Israël bant VN-vluchtelingenorganisatie UNRWA: 'In strijd met internationaal recht'


De zorgen over het lot van de Palestijnen in de Gazastrook nemen toe, nu Israël de VN-vluchtelingenorganisatie UNRWA aan banden legt. 'Er is geen alternatief', zeggen de VN. 'Israël moet zijn verplichtingen nakomen. Daar kan nationale wetgeving niets aan veranderen.'


Het Israëlische parlement Knesset besliste maandagavond dat de VN-organisatie die de vluchtelingen in de Gazastrook bijstaat binnen drie maanden haar werking moet stilleggen. Het hoofdkantoor in Oost-Jeruzalem moet gesloten worden en de UNRWA-medewerkers zullen geen juridische bescherming meer hebben.

Ze mogen ook geen contact hebben met Israëlische beambten of militairen. Daardoor wordt het bijna onmogelijk voor UNRWA-medewerkers om zich door de Gazastrook te verplaatsen. Ook wordt het onhaalbaar om voedsel via de grens in Rafah naar de Gazastrook te krijgen.


De essentie

Israël heeft besloten de activiteiten van UNRWA in de Gazastrook binnen drie maanden stop te zetten, wat de hulpverlening aan Palestijnse vluchtelingen ernstig belemmert.
De beslissing leidt tot internationale veroordeling.
Ondanks de maatregelen benadrukt Israël dat humanitaire hulp aan Gaza moet doorgaan, maar het is niet duidelijk hoe. De VN blijven sceptisch over de haalbaarheid daarvan zonder UNRWA.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu wil naar eigen zeggen 'UNRWA-medewerkers die zich bezighouden met terreur ter verantwoording roepen'. Afgelopen zomer ontsloeg UNRWA negen medewerkers omdat ze op 7 oktober vorig jaar mogelijk betrokken waren bij de aanval van Hamas op Israël, waarbij 1.200 mensen stierven. In totaal werken er 13.000 mensen voor UNRWA.


Hongerwinter

De beslissing heeft zware gevolgen voor het lot van de Palestijnse bevolking in de Gazastrook, waar het voorbije jaar 43.000 mensen stierven door de Israëlische belegering. Er is een groot tekort aan levensmiddelen. Volgens de jongste cijfers van de VN kampt 90 procent van de bevolking in Gaza met acute onzekerheid over de voedselvoorziening. Het schaarse voedsel dat er wel is, wordt tegen woekerprijzen verkocht. Komkommers gaan over de toonbank tegen 150 dollar per stuk. Een hongerwinter dreigt.

Het VN-agentschap biedt noodhulp aan Palestijnse vluchtelingen in de Gazastrook. Het levert drinkwater, voedsel, medisch materiaal, luiers, matrassen en dekens, maar baat ook scholen en ziekenhuizen uit. Ongeveer 1,9 miljoen Palestijnen verblijven in UNRWA-gebouwen of in vluchtelingenkampen.

UNRWA veroordeelde de demarche. 'Dit zal het leed van de Palestijnen alleen maar vergroten', zegt directeur Philippe Lazzarini. António Guterres, de secretaris-generaal van de VN, noemt de beslissing nefast voor het conflict en veiligheid in de brede regio. Thomas White, de ex-topman van UNRWA, waarschuwde eerder al in De Tijd dat Gaza een kruitvat blijft zolang het economisch en sociaal wordt gewurgd.

Landen als Spanje, Slovenië, Ierland en Noorwegen veroordelen de beslissing in een gezamenlijke verklaring. Ze noemen het een heel ernstig precedent voor het werk van de VN.

België reageerde met een gelijkaardige verklaring. 'Wij betreuren het dat de dringende oproepen van de internationale gemeenschap opnieuw zijn genegeerd', klinkt het. 'De Knesset heeft er bewust voor gekozen om het mandaat dat door de Algemene Vergadering van de VN aan UNRWA is verleend, te verwerpen. Deze wetten zijn in directe strijd met de verplichtingen van Israël onder het internationaal recht.'

Andere landen zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten uitten hun bezorgdheid. De VS eisten eerder deze maand dat Israël juist meer hulp zou toelaten in de Gazastrook.

Op de sociaalnetwerksite X stelde Netanyahu dat humanitaire hulp in Gaza ondanks de beslissing van zijn land beschikbaar moet blijven. 'We staan paraat om met onze internationale partners samen te werken om in humanitaire hulp te voorzien voor burgers in Gaza op een manier die de veiligheid van Israël niet bedreigt.' Hoe hij dat concreet wil maken, verduidelijkte hij niet.

De VN zijn erg sceptisch. 'Er is geen alternatief voor UNRWA', zegt Guterres. 'Israël moet zijn verplichtingen nakomen. Daar kan nationale wetgeving niets aan veranderen.'


De Tijd, 29-10-2024 (Jens Cardinaels)