de steward en stewardessen in zo'n geval doen?


Veiligheid primeert

"Eerst en vooral moeten we bepalen wiens veiligheid in gevaar is", vertelt Gerrit. "Dat van de 'dwarse' passagier of dat van het hele toestel. In dat laatste geval mogen we alle mogelijk middelen gebruiken om de man of vrouw te beletten om zijn plannen uit te voeren." Het probleem, tot nu toe, was dat de tussenkomst achteraf wel eens een juridisch staartje zou kunnen krijgen. Voelde de passagier zich onheus behandeld, dan kon hij immers klacht indienen. Dat zal nu niet meer kunnen.
"Eigenlijk zaten we in een groot juridisch vacuüm. De rechtsregels die van toepassing konden zijn, dateerden van 1937. In die tijd bestonden nog geen gsm's of andere elektronische toestellen waarvan het gebruik in het vliegtuig verboden is", aldus Geert Sciot, woordvoerder van SNBA.
"In de nieuwe wetgeving wordt het gezag van de commandant expliciet erkent. Hij is de baas aan boord en mag alle maatregelen nemen die hij op een bepaald moment nodig acht om de veiligheid van zijn toestel en de passagiers te garanderen."


Tot 1.000 euro boete

Wie zich agressief gedraagt of zich misdraagt en zo de veiligheid in gevaar brengt, kan een gevangenisstraf tot 1 jaar krijgen en/of een boete tot 1.000 euro. Ook wie aan boord komt onder invloed van alcohol of drugs, riskeert zo'n straf. Idem dito trouwens voor wie het vliegtuig beschadigd of er vuur in aansteekt.
En een tip voor wie het gsm'en niet kan laten: het gebruik van een mobieltje aan boord kan leiden tot een boete van maximum 1.000 euro. Wie zich binnen een periode van vijf jaar meermaals bezondigt aan hetzelfde onaanvaardbare gedrag, is zeker van een gevangenisstraf.
Vorig jaar zijn bij SN 60 gevallen van wangedrag opgetekend. Een tientaal meer dan het voorbije jaar. De meeste van die gevallen hebben te maken met verbale agressie, dronkenschap en mobiel telefoneren. In 20 van die gevallen heeft de politie effectief een proces-verbaal opgesteld. Alvorens het zo ver komt, krijgt de 'moeilijke' passagier immers een gele kaart. "Dat systeem hebben we op eigen initiatief enkele jaren geleden ingevoerd", vertelt Geert Sciot.


Eerst geel

Het komt erop neer dat wie vervelend doet, een kaart krijgt - ondertekend door de gezagvoerder van het toestel - waarop staat dat het vertoonde gedrag niet door de beugel kan en dat indien de passagier zich niet aanpast, hij of zij bij de landing aan de politiediensten zullen overgedragen worden.
"En het sorteert effect", weet Sciot. "De meeste mensen kalmeren, gaan zich bezinnen. Vooral het feit dat met een politietussenkomst wordt gedreigd, lijkt indruk te maken." Maar sommige mensen zijn hardleers. "Wie het enkele keren te bont maakt, sturen we een brief waarin we duidelijk maken dat we de persoon in kwestie liever niet meer op een van onze vluchten verwelkomen."
Maar al bij al valt het bij SN nog mee met het aantal moeilijke passagiers. De meeste problemen doen zich blijkbaar voor op Britse chartervluchten. "De combinatie tussen weinig beenruimte en veel alcohol."


www.vrt.be