actualiteitsforums - Enkele post bekijken - De Villepin schrapt C.P.E.

Villepin heeft zijn politieke kracht verloren

De Franse premier Villepin heeft de slag om de nieuwe arbeidswet verloren. Vrijwel niemand ziet in hem nog een presidentskandidaat. De politieke winst gaat naar minister Nicholas Sarkozy.

PARIJS, 11 APRIL. De leiders van de Franse vakbonden en studentenorganisaties dronken gisteravond champagne terwijl ze zagen hoe premier Dominique de Villepin in het achtuurjournaal zijn nederlaag verwerkte.

De crisis over het arbeidscontract CPE was voor hem een „beproeving” geworden, zei Villepin. „Heel zwaar.”

‘s Morgens had hij het aangeslagen erkend: het CPE is van de baan. ‘s Avonds probeerde hij weer strijdbaar over te komen. Villepin wil volhouden in de strijd tegen de werkloosheid.

Maar de premier heeft niet alleen de slag om een flexibeler arbeidscontract voor jongeren verloren. Villepin, zo luiden de analyses vanmorgen in Frankrijk, is zijn politieke kracht kwijt – en zijn toekomst. Vrijwel niemand ziet in hem nog de presidentskandidaat-in-spe die hij de afgelopen maanden leek te worden. Villepin zei gisteren zelf dat hij „altijd gezegd” heeft „geen presidentiële ambities” te hebben.

Niettemin was het een publiek geheim dat het CPE deel uitmaakte van zijn strategie om nog voor 2007 naam te maken als hervormer. Juist uit vrees voor vertraging had hij overleg met de bonden overgeslagen en een noodprocedure in het parlement toegepast.

Die alles-of-niets-aanpak is meer dan mislukt. Zes weken protest hebben de politieke verhoudingen gewijzigd.

Links heeft de goede moed hervonden. Vakbonden en studentenorganisaties bleken zes weken lang steeds meer mensen te kunnen mobiliseren, tot drie miljoen. Eerste secretaris François Hollande van de Parti Socialiste bezong gisteren optimistischer dan in jaren de eenheid op links, „die de overwinning mogelijk maakt”. Met een knipoog naar de presidentsverkiezingen in 2007. De verdeeldheid in de PS uit de tijd van het referendum over de Europese grondwet en de versplintering ten tijde van de verkiezingen in 2002 lijkt opeens ver weg. Het elan is zo groot, dat radicale actievoerders ook vanmorgen hun bezettingen op universiteiten en blokkades van wegen doorzetten.

Op rechts heeft de crisis nog eens bewezen hoe cruciaal de positie is van UMP-leider en minister van Binnenlandse Zaken Nicolas Sarkozy, de waarschijnlijke presidentskandidaat van de UMP. In feite ervoeren de Franse sociale partners en studentenorganisaties de afgelopen weken wat regeringsleiders in buurlanden al langer wisten: in Parijs is praten met Sarkozy tegenwoordig niet minder belangrijk dan met Chirac.

De ontknoping van de CPE-crisis kwam pas in zicht toen Sarkozy met de bonden begon te bellen. Weliswaar was het president Chirac die gisteren officieel besliste dat het CPE vervangen wordt. Maar dat was niet de keuze die hij aanvankelijk had gemaakt. Toen de druk op straat toenam, koos Chirac in een tv-toespraak eerst noch voluit voor volhouden, noch voor afschaffen, maar voor aanpassen van het CPE.

Het werkte averechts. Chirac wilde Villepin steunen, maar diens positie verzwakte juist. De bonden en studenten demonstreerden gewoon door. Net als tijdens de campagne voor het referendum over de Europese grondwet en tijdens de rellen in de voorsteden bleek Chirac onvoldoende gezag te bezitten om de loop der dingen te veranderen.

Bijna geruisloos verdwenen de ‘aanpassingen’ van Chirac uit zicht. Ze maakten plaats voor de oplossing die Sarkozy al weken bepleitte: een compromis met de vakbonden. Vroegtijdig liet hij doorschemeren – zijn medewerkers zeiden het hardop – dat het CPE niet zo’n wondermiddel was dat het een sociale crisis waard was.

Hij bleef in de gesprekken met de bonden zelf op de achtergrond, mede onder druk van Chirac. Maar de UMP-parlementariërs die de gesprekken leidden, deden precies wat Villepin weigerde en hun partijleider Sarkozy wilde: afkoersen op afschaffing van het CPE.

Sarkozy voelt zich inmiddels kennelijk zo sterk, dat hij vanmorgen in een interview in Le Figaro Villepin royaal in bescherming neemt. De premier „kan niet alleen maar moet ook blijven werken.” Hij, Sarkozy, heeft alleen maar zijn plicht gedaan: zijn politieke familie beschermd en aan het algemeen belang gedacht.

Toch is nog de vraag welke prijs Sarkozy zal betalen voor zijn regie over de terugtocht van het CPE. De UMP-aanhang kan gevoelig blijken voor de vraag of Sarkozy wel echt een hervormer is. Vandaag zei hij dat Fransen alleen bereid zijn tot hervormingen als het de goede zijn. „We houden vast aan essentiële hervormingen. Voor de rest is een compromis geen teken van zwakte.”

Hij meent dat grote hervormingen altijd overeenstemming met de bonden nodig is. De strijd met links om de sympathie van de sociale partners is voor Sarkozy nog maar pas begonnen.

NRC, 11-04-2006