Glasgerinkel in Nederland


Het spoor van brandstichtingen in moskeeën en islamitische scholen dat na de moord op Theo van Gogh door Nederland loopt, roept een gevoel op van diepe schaamte en grote ongerustheid. In Rusland bracht het televisie-journaal het laatste nieuws uit ons land gisteravond onder de kop 'Den Haag lijkt op de Noord-Kaukasus'. Een Deense krant vergeleek de reeks van incidenten gericht tegen de islamitische gemeenschap met de Kristallnacht op 9 november 1938, toen in Duitsland nazi-knokploegen de ruiten van joodse winkels en synagogen ingooiden en het huisraad kort en klein sloegen.

We zullen hier, nóg wel, geneigd zijn deze vergelijkingen als overdreven af te doen, omdat het zelfbeeld van tolerantie en redelijkheid sterk is en we altijd hardnekkig blijven denken dat het hier zo'n vaart niet zal lopen. De kijk van buitenlandse media laat een werkelijkheid zien, die voor ons moeilijk is te verdragen.

Misschien is daaruit te verklaren dat het kabinet na de moord op Van Gogh aanvankelijk de ernst van de situatie, vooral de risico's voor de verstandhouding tussen de verschillende bevolkingsgroepen, niet ten volle leek te onderkennen. Als dat zo is, heeft premier Balkenende zich gisteren behoorlijk gerevancheerd met een ernstige en adequate verklaring in de Tweede Kamer en zijn lijflijke aanwezigheid bij de afgebrande moslimschool in Uden. Met dat optreden maakte de premier duidelijk te beseffen dat onze samenleving zich in kapiteinsvaarwater bevindt. In het nautische jargon houdt dat in dat de stromingen zo gevaarlijk zijn dat de kapitein zelf het commando op de brug overneemt.

Balkenende deed dat geen moment te laat. Uden staat niet gelijk aan Beslan in de Noord-Kaukasus, maar het geweld tegen scholen laat zien dat ook hier de wereld van kinderen doelwit kan zijn van onverdraagzaamheid en haat. Tegen deze vormen van eigenrichting hoort de overheid hard op te treden, net zo hard en gemotiveerd als tegen de cynische terreur van religieuze fanaten. Dat is noodzakelijk om de gematigde krachten in de samenleving, waar ze zich ook bevinden, met elkaar te verbinden in de strijd tegen de gemeenschappelijke vijand van het extremisme. In dat licht kan er zelfs uit het glasgerinkel dat we nu in Nederland horen, nog iets moois voortkomen.


Trouw, 11-11-2004

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB