Meer dan 80% van de tieners hebben de chemische stof Bisfenol A (BPA) in hun lichaam, zo blijkt uit een recente studie. Die stof wordt toegevoegd aan plastic verpakkingen van drank en voeding en zorgt ervoor dat die verpakkingen, zoals je frisdrankflesje of je botervlootje, niet breken wanneer je ze laat vallen. BPA wordt in verschillende onderzoeken gelinkt aan een hele reeks gezondheidsrisico’s, vooral voor foetussen en jonge kinderen. De ontwikkeling van de hersenen en van het immuunsysteem worden verstoord door BPA, net als de hormonenhuishouding. In Europa is de verkoop en import van babyflesjes die BPA bevatten verboden, in Frankrijk geldt sinds 2015 een verbod op BPA in alle voedselverpakkingen. En toch raken we er niet van verlost.
Een recente studie van de universiteit van het Britse Exeter vond sporen van BPA bij 86% van de onderzochte tieners, die nochtans een week voor het onderzoek voedsel hadden gemeden dat in contact was gekomen met de stof.
Lees ook
Duitstalig parlement verbiedt hormoonverstoorder bisfenol A in verpakkingen
Kanker en voortplanting
Dat is verontrustend, want BPA staat bekend als een hormoonverstorende stof die de vrouwelijke geslachtshormonen imiteert en in verband wordt gebracht met borst- en prostaatkankers, naast verminderde zaadcelproductie. Die studie onderscheidt zich van andere in die zin dat ze onderzocht of het mogelijk is de concentratie BPA in het lichaam te verminderen door andere voedingskeuzes te maken.
Zeven dagen volgden scholieren tussen 17 en 19 jaar een BPA-arm dieet. Zo bewaarden ze hun eten in stalen of glazen potjes, gebruikten ze geen plastic in de microgolfoven, moesten ze hun handen wassen nadat ze plastic verpakkingen hadden aangeraakt en moesten ze blikvoeding en meeneemmaaltijden in plastic mijden. Hun urinestalen werden voor en na de proefperiode geanalyseerd. Conclusie? De deelnemers bereikten geen verlaging van BPA. Hardnekkig goedje dus, maar waar dient het voor?
Wanneer BPA wordt toegevoegd aan plastic, bekom je zogenoemd polycarbonaat plastic. Daarvan worden stevige materialen gemaakt voor voeding- en drankverpakkingen, DVD-doosjes en medische toepassingen. BPA wordt al sinds de jaren 50 van de vorige eeuw commercieel toegepast, elk jaar wordt er wereldwijd 3,6 miljard ton van gemaakt.
BPA wordt, net als andere industriële chemicaliën, niet alleen opgenomen door het menselijke lichaam, maar ook doorgegeven aan de baby, voor de geboorte via de placenta en daarna met de moedermelk.
Eens in het lichaam bootst BPA de werking van oestrogeen na en verstoort het de klieren die instaan voor onze hormoonregeling, onze spijsvertering, onze groei, onze seksfuncties en onze slaap
Niet meer in zuigflessen
België heeft in 2013 de productie en verkoop van BPA-bevattende producten voor kinderen jonger dan 3 jaar verboden. Zuigflessen in polycarbonaat zijn van de markt verdwenen. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu oordeelde twee jaar geleden dat de huidige normen voor blootstelling voor de ongeboren vrucht en jonge kinderen sterk omlaag moeten.
Het probleem is dat BPA ook via contact met de huid in het lichaam wordt opgenomen. We worden vaker blootgesteld aan het goedje dan we vermoeden, doordat het uit de verpakkingen in de voedingsmiddelen lekt. Dat meer dan 80% van de tieners de stof in hun lichaam hebben, illustreert de omvang van het probleem.
Hoe jonger, hoe schadelijker
De voorbije 20 jaar hebben studies BPA aan verscheidene gezondheidsrisico’s gelinkt. Vooral foetussen en baby’s lopen gevaar. Hun systeem voor het ontgiften van chemische stoffen is immers nog onvoldoende ontwikkeld. Hoe jonger, hoe hoger de hoeveelheden BPA in het lichaam.
