actualiteitsforums - Enkele post bekijken

Iran en Syrië stoken het vuur opzettelijk op

De protesten tegen de Deense cartoons in Iran en Syrië laaiden niet spontaan op. De overheden wakkerden ze aan, als afleiding van de eigen problemen.

Een Iraanse krant heeft gisteren een wedstrijd uitgeschreven voor de beste cartoons over de Holocaust – in reactie op de omstreden Deense cartoons van de profeet Mohammed. De krant Hamsjahri zegt de grenzen van de persvrijheid te willen testen, dezelfde reden die westerse kranten opgaven toen ze de Deense cartoons afdrukten. Staat de westerse persvrijheid dit toe, vraagt Hamsjahri zich af, of is die alleen „goed om heilige waarden van goddelijke religies te beledigen”?

Hamsjahri is de krant van de gemeente Teheran, en dat is niet toevallig aangezien president Ahmadinejad daar tot voor kort burgemeester was. Want de protesten hebben in Iran geen spontaan karakter, en datzelfde geldt voor Syrië, waar zaterdag de Deense en de Noorse ambassades in vlammen opgingen.

In beide landen hebben de overheden een actieve en leidende rol: spontane anti-westerse protesten vinden nauwelijks plaats. In Iran zijn het vrijwel altijd de aan de geestelijke leiding gelieerde hezbollah- en de basiji-milities die het voortouw nemen. Ook gisteren toen de Deense ambassade in Teheran voor de tweede dag werd bekogeld met stenen en benzinebommen.

Er wordt wel spontaan gedemonstreerd in Iran, maar dan vooral tegen de eigen overheid (studentenrellen, Koerdische protesten, arbeidersacties). Dat geldt in mindere mate ook voor Syrië, waar oppositiegroepen niet verder komen dan wat kleinschalige protesten. Syrië heeft met name de soennitische bewegingen (als de Moslim Broederschap) zo stevig ingekapseld en geïnfiltreerd dat die alleen op instigatie van de geheime diensten (dus de overheid) de straat op kunnen gaan.

Opvallend is dat ook in buurland Libanon de protesten centraal geregeld waren (en bijvoorbeeld abrupt eindigden toen de organisatoren het genoeg vonden), met name door radicale soennitische groepen met nauwe financiële banden met Syrië.

De Iraanse regering liep bovendien voorop met het stopzetten van de handel met Denemarken (jaarlijks goed voor 280 miljoen dollar). In Syrië barsten de protesten los nadat de ambassadeur in Kopenhagen vorige week werd teruggeroepen.

En dat terwijl de cartoons al in september in de Deense krant Jyllands-Posten stonden. Maar regimes in het Midden-Oosten zijn berucht om dit soort afleidingsmanoeuvres; en beide landen liggen internationaal onder vuur. Syrië vanwege de moord op de Libanese premier Hariri, Iran omdat het weigert te buigen voor internationale druk zijn nucleaire ambities op te geven. De protesten dienen een dubbel doel: ze moeten de wereld tonen hoe verenigd het volk achter zijn leiders staat, en tegelijkertijd de aandacht van het volk afleiden van de onderdrukking en slechte economie in eigen land.

Onlusten rond spotprenten maken Deense extreme Volkspartij steeds populairder

De spotprenten-affaire geeft de Deense Volkspartij, met de extreem-rechtse Pia Kjaersgaard aan het roer, de wind in de zeilen. In opiniepeilingen boekt de partij het beste resultaat in vijf jaar, maar blijft vooralsnog de derde partij. Grootste verliezers in de peiling zijn de sociaal-democraten, de grootste oppositiepartij. Opvallend is dat Kjaersgaard de laatste tijd steeds op tv verschijnt met een halsketting met kruis eraan. Zondag was dat kruis ineens twee keer zo groot.

Daar waar de oppositiepartijen vorige week opriepen tot eenheid, verklaarde Kjaersgaard te willen onderzoeken of imams, die Deense belangen in het Midden-Oosten hebben geschaad, uitgewezen kunnen worden. Begin januari kwam uit dat een groep imams in het Midden-Oosten had rondgereisd met de gewraakte tekeningen en een aantal ’vervalsingen’ om internationale steun te zoeken. De twee regeringspartijen (Liberalen en Conservatieven) steunden dat voorstel.

Maar gisteren ging de leidster van de partij, Pia Kjaersgaard, te ver, vonden verschillende Deense parlementsleden. In haar wekelijkse nieuwsbrief schreef zij onder meer: „Het zaad van het onkruid dat over de Deense grenzen is gewaaid –islamisten en leugenaars– die met hun Midden-Oostenreis nieuw, en voor Denemarken levensgevaarlijk leven in het conflict bliezen, met hen zullen wij zelf afrekenen.”

Trouw, 08-02-2006