Deze vier wonderen zijn nodig om de klimaatopwarming te stoppen


Welke wonderen zijn nodig om de klimaatverandering binnen aanvaardbare limieten – 1,5 graad tegen 2100 – te houden?


Helemaal opgegeven hebben de wetenschappers de hoop nog niet, maar het rapport dat het VN-klimaatpanel (IPCC) vandaag publiceerde, maakt wel duidelijk dat er eigenlijk wonderen nodig zijn om de doelstellingen van Parijs – de opwarming van de aarde moet beperkt worden tot 1,5 graad in 2100 – te halen. Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen?


1. Vind de geest van Parijs terug

Het IPCC zegt niet wat de politiek moet doen. Het rapport is in de eerste plaats een opsomming van de wetenschappelijke stand van zaken met veel cijfers en grafieken. Toch formuleren ze ook een ‘samenvatting voor de beleidsmakers’. Eigenlijk staat daar in grote letters ‘Doe nu iets, idioten’, zegt Kaisa Kosonen van Greenpeace.

Het rapport leest inderdaad als een noodkreet aan de wereldleiders. In feite krijgen die de dringende boodschap dat ze de ‘geest’ van de VN-klimaattop van Parijs moeten terugvinden. Nauwelijks drie jaar geleden gebeurde iets wondelijks: de leiders van de belangrijkste landen stapten over hun eigen schaduw en gingen er vrijwillig mee akkoord dat ze hun inspanningen moesten opvoeren. Maar drie jaar later regeren in enkele cruciale landen andere leiders.

De Amerikaanse president, Donald Trump, hield zijn verkiezingsbelofte en stapte uit het akkoord. Officieel is geen enkel ander land hem gevolgd, maar indirect heeft zijn beslissing wel invloed. De sense of urgency is bijna overal weg. Australië heeft zopas zijn groene plannen de facto in de vuilnisbak gegooid. Brazilië staat op het punt dat te doen. Als Jair Bolsonaro wordt gekozen, wordt de uitstap uit parijs zo goed als zeker een feit.

En ook de EU sleept almaar meer met de voeten. De Duitse bondskanselier, Angela Merkel, staat steeds meer op de rem. Polen trekt zonder schroom helemaal de kaart van de steenkool. En groene profeten als Emmanuel Macron en Justin Trudeau belijden meer met hun mond dan met hun beleid de doelstellingen van Parijs.

Alleen Peking blijft volop zijn beloften gestand, maar ook in China blijft de vraag naar energie alleen maar toenemen, waardoor er nog altijd op grote schaal steenkool wordt verbrand.


2. Verzevenvoudig de investeringen in hernieuwbare energie

De cijfers in het VN-rapport doen duizelen. Om de opwarming tot 1,5 graad te beperken moet er vanaf nu en tot 2035 jaarlijks 2.400 miljard dollar geïnvesteerd worden in hernieuwbare energie. Bloomberg NEF, dat zich bezighoudt met energiestudies, berkende dat er op dit moment jaarlijks ongeveer 333 miljard geïnvesteerd. Dat betekent dus dat de investeringen vanaf morgen moeten verzevenvoudigen. Dat zal niet gebeuren.

Op dit moment is steenkool nog altijd verantwoordelijk voor 37 procent van de energieproductie, gas voor 24 procent. Toch zou tegen 2030 al 45 procent van de energie hernieuwbaar moeten zijn. Steenkool zou tegen dan bijna volledig uitgefaseerd moeten zijn. Ondertussen stijgt de uitstoot van broeikasgassen afkomstig uit energiecentrales opnieuw.

Een lichtpunt: volgens een nieuw rapport van het Internationaal Energieagentschap groeit het aandeel van groene energie in de elektriciteitsproductie van 25 procent in 2017 naar 30 procent in 2023.


3. Plant een bos ter grootte van Australië

We kunnen op grote schaal bossen gaan planten, want bomen halen CO2 uit de lucht en slaan het op. Op dit moment halen bossen wereldwijd ongeveer een kwart van de CO2 die de mens uitstoot, uit de lucht.
Deze vier wonderen zijn nodig om de klimaatopwarming te stoppen
Bomen halen CO2 uit de lucht. Foto: rr

Maar alle heil kan niet van de bomen komen. Willen de bossen een fundamenteel verschil maken, dan moet er een bos ter grootte van Australië aangeplant worden. Die bossen zouden dan waarschijnlijk de plaats innemen van land dat gebruikt wordt voor voedselproductie. Ook dat is niet evident. Tegen 2050 groeit de wereldbevolking aan met ongeveer 2 miljard mensen. Die moeten eten.


4. Haal de CO2 uit de lucht

Niet alleen planten vangen CO2. Er bestaat ook technologie die hetzelfde doet. Via een chemisch procedé kan de CO2 die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen afgevangen en opgeslagen worden. de Noorse overheid, bijvoorbeeld, gelooft erg in deze technologie. Het land is zelfs bereid alle koolstofdioxide die Europa uitstoot op te vangen.

In haar rapport besteedt het IPCC veel aandacht aan het systeem. Maar ook hier kunnen vragen gesteld worden bij de haalbaarheid, zeker op korte termijn. Het blijft nog altijd een energievretend en duur proces. ‘Het is nog niet bewezen dat het op grote schaal werkbaar is’, klinkt het in het rapport.

Economisch wordt het procedé pas rendabel als de prijs van CO2 flink stijgt. Op de Europese emissiemarkt kost een ton CO2 nu ongeveer 20 euro. Die prijs moet omhoog naar minstens 60 euro.


DS, 08-10-2018 (Dominique Minten)

Bijgesloten Plaatje(s)