Eens in het lichaam bootst BPA de werking van het hormoon oestrogeen na en verstoort het ons endocriene systeem, de klieren die instaan voor onze hormoonregeling, onze spijsvertering, onze groei, onze seksfuncties en onze slaap. Onderzoeken met hoge dosissen BPA bij muizen hebben aangetoond dat dit tot problemen met de lever en de nieren zorgt, naast een gestoorde ontwikkeling van de borstklieren. Vorsers vrezen dat zelfs kleine dosissen BPA in jonge kinderen tot afwijkingen in het immuunsysteem en de hersenontwikkeling kunnen leiden.
Onvruchtbare mannen, diabetes
Wat de risico’s zijn voor tieners en volwassenen, is nog omstreden. BPA wordt in verband gebracht met mannelijke onvruchtbaarheid door een afnemende spermakwaliteit. Daarnaast meent een aantal wetenschappers dat aanhoudende blootstelling aan BPA een rol speelt in de ontwikkeling van chronische ziektes. Zo blijkt uit een studie met muizen dat blootstelling aan BPA voor een verhoogd risico op diabetes type 2 zorgt, andere studies leggen een mogelijke link met hart- en vaatziektes. Sommige experts gewagen zelfs van een verband met borstkanker. Slechts 10 tot 15% van de borstkankergevallen is aan erfelijke factoren toe te schrijven, blootstelling aan chemische stoffen is één van de omgevingsfactoren die de andere gevallen verklaren.
Toch blijft het moeilijk harde bewijzen op tafel te gooien voor de gevaren van BPA. “Uiteraard is het ethisch onmogelijk met mensen te experimenteren, zodat de meeste studies berusten op labo-onderzoeken of proeven met dieren. Daarna proberen wetenschappers daaruit te extrapoleren wat bij mensen zou kunnen gebeuren”, stelt professor ecotoxicologie Tamara Galloway van de universiteit van Exeter in The Guardian. “Er zijn ook studies die de concentratie BPA in mensen meten, bekijken aan welke aandoeningen ze lijden en zo een verband proberen afleiden. Maar omdat je zo geen direct oorzakelijk verband kan aantonen, is het moeilijk onwankelbare besluiten te formuleren en dat zorgt voor controverse”.
Zelfs op je kassaticket
Toch worden voorzorgsmaatregelen genomen. Na een beoordeling van de wetenschappelijke literatuur zag de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid voldoende redenen om een verlaging van de toelaatbare dagelijkse inname te verordenen voor verpakkingen van voedsel en drank. Het Franse agentschap voor voedselveiligheid ging zelfs een stap verder en verbood in 2015 het gebruik van BPA in alle verpakkingen die in contact komen met voedsel.
Maar het blijft moeilijk om contact met BPA te vermijden, want het zit overal in: van plastic drankflessen tot het epoxyhars in conservenblikken en de inkt van het kassaticket in de supermarkt. Vanaf 2 januari 2020 wordt dat thermisch papier met BPA verbannen uit de EU-markt.
Maar de plastic afvalberg zorgt ervoor dat BPA in rivieren en in de grond lekt en uiteindelijk terug in drinkwater en voeding terechtkomt. Door die aanhoudende blootstelling heeft niet minder dan 95% van de volwassenen altijd sporen van BPA in het lichaam.
Zo beperk je je blootstelling
Wat je kan doen om die blootstelling tot een minimum te beperken? Koop onverpakt fruit en groenten en vermijd zoveel mogelijk bereid en verpakt voedsel. Ook voedsel in plastic verpakkingen opwarmen in de microgolfoven is geen goed idee omdat dit het lekken van BPA in het voedsel stimuleert. Let ook op verpakkingen met het opschrift ‘BPA free’.
Wetenschappers hopen nu dat berichten over de mogelijks schadelijke gevolgen van BPA ervoor zullen zorgen dat fabrikanten het product niet meer gaan gebruiken in hun producten, zodat de vorsers kunnen nagaan of dit een effect heeft op de BPA-levels in ons lichaam.
Bron:
https://www.hln.be/wetenschap-plane...astic~a643eea9/
Eigen mening: In het artikel staat al aangegeven hoe we zelf het BPA-gehalte zo laag mogelijk kunnen houden. Na dit gelezen te hebben ga ik hier wel rekening mee houden. Als het effectief wordt bewezen dat mannen hier onvruchtbaar van kunnen worden en dit kanker kan veroorzaken moeten we in de toekomst hier werk van maken om de plastichoeveelheid in de maatschappij te verminderen