Russische oppositieleider Aleksej Navalny overleden


Kremlincriticus Aleksej Navalny is overleden in zijn cel, melden de Russische gevangenisautoriteiten. Na een wandeling zou hij zich slecht gevoeld hebben en verloor hij het bewustzijn. Navalny’s omgeving weigert het nieuws te accepteren op basis van Russische overheidsbronnen.


De Russische oppositieleider Aleksej Navalny (47) is overleden in de gevangenis. Hij zat als politiek gevangene opgesloten in een Siberische strafkolonie in Charp, waar hij tal van ontberingen moest doorstaan en dagelijks getrakteerd werd op pro-Russische muziek. Volgens een bericht van de Russische gevangenisautoriteiten voelde hij zich onwel na een wandeling. Er is nog geprobeerd om hem te reanimeren, maar dat is niet gelukt. “Hij verloor meteen het bewustzijn”, leest de officiële mededeling. De precieze doodsoorzaak is nog niet bekend.


“Poetin en regering liegen voortdurend”

Navalny had al voor hij naar de strafkolonie werd overgebracht een zwakke gezondheid. Zijn team zegt het nieuws over zijn dood nog niet te kunnen bevestigen. “We hebben geen manier om dit te bevestigen of om te bewijzen dat het niet waar is”, schrijft Navalny’s stafchef Leonid Volkov op X, het vroegere Twitter. Navalny’s advocaat Leonid Soljev zou onderweg zijn naar de strafkolonie om het nieuws te verifiëren. Woensdag kreeg Navalny nog een advocaat over de vloer. “Toen was alles nog normaal”, vertelt Solvjev aan de onafhankelijke krant Novaja Gazeta. “Wij hebben geen reden om staatspropaganda te geloven”, schrijft Volkov nog. “Als dit waar is, dan is Navalny niet ‘gestorven’, maar heeft Poetin Navalny gedood. Maar ik vertrouw ze voor geen cent.”

“We kunnen Poetin en zijn regering niet vertrouwen, ze liegen voortdurend”, zei Navalny’s echtgenote Joelia Navalnaja deze namiddag op een persconferentie tijdens de veiligheidsconferentie in München, waar wereldleiders vrijdag verzamelen bliezen om onder andere de situatie in Oekraïne en het Midden-Oosten te bespreken. “Als het waar is, wil ik dat Poetin en zijn omgeving weten dat ze zullen boeten voor wat ze gedaan hebben, met mijn land, mijn familie en mijn man”, klonk het strijdvaardig. “Dit regime en Vladimir Poetin moeten persoonlijk verantwoordelijk gehouden worden voor alle wreedheden die ze de voorbije jaren in ons land hebben aangericht.”

Navalny verbleef sinds eind december in de strafkolonie IK-3 in Charp, een dorp boven de poolcirkel in het autonome district Jamalië. Daarvoor was hij meer dan twee weken vermist nadat hij verdwenen was uit zijn vorige strafkolonie, IK-6 op zo’n 250 kilometer van Moskou. Navalny’s team maakte zich op dat moment al even zorgen om zijn gezondheid. Hij bracht volgens zijn medewerkers veel tijd door in een isoleercel zonder ventilatie en zou er nauwelijks eten gekregen hebben, waardoor hij begin december ernstig ziek werd.

Pas na een wekenlange zoektocht konden zijn medewerkers Navalny terugvinden in strafkolonie IK-3. Daar was hij onderhevig aan een ‘speciaal regime’, nog strenger dan in zijn vorige gevangenis. Gevangenen hebben er minder bewegingsvrijheid en kunnen er niet zo vaak bezoek ontvangen als in andere gevangenissen. Volgens Russische media dienen zulke gevangenissen alleen voor zware criminelen, ernstige recidivisten en politieke gevangenen.


Laconieke brief

In december verraste Navalny de wereld nog met een laconieke brief vanuit IK-3, ook bekend als de ‘poolwolfgevangenis’. Hij minimaliseerde in die brief de ernst van zijn situatie en omschreef zichzelf als ‘kerstman’, omdat hij een baard had laten groeien tegen de kou. Volgens analisten wilde hij daarmee vooral zijn medestanders en supporters geruststellen. Tussen de grapjes door gaf hij mee hoe streng de bewaking was in het kamp, dat in de Sovjettijd een goelag was.

Het Kremlin zegt het overlijden grondig te zullen uitzoeken. De Russische president Vladimir Poetin is inmiddels op de hoogte gebracht van het overlijden, meldt Tass. In het journaal van de Russische staatstelevisie was de dood van Navalny geen hoofdpunt.


Blog DS, 16-02-2024 (Laura Massa, Dries Blontrock)