actualiteitsforums - Enkele post bekijken - China & mensenrechten: noppes!

China / Om de beurt weigeren dissidenten eten

Al zo’n duizend mensen zouden hebben deelgenomen aan een nieuwe vorm van verzet in China, een estafette- hongerstaking. De hongerstaking lijkt de massaalste actie tegen de autoriteiten sinds de studentenprotesten van 1989. De deelnemers protesteren tegen het toenemende gewelddadig optreden tegen dissidenten. Ze eisen ook de vrijlating van politieke gevangenen.

Terwijl de overheid doorgaans iedere vorm van protest spoedig de kop in drukt, is deze estafette-hongerstaking, waarbij individuele betogers gedurende één of twee dagen vasten, al een maand gaande. Voor zover bekend heeft er nog geen hongerstaking in het openbaar plaats gehad, maar sommige deelnemers maken er – anoniem – melding van op internet. De deelnemers zouden al uit achttien provincies komen . De politie heeft al verschillende prominente deelnemers gearresteerd of onder toezicht gezet; anderen worden vermist. Maar mogelijk verhindert de anonimiteit en uitgestrektheid van de actie de overheid om deze helemaal te beëindigen.

De meeste deelnemers zijn politieke activisten, advocaten en schrijvers, meldt het Japanse persbureau Kyodo. De Chinese staatsmedia zwijgt over de hongerstakingen, veel internetpagina’s met nieuws en informatie erover worden geblokkeerd. De actie heeft internationale navolging gekregen van sympathisanten in onder meer Toronto, New York, Londen, Sydney en Hong Kong.

De actie loopt minder in het oog dan eerdere protesten in China, waarbij grote groepen hun woede uitten tegen het overheidsbeleid, milieuverontreiniging of corruptie. Maar de vorm is misschien wel zo effectief en in ieder geval langdurig.

Initiatiefnemer is de mensenrechtenadvocaat Gao Zhishing. Verwijzend naar de Communistische Partij merkt Gao op een Aziatische nieuwssite over de actie op: ,,Onze onmenselijke regering, die werkt als een criminele organisatie, zal wellicht spottend lachen om deze hongerstaking.” Maar Gao is ervan overtuigd dat dit werkt, al is op het eerste gezicht onduidelijk wat het effect van de actie is, nu de Chinese overheid de zaak stilhoudt.

Gao wordt gevreesd door de Chinese regering vanwege zijn openlijke, harde kritiek op het overheidsbeleid. Als advocaat verdedigt hij dissidenten en leden van de verboden spirituele beweging Falun Gong. Hij staat vaak onder politietoezicht en wordt regelmatig geïntimideerd. Dat Gao vooralsnog niet gearresteerd is voor zijn cruciale aandeel in de hongerstakingen, is wellicht omdat de Chinese overheid vreest dat dit zal leiden tot meer internationale aandacht.

Toch is het protest alleen al in vorm opvallend. Hoewel hongerstakingen niet onbekend zijn in het land - denk aan de studentenprotesten op het Plein van de Hemelse Vrede - lijkt het voor het eerst dat ze over minimaal 18 provincies plaatsvinden. En het is opmerkelijk dat de initiele groep deelnemers - allen activisten die nauwlettend in de gaten worden gehouden door de regering - de actie zo langdurig en wijdverspreid hebben kunnen doorvoeren.

Chinese communisten: Op naar een Nieuw Socialistisch Platteland

Het schrijnende verschil in welvaart tussen de steden en het platteland is één van de belangrijkste voedingsbodems voor sociale onrust in China. Tijdens de jaarlijkse plenaire bijeenkomst van het Chinese parlement in Peking, die morgen begint en anderhalve week duurt, zal de bestrijding van de armoede op het platteland het grote thema zijn. Peking moet het probleem wel oplossen, anders zal het toenemend aantal demonstraties op het platteland de macht van de enige partij in het land, de Communistische, onherroepelijk aantasten.

In 2005 waren er volgens officiële Chinese opgave maar liefst 87000 „protesten, opstanden en andere ordeverstoringen”. De Communistische Partij stelt het parlement daarom voor een ’Nieuw Socialistisch Platteland’ te creëren, waarvan 750 miljoen Chinezen moeten profiteren. Peking wil in het landelijk gebied veel investeren in gezondheidszorg en onderwijs. De subsidiekraan gaat wijd open opdat leerlingen niet langer hoeven te betalen voor schoolboeken of de verwarming van hun eigen school. De subsidies op graanteelt gaan omhoog, de landbouwbelastingen naar beneden. Peking belooft zelfs „verbeterde lokale democratie”.

Het uit drieduizend mensen bestaande parlement, ook wel Volkscongres genoemd, is formeel de hoogste wetgevende macht. Het heeft alleen geen werkelijke macht. Het moet de voorbereide plannen goedkeuren en kan hooguit wat milde kritische noten plaatsen, die tot kleine aanpassingen kunnen leiden. Het parlement neemt het plan volgende week aan.

Trouw, 04-03-2006