Made in USA


ABU Musab al-Zarqawi is groot gemaakt voor hij het was. Weinigen hadden van hem gehoord toen Colin Powell - de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken - in 2003 voor de VN-Veiligheidsraad zijn naam in één adem noemde met die van Osama bin Laden en Saddam Hoessein. Al-Zarqawi zou volgens Powell in het noorden van Irak kampen runnen met de steun van Saddam, waar terroristen werden klaargestoomd voor een chemische oorlog. Deze onheilige drievuldigheid moest worden bestreden, zei Powell. De Amerikaans-Britse invasie van Irak was een feit.


Nadat de Amerikanen Al-Zarqawi hadden gebrandmerkt als meester-terrorist, waren zijn geld- en rekrutenzorgen verleden tijd. Terwijl Bin Laden deemsterde in de achtergrond, werd Al-Zarqawi het icoon van de islamitische guerrilla. In Afghanistan had hij zijn kans gemist. Hij arriveerde er op het moment dat de Russen wegtrokken. Irak moest zijn oorlog worden.

Het is velen een raadsel hoe een werkloze straatboef uit Zarqa, een grauwe industriestad in Jordanië waar Palestijnse vluchtelingen en bedoeïnen wonen, het schopte tot staatsvijand nummer twee voor de Amerikanen, op wiens hoofd een prijs van 25 miljoen dollar stond. Hoe een man die sloten alcohol dronk en vrouwen lastigviel, een symbool werd van de islamistische strijd.

Al-Zarqawi werd - vermoedelijk - op 20 oktober 1966 geboren als Ahmad Fadeel Nazal Khalayleh. Zijn vader - uit een oude bedoeïnenfamilie - was oud-officier en gemeentelijk ambtenaar, zijn moeder zorgde voor hun tien kinderen. Ze woonden in een armzalig betonnen huis met uitzicht op een kerkhof waar Ahmad tussen de graven ging spelen. Hij hing rond op straat, eerst om te voetballen, later om te dieven en te vechten. Op zijn zeventiende haakte hij af op school.

Na de dood van zijn vader wilde zijn zeer gelovige moeder - die hij later zou meenemen naar Afghanistan in de hoop dat de berglucht haar leukemie zou genezen - zijn ziel redden. Ze stuurde hem naar een salafistische moskee. Al-Zarqawi deed altijd alles in extremen en dat was ook zo voor zijn zoektocht naar verlichting. Zarqawi de boef werd Zarqawi de moslimmilitant. Vanuit Afghanistan keerde hij terug naar huis met een predikant die hem meesleepte in het verzet tegen het Jordaans koningshuis. Beiden vlogen in 1996 voor vijftien jaar de cel in.

Daar ontpopte Al-Zarqawi zich tot een leider. ,,Met één blik kon hij doen gehoorzamen'', vertelde de gevangenisarts later. Hij leerde de 6.236 verzen van de koran vanbuiten en liet de tatoeage van een anker met zuur verwijderen. Hij pompte gewichten en leidde een gedisciplineerd leven. Hij verdroeg geen afwijkende overtuigingen, ook niet in 'zijn' islam. ,,Als je niet met hem was'', zei celgenoot Youssef Rababa'a aan The Guardian , ,,was je de vijand. Er was geen grijze zone.''

In 1999 profiteerde Al-Zarqawi van een amnestie. Hij wilde een rustig leven met een groentenkraampje, meenden sommigen, maar de voortdurende druk van de veiligheidsdiensten zou hem drijven tot wat volgde. Volgens anderen stond er maar één punt op zijn agenda: chaos zaaien. Hij trok opnieuw naar Afghanistan, deze keer voor de kampen van Al-Qaeda, en werd er voorgesteld aan Bin Laden. Het was geen grote liefde, en Al-Zarqawi ging naar de grens met Pakistan en nadien naar Irak om zijn eigen kampen op te zetten, zij het met financiële hulp van Bin Ladens netwerk. Toen Irak na de Amerikaans-Britse invasie de nieuwe vergaarplaats werd voor jihadi's aller landen, rook Al-Zarqawi zijn kans.

Oum Sayed, zijn moeder, omschreef Ahmad als een lieve en tedere jongen. Het moet de families van Nick Berg en Kenneth Bigley en de andere gijzelaars die Al-Zarqawi of zijn mannen de keel oversneden, worden vergeven dat zij die mening niet delen. In Irak vocht Zarqawi zoals hij opgroeide: als een straatvechter. Brutaal, gemeen en zonder genade. Hij gaf geen interviews en stuurde geen ellenlange met religieuze referenties doorspekte videoboodschappen de wereld in. Zijn werkwijze, schreef Reuters gisteren, was de guerrilla-versie van de shock & awe campagne die de VS voerden. Zarqawi had maar één boodschap: het afgehakte hoofd van Nick Berg, of van de honderden sjiieten die op die manier al zijn afgemaakt.

Zijn mythe groeide. Bin Laden noemde hem ,,de Prins van Al-Qaeda in het Tweestromenland''. De VS schreven zowat alle aanslagen en moorden in Irak op conto van 'Al-Qaeda in Irak'. Maar volgens andere opstandelingen was Zarqawi meer een godfather , die de middelen verdeelde, de groepjes coördineerde en de stroom paradijs-zoekende kamikaze naar hun dodelijke doelwit stuurde. Een fantoom, volgens de VS-troepen die drie jaar lang op hem joegen. Altijd net weg als ze dachten hem gevonden te hebben; niet te traceren via gsm's die hij weggooide nadat hij ze had gebruikt. Had hij een kunstbeen? Werd hij dodelijk gewond over de grens gesmokkeld? Wat is feit en wat is fictie bij Al-Zarqawi? Feit is: hij werd gisteren ,,uitgeschakeld'' door een Amerikaanse bom. Hij bleef zo uit een Amerikaanse cel, zoals zijn moeder op haar sterfbed had gewild.


DS, 09-06-2006 (Isa Van Dorsselaer)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB