Op de E17 tussen De Pinte en Zwijnaarde is vandaag een gloednieuwe spitsstrook geopend. Dit betekent dat tijdens de spits de pechstrook gebruikt wordt als extra rijstrook. Op die manier kan meer capaciteit worden aangeboden aan automobilisten tijdens de spitsuren. Is dit dé oplossing voor het fileprobleem?

Positieve evaluatie van spitsstroken in Vlaanderen op korte termijn

In 2011 werd de eerste spitsstrook in Vlaanderen tussen de Antwerpse ring en Ranst op de E313 in gebruik genomen. Ruim een jaar na de ingebruikname werd de nieuwe situatie erg positief geëvalueerd. Het aantal voertuigverliesuren (VVU) of de uren die verloren gaan per auto bleek gedaald met 14%.

Hierna volgden spitsstroken op de E40 tussen Brussel en Leuven en op de E19 tussen de Antwerpse ring en Breda. Beide spitsstroken scoorden erg goed: volgens cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum leidde dit op de E40 tot een daling van 59% voertuigverliesuren en op de E19 daalden de voertuigverliesuren zelfs met 90%.

De ultieme oplossing voor het fileprobleem?

“Een spitsstrook is zeker niet de oplossing voor elke situatie” zegt Hajo Beeckman. “Bij een spitsstrook moet je bijvoorbeeld altijd de uitstroom voor het verkeer mogelijk maken. En dit is niet het geval op de E40 tussen Gent en Brussel aangezien die uitmondt in de Brusselse ring. Bovendien verschuiven spitsstroken vaak het fileprobleem in plaats van structureel soelaas te bieden. Dit gebeurt op de E314 voorbij Leuven waar het verkeer richting Hasselt en richting Aarschot nu vaker vastzit.”

Kosten-Baten

Volgens Hajo Beeckman wordt een kosten-baten-analyse gemaakt van elke specifieke situatie om na te gaan wanneer een spitsstrook aangewezen is en wanneer niet. "De spitsstrook op de E17 tussen de Pinte en Zwijnaarde had een beperkte kostprijs: een stippellijn i.p.v. een volle lijn langs de pechstrook en nieuwe verkeersborden zijn geen zware investeringen. Dit is zeker niet overal mogelijk - vaak moet de pechstrook heraangelegd worden of moet een brug helemaal worden afgebroken."

De fundamentele filewet

Spitsstroken creëren meer ruimte voor het autoverkeer. Alvast het eerste jaar zijn de resultaten voor de files positief (zie hoger) maar is dat effect van lange duur? Voor de spitsstroken in Vlaanderen is dat niet becijferd. Professor Dirk Lauwers heeft het in zijn colleges aan de UA en de UGent over de fundamentele filewet. Die term verwijst naar het fenomeen dat meer plaats op de weg uiteindelijk altijd meer verkeer aanzuigt en dus de files niet oplost. De wet is in de VS bedacht en is daar getoetst in meer dan tweehonderd stedelijke gebieden. Voor Lauwers gaat capaciteit trouwens niet over het aantal auto's dat op een bepaald punt kan voorbijrijden maar wel het aantal mensen dat er passeert. De busstrook op de E313 naar Antwerpen vindt hij een goed voorbeeld van capaciteitsverhoging, carpoolen ook.

Nederland loopt weer vol

In Nederland hebben ze aan den lijve ondervonden wat de impact van meer wegcapaciteit is op langere termijn. De afgelopen tien jaar hebben de Nederlanders zwaar geïnvesteerd in nieuwe wegen en rijstroken. Aanvankelijk leek het erop dat ze de remedie tegen files hadden gevonden. Maar na enkele jaren bleek dat de automobilisten steeds langer onderweg waren voor dezelfde afstand. Er ontstonden ook knelpunten op andere plaatsen en de gewestwegen kregen extra verkeer te verwerken.

Modal shift

Zijn spitsstroken dan uit den boze voor Dirk Lauwers? Niet noodzakelijk, voor specifieke knelpunten moet je de gepaste oplossing zoeken. Een spitsstrook kan een element zijn van een ruimere aanpak en moet passen in de 'modal shift', de verschuiving van vervoermiddelen. Dirk Lauwers: "In Antwerpen is het bijvoorbeeld de bedoeling dat er tegen 2030 zo'n 40.000 auto's minder in de stad rijden. Nu is hun aandeel nog 70 procent van het verkeer, dat moet naar 50 procent over dik tien jaar. Voor Gent wordt een zelfde modal shift in het vooruitzicht gesteld. Die ga je niet bereiken door de auto meer plaats te geven, maar wel door het de fietsers en het openbaar vervoer makkelijker te maken. En door tegelijk de automobilisten twee keer te doen nadenken met een maatregel als rekeningrijden."

Bron: VRT.be (03/05/2018)
Link: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/0...cht-oplossen--/

Eigen mening:
Files blijven een groot probleem in België. Je staat er steeds meer zelf in. Een ideale oplossing vinden is volgens mij niet zo gemakkelijk. Het idee van spitsstroken invoeren klinkt voor mij op het eerste zicht een goed idee, want er is meer ruimte voor de vele auto's die stil staan. Ik vind het goed dat er zeker maatregelen worden genomen en dat er dingen worden getest om iets te doen aan die vele file's. Volgens mij is er nu nog geen eenduidige oplossing, maar zaken als carpoolen, openbaar vervoer en spitsstroken hebben een positieve invloed op het verkeer. Men moet natuurlijk ook kijken naar de nadelen of negatieve effecten. In dit artikel wordt er beweerd dat het fileprobleem opschuift naar andere delen van de autostrade. Dit klinkt mij logisch, als de weg opeens van vier rijstroken overgaat naar drie of zelfs twee rijstroken. Het is volgens mij een goed idee, maar niet overal toepasbaar. Er zouden dus andere oplossingen moeten komen.