Ook priesters en bloemenleggers die Navalny herdenken worden opgepakt


Zeker vierhonderd mensen zijn sinds vrijdag aangehouden terwijl ze eer betuigden aan Alexej Navalny. Onder hen een bekende priester.


Veel Russen die hun laatste hoop hadden gevestigd op de vrijdag overleden Kremlin-criticus Alexej Navalny, hebben in diverse steden bloemen gelegd en kaarsen gebrand. Dat deden ze vaak bij monumenten die zijn aangelegd om de repressie onder Sovjet-dictator Jozef Stalin te gedenken, vóórdat op gezag van Poetin Stalins leiderschap in de geschiedenisboekjes werd geherwaardeerd.

Er is moed voor nodig om zo’n gebaar van stil protest te maken: volgens de mensenrechtenorganisatie OVD, die tellingen probeert bij te houden, waren zaterdagavond al 401 mensen in een tiental steden opgepakt omdat ze op een of andere manier publiekelijk aandacht schonken aan de dood van Navalny.

In Sint-Petersburg legden rechtbanken 42 mensen één à zes dagen hechtenis op. Negen anderen kregen boetes opgelegd, volgens de autoriteiten. In Moskou kregen zeker zes mensen vijftien dagen celstraf opgelegd. Ook in de steden Krasnodar en Brjansk zijn mensen vastgezet, volgens OVD.


Rotsblok

In Sint-Petersburg verrichtte de politie meer dan tweehonderd aanhoudingen. Inwoners proberen zich daar te verzamelen op het Drie-eenheids-plein, waar een monument staat ter nagedachtenis aan Stalins strafkampen. Het monument bestaat uit een groot rotsblok, afkomstig van Solovetsky. Op die noordelijke eilandengroep in de Witte Zee vestigde Stalin in 1922 zijn eerste strafkamp, dat was bedoeld om politieke tegenstanders uit de weg te ruimen.

Ook in het centrum van Moskou bevindt zich zo’n rotsblok uit Solovetsky, op het Loebjanka-plein. Aan het plein was voorheen het hoofdkwartier van de geheime dienst KGB, de geheime dienst waar president Poetin zijn carrière begon. Nu is daar de FSB gevestigd. Ook bij dit monument zijn Moskovieten aangehouden die bloemen wilden leggen voor Navalny.

Tot de gedetineerden in Sint Petersburg behoort ook de bekende priester Grigori Michnov-Vajtenko (zie kader). Hij kondigde vrijdag op sociale media aan dat hij een dienst zou houden bij het monument. Toen hij zaterdagochtend daarheen onderweg was, werd hij vlak bij zijn huis opgepakt. Een andere priester hield toch een dienst bij het monument.

Op het politiebureau kreeg Michnov-Vajtenko een beroerte. Hij is overgebracht naar een ziekenhuis, meldt nieuwssite Meduza. De priester wordt beschuldigd van het organiseren van een ongeautoriseerde bijeenkomst, en zou maandag moeten verschijnen voor een rechtbank.


Dissidente priester

Grigori Michnov-Vajtenko is een priester van de Apostolisch-Orthodoxe kerk. Deze religieuze gemeenschap staat los van de Russisch-Orthodoxe kerk, die onder leiding van patriarch Kirill een steunpilaar is van president Poetin en de oorlog in Oekraïne.

Van meet af aan heeft Michnov-Vajtenko, zoon van twee Sovjet-dissidenten, zich afgekeerd van de oorlog. Hij ondertekende met andere geestelijken een petitie tegen de inval in Oekraïne, en bepleitte herstel van Oekraïne’s internationaal erkende grenzen.

Toen Rusland Oekraïne binnenviel, heeft zijn kerk zich ontfermd over duizenden Oekraïners – eerst over degenen die niet meer naar huis konden, daarna over vluchtelingen. “Sommigen hebben tickets nodig (om Rusland te verlaten), sommigen moeten kleding hebben of medicijnen”, legde hij in 2022 uit in een interview met nieuwssite euronews.


Lichaam Navalny vol met blauwe plekken

Het lichaam van Navalny is gevonden in het mortuarium van het Salekhard-ziekenhuis, 36 kilometer van strafkolonie IK-3, schrijft de Russische onafhankelijke krant Novaya Gazeta. Zaterdag was er nog geen autopsie uitgevoerd op zijn lichaam, volgens het medium.

“Normaal gesproken gaan de lichamen van mensen die in gevangenschap sterven direct naar het medisch forensisch bureau, maar in dit geval is zijn lichaam naar het ziekenhuis gebracht”, vertelt een paramedicus van de Salekhard-ambulancedienst aan de krant.

Volgens de paramedicus zaten er blauwe plekken op Navalny’s lichaam. Die zouden niet zijn veroorzaakt door slaan, maar door stuiptrekkingen als gevolg van een beroerte, schrijft Novaya Gazeta.

Volgens Kira Yarmish, Nalvalny’s woordvoerder, weigert Rusland het lichaam van de overleden oppositieleider over te dragen aan zijn moeder, Lyudmila. Zij is naar de poolcirkel gereisd om haar zoon op te halen. “Het is duidelijk dat ze alles doen om het lichaam niet op te geven”, aldus Yarmish.


Blog Trouw, 18-02-2024 (Eric Brassem)