We hebben te lang gezwegen

Martin Kohlrausch en Magaly Rodríguez García slaan mea culpa na de studentendoop: ze hadden eerder moeten reageren. Nu is het aan de professoren en de universiteit om lessen te trekken.
In haar opiniestuk over de tragische dood van KU Leuven-student Sanda Dia (DS 3 augustus) vraagt Bambi Ceuppens zich af wat het ergste is: de reactie van de rector of de oorverdovende stilte van het professorenkorps. We kunnen niet in naam van onze rector spreken, maar wel in de hoedanigheid van professoren van dezelfde instelling. We hebben te lang gezwegen.

Anderhalf jaar geleden waren we geschokt toen we het nieuws vernamen over de dood van Dia en later over de lichte straf van de betrokken studenten. En toch reageerden we niet. Wij, en misschien ook andere collega’s, zouden allerlei excuses kunnen bedenken voor onze nalatigheid. ‘We zaten in een ratrace, waardoor we geen aandacht hadden voor andere zaken dan onderzoek, onderwijs en administratieve taken’, bijvoorbeeld. Flauwekul. Als een student op zo’n manier sterft, is het onze plicht om tijd vrij te maken om ons meer te informeren en om er een discussie over te starten met collega’s én studenten.

Een ander excuus: ‘Het dossier is te ingewikkeld.’ Hoezo ingewikkeld? Die jonge man stierf als gevolg van wantoestanden tijdens een studentendoop. We hoefden helemaal niet te wachten tot er een reconstructie van de mensonterende gebeurtenissen in alle kranten verscheen om dan pas geschokt*, maar niet publiekelijk, te reageren. Daar moet een einde aan *komen.

Blinde vlekken
Denigrerende studentenpraktijken zijn niet eigen aan de KU Leuven. Ze bestaan elders en hebben jammer genoeg meermaals tot dramatische gevolgen geleid, weliswaar in verschillende gradaties. Het aantal dodelijke ongevallen is gelukkig beperkt, maar elk jaar krijgen we informatie over overmatig alcoholgebruik (tot ze in coma gaan), grensoverschrijdend gedrag en andere misstanden tijdens studentenfeesten.

Er is weinig verbeelding nodig om je voor te stellen dat de niet-zichtbare gevolgen (psychische, emotionele maar ook de aanvaarding van dit soort gedrag) diepgaand zijn. Er is iets structureel mis met dit soort rituelen. Ook dat wisten we al lang. En toch praten we er niet over of toch te weinig met onze studenten. Ook daar moet een einde aan komen.

De KU Leuven is een democratische instelling die haar eeuwenlange traditie gebruikt om uitstekend onderzoek en onderwijs te leveren. Maar het verhaal van Sanda Dia toont aan dat er blinde vlekken bestaan die veel groter zijn dan oorspronkelijk gedacht. Dat betekent dat we meer van onze studenten en van onszelf moeten verwachten.

We moeten studenten als volwassenen behandelen en zij moeten zich ten volle bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en van de kansen die ze aan onze universiteit krijgen – kansen die miljoenen jonge mensen wereldwijd niet krijgen. Dat geldt niet alleen* voor het leven binnen de auditoria, maar ook daarbuiten.

Extreme praktijken
Als professoren moeten we ons meer bezinnen over onze eigen verantwoordelijkheid bij de brede vorming van studenten. We moeten dringend nadenken over wat een universiteit vandaag moet zijn, behalve onderwijs dat aan de kwaliteitsvereisten van de Vlaamse overheid voldoet, en los van de positie in internationale rankings. Er is nood aan grondige gesprekken, en, indien nodig, een beschaafde strijd over wat wij als universitaire gemeenschap willen betekenen. Wat Sanda Dia is overkomen, is duidelijk niet het gevolg van een nieuw probleem. De vraag is waarom zoiets nog altijd kan gebeuren. Wat drijft studenten tot die extreme praktijken?

Alleen een open debat kan die moeilijke vragen beantwoorden. En het is onze verantwoordelijkheid om die dialoog op te starten. Het doel is een universiteit te handhaven waarin studenten op verschillende manieren moed tonen en zelfs uitzonderlijke uitdagingen aangaan. Maar nooit door iemand anders te vernederen of zelf vernederingen te aanvaarden.

Bron: De Standaard, 5 augustus 2020
https://www.standaard.be/cnt/dmf202...7860A1FD5C3890F