Nee, de KU Leuven is niet laks geweest

Luc Sels
Rector KU Leuven
Donderdag 30 juli 2020 om 3.25 uur

Luc Sels begrijpt veel van de reacties die volgden op de reconstructie van de fatale studentendoop. Maar dat mensen de KU Leuven op basis van nieuwe informatie met de vinger wijzen, valt hem zwaar.

Mijn mailbox loopt vol met reacties op de reconstructie van de weerzinwekkende Reuzegomdoop en de fatale gevolgen ervan voor Sanda Dia (DS 26 juli). In diverse opiniestukken en op sociale media lees ik ook veel onbegrip en woede over de manier waarop de KU Leuven is omgegaan met tucht en sancties. Ik kan dat begrijpen. Maar om de beslissingen van de universiteit goed te vatten, moet je ook rekening houden met de context. Die context breng ik graag onder de aandacht. Niet als rechtvaardiging voor genomen beslissingen, wel om iedereen toe te laten met meer informatie te wikken en wegen.

Activiteiten zoals die van Reuzegom zijn op geen enkele manier te verzoenen met waar de KU Leuven voor staat. Ze zijn ontoelaatbaar. Clubs, zoals Reuzegom er een was, hebben overigens geen enkele band met de KU Leuven. Ze zijn niet erkend door de universiteit. Dat willen ze ook niet. Want erkenning komt met toezicht en controle, ook op dooprituelen. Om die reden trokken ze ook ver weg uit Leuven. Al in september 2017 hebben we gesprekken opgestart met de clubs, om hen te overtuigen het charter dat een veilig kader creëert voor dopen te ondertekenen. Dovemansgesprekken.

Dialoog, geen repressie
Na de dood van Sanda Dia heb ik beslist de druk hoog te houden. Wat in de 25 jaar voordien niet gelukt was, ondanks herhaalde pogingen van mijn voorgangers, is in maart 2019 wel geland: alle clubs ondertekenden het doopcharter. Waarom beklemtoon ik dat zo? Iedereen focust vandaag op bestraffing van de daden van de Reuzegomleden, terwijl wij in december 2018 in eerste instantie wilden voorkomen dat zulke daden zich zouden herhalen.

Dat vroeg inderdaad om dialoog met de clubs in plaats van repressie. Met die aanpak ben ik ook vandaag nog altijd in het reine. Sanda Dia terughalen was niet mogelijk. Beletten dat meer Sanda’s zouden volgen, was mijn eerste zorg. Wie de universiteit laks noemt, schat het belang daarvan fout in.

Racisme?
De sancties voor de Reuzegomleden dan. Wat lezen we in de soms erg scherpe opiniestukken? Velen nemen alles wat gelekt is voor waar aan zonder het strafproces af te wachten. Velen zijn er zeker van dat alle zeventien studenten even schuldig zijn en plaatsen zich zo boven de rechterlijke macht. Velen verwijten ons laksheid en zelfs (impliciet) racisme, zonder veel interesse te tonen in wat onze situatie echt was en is. Zonder ook maar even stil te staan bij de basisregels van een gerechtelijk onderzoek.

De KU Leuven heeft geen politionele bevoegdheid, kan geen onderzoeksdaden stellen zoals het gerecht dat kan en moest snel schakelen na de gebeurtenissen. Wij hebben onze tuchtsancties enkele maanden na de feiten uitgesproken. Het gerechtelijk onderzoek daarentegen loopt intussen anderhalf jaar. Vanzelfsprekend brengt dat tal van nieuwe elementen aan de oppervlakte die wij, beperkt door onze bevoegdheden, onmogelijk konden kennen.

Sporen uitgewist
Neen, wij wisten niet of iedereen even schuldig was en we hadden ook niet de onderzoeksmiddelen om daar op een solide manier achter te komen. Neen, we wisten niet dat de sporen uitgewist werden in het verre bos en op Sanda’s kot. Neen, we zijn niet ter plaatse gaan kijken, omdat we dan een crime scene zouden verstoren. Ja, wij hebben ons gehouden aan de regels van het gerechtelijk onderzoek, zonder ook maar één keer tussen te komen en zo het onderzoek in gevaar te brengen. Hadden we in die omstandigheden alle studenten zonder onderscheid meteen weggestuurd, dan hadden we ongetwijfeld een grote fout gemaakt met gevolgen voor een normale rechtsgang.

Wat we wél met zekerheid wisten, is dat alle betrokkenen – ook zij die gedoopt werden – akkoord waren gegaan met een doopritueel dat de menselijke waardigheid schendt. Op basis van die zekerheid hebben alle betrokkenen de straf gekregen die ieder van hen ook zou gekregen hebben als de gevolgen niet fataal waren geweest. In het volle bewustzijn dat op dat moment het gerecht al aan de slag was, met alle middelen die het ter beschikking staan en die de KU Leuven niet heeft. Met een strafonderzoek dat individuele verantwoordelijkheden kan vaststellen zoals het hoort. En dat zo nodig ook ons toelaat te doen wat we moeten doen.

Ik ben het als mens en vader eens met veel reacties die geuit worden door mensen die zich geschokt voelen door wat er gebeurd is. Ze voeren me terug naar het diepe verdriet van de familie en vrienden van Sanda. Dit is en blijft zonder meer de zwartste pagina uit het boek van drie jaar rectoraat.

Maar dat de KU Leuven met de vinger wordt gewezen voor een beslissing van zestien maanden geleden op basis van informatie van vandaag, dat valt me zwaar. Ik roep op om het gerecht zijn werk te laten afronden en rechters niet te proberen te beïnvloeden in deze of gene richting. Wat de universiteit al anderhalf jaar doet, is geen laksheid. Het is de enige weg die er misschien toe kan leiden dat justice for Sanda volgt.

Bron: De Standaard, 30 juli 2020
https://www.standaard.be/cnt/dmf202...1F45C201E9FA5F6