Er is één kans op 10 tot 100 miljoen en het is de droom van elke astronoom: het begin van een ontploffende ster waarnemen. De Argentijnse amateur-sterrenkundige Victor Buso slaagde er onlangs als eerste mens ooit in.


Dat staat in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Nature. ‘Beroepsastronomen zoeken al lang naar een dergelijk evenement’, (de start van) een ontploffende ster, schreef Alex Filippenko van de Universiteit van Berkeley. ‘Het is zoals de ‘kosmische jackpot’ winnen’, ‘uitzonderlijk’.

‘De metingen van Victor Buso vormen een geheel van data zonder voorgaande’, weet Federico Garcia van het Franse Commissariaat voor Kernenergie.

Op 20 september 2016 beslist de door sterren gepassioneerde Argentijn een nieuw fototoestel op zijn telescoop te testen. Vanuit de stad Rosario, ten noorden van Buenos Aires, kiest hij voor zijn eerste foto’s sterrenstelsel NGC 613, op ongeveer tachtig miljoen lichtjaar van ons, in het sterrenbeeld Beeldhouwer. Bingo: een enorme ster beleeft de laatste uren van haar leven in een cataclystische ontploffing die bekendstaat als een supernova.

De fenomenen die daarmee gepaard gaan zijn hevig. Want volgens de theorie wordt de materie van de ster aan snelheden van duizenden km per seconde uitgespuwd. Vanwege de ongelooflijke hoeveelheid uitgestoten energie is het evenement helder en is het van op onze planeet te zien.

Maar het is een zeldzaam en vooral niet te voorzien evenement. Astronomen ontdekken het in het algemeen pas na enkele dagen en nooit sinds het begin. Dat geluk had Victor Buso wel.

Hij sloeg alarm via de Amerikaanse vereniging van waarnemers van variabele sterren AVVSO en bracht een kettingreactie op gang. Een batterij astronomen en natuurkundigen richtte zijn instrumenten op het fenomeen. Sommigen observeren het vervolg gedurende meer dan twee maanden.

Volgens de studie in het Britse Nature laten de nieuwe data toe beter de fysieke structuur te begrijpen van een ster vlak voor ze ontploft, alsmede de natuur zelf van de explosie.

De ploeg wetenschappers kon uitmaken dat de initiële massa van de ster ongeveer twintig keer die van onze zon was. Ze zagen ook de helderheid van de supernova spectaculair toenemen. Op minder dan een half uur tijd verveelvoudigde die met factor 3, zegt de Franse universiteit Paris Diderot.

Volgens Melina Bersten van het Instituut voor Astrofysica van La Plata in Argentinië had Victor Buso ‘maar één kans op tien miljoen of zelfs 100 miljoen’ om het spektakel te kunnen aanschouwen.

Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20180222_03371093

Eigen mening: Ik vind het mooi dat de wetenschap ons telkens weer blijft verrassen. Er zijn mensen die continu bezig zijn met het bestuderen van de kosmos en de sterrenhemel. Dat het dan juist een amateur-sterrenkundige is die als eerste het begin van een ontploffende ster kon waarnemen maakt het alleen maar mooier. Het komt er op neer dat je bij alles wat je doet altijd wel een tikkeltje geluk nodig hebt om aan extra mooie dingen te geraken.