Kari Lake, de “ergste nachtmerrie” van de pers, moet Amerikaanse internationale omroep leiden


Donald Trump wil Kari Lake, die journalisten “monsters” noemt, als baas van Voice of America, een internationale omroep gefinancierd door de VS. Dat leidt tot angst op de redactie. “We hopen dat de vangrails intact blijven.”


Een avond tijdens de Midterms-campagne van 2022, in een megakerk in Phoenix, Arizona. Op het podium staat Kari Lake, op dat moment een gouverneurskandidaat en rijzende ster in de Republikeinse partij. Zelf was ze twee decennia lang een nieuwsanker op televisie, maar als politica gaat Lake graag tekeer tegen de media en hun “fake news”. “Als ze elke dag liegen over mij en mensen als president Trump,” vraagt Lake aan de aanwezigen in de kerk, “waarover liegen ze dan nog?”

De America First-kandidaat bestempelde journalisten lange tijd als “propagandisten”, “monsters” en “de rechterhand van de Duivel”. Indien verkozen zou ze de “ergste nachtmerrie” worden van de pers, die ze wilde “defunden”. Maar Lake raakte niet verkozen. Eerst ging ze ten onder in de gouverneursverkiezing van 2022. Die nederlaag heeft ze nog steeds niet toegegeven, net zoals ze het resultaat van de presidentsverkiezingen van 2020 niet wilde erkennen. Dit jaar haalde ze het opnieuw niet in verkiezingen voor de Senaat.


Propaganda counteren

Ze heeft een gepolijste stijl, maar haar uiterst rechtse ideologie en vele uithalen naar mensen in haar eigen partij, maken Lake tot een moeilijk verkiesbare politica. Nu heeft president elect Donald Trump zijn trouwe bondgenoot aangeduid als toekomstig directeur van Voice of America (VOA). Dat is de omroep die de Amerikaanse overheid tijdens Wereldoorlog II oprichtte om nazi-propaganda te counteren. Later zond VOA radio met een pro-Amerikaanse toon uit in landen binnen de communistische invloedssfeer. In het postcommunistische tijdperk bleef VOA actief op vele plaatsen waar de propaganda van Amerikaanse rivalen als Rusland, China of Iran eveneens sterk staat.

De omroep beschikt over meer dan 2.000 werknemers, zendt uit in tientallen talen en bereikt een publiek van vele miljoenen. Ondanks haar achtergrond, heeft VOA wel een onafhankelijke redactie die ernstige journalistieke standaarden hanteert. De huidige VOA-directeur, Michael Abramowitz, is een voormalige reporter van de Washington Post. Daar had hij een lange staat van dienst en gaf hij leiding aan een team dat een Pulitzer-prijs won, de meest prestigieuze prijs in de Amerikaanse journalistiek, voor hun verslaggeving over de war on terror onder George W. Bush.

Nu wil Trump Abramowitz vervangen door Lake. Zij moet erover waken, zo verklaarde hij op sociale media, dat Amerikaanse waarden “eerlijk en correct over de hele wereld worden uitgezonden, in tegenstelling tot de leugens die worden verspreid door de fake news-media”. Maar Trump kan Abramowitz niet zomaar vervangen.


Ontslagen en inmenging

Tijdens zijn eerste ambtstermijn haalden de president en zijn medewerkers al eens uit naar Voice of America, omdat de omroep te welwillend zou hebben bericht over China. VOA “zei walgelijke dingen over ons land”, aldus Trump.

Michael Pack, hoofd van het overkoepelende mediaorgaan waar VOA deel van uitmaakt, ontsloeg de hoofden van verschillende omroepen onder zijn hoede, benoemde loyalisten in hun plaats, en probeerde zich uitgebreid te bemoeien met de inhoud van de verslaggeving. Een rechter oordeelde dat Pack de grondwettelijke rechten had geschonden van VOA-werknemers en journalisten had gestraft omdat ze “onvoldoende steun voor president Trump” aan de dag hadden gelegd.

Sindsdien heeft het Congres nieuwe grendels geïnstalleerd om inmenging te voorkomen. Zo moet de benoeming van een nieuwe directeur mee worden goedgekeurd door een adviesraad, waarop Trump slechts ten dele invloed kan uitoefenen. Maar het is zeker mogelijk dat hij straks toch zijn zin krijgt.

Intern heerst dan ook ongerustheid, meldde een anonieme medewerker aan nieuwszender CNN: “We hopen dat de vangrails intact blijven.”


Blog DS, 13-12-2024 (Roeland Termote)