Waarden en normen in de solden

Paul Goossens


Onze onvolprezen waarden en normen! Ook bij de kleinste, al dan niet vermeende uitschuiver slaan we er de migrant en de nieuwe Belg mee om de oren. Om het even of het dispuut over de hoofddoek, zwerfvuil of #MeToo-achtige daden en praatjes gaat, meer heb je echt niet nodig om de gekleurde medeburger op zijn plaats te zetten. Het is ons zelf gefabriceerde ethische verhoog van waarop we nieuwkomers en niet-autochtonen bikkelhard op plichten en tekorten kunnen wijzen. Omdat we onze waarden superieur noemen, kan er niet over onderhandeld worden. Het is slikken of vertrekken. Behalve misschien als het over belastingontduiking gaat.

Dat er in naam van die waarden afschuwelijke misdaden werden en worden begaan, vertellen we er niet bij. Evenmin krijgen de nieuwkomers te horen dat er voortdurend strijd wordt gevoerd over de concrete invulling van al dat abstract moois. Ondanks de beklijvende woorden van de verlichting en de kreten van de Franse Revolutie over gelijkheid liet het algemeen enkelvoudig stemrecht hier meer dan een eeuw op zich wachten. Het kwam er niet na een beschaafd academisch debat over de teksten van de filosofen, wel na een politieke strijd waarbij gewoon volk werd neergeknald. In Leuven schoot de garde civique (de burgerwacht) in 1901 zes arbeiders neer, die meenden dat het gelijkheidsprincipe in de Belgische Grondwet synoniem voor stemrecht was.

Uiteindelijk was het de Grote Oorlog die de Belgische burgerij, kerk en koning deed capituleren. Hoe kon je van het werkvolk eisen dat het voor het vaderland in de loopgrachten crepeerde en het toch stemrecht weigeren? Niet dus, in 1919 was one man, one vote in België een feit. Althans voor het mansvolk, eer de vrouwen hun zeg konden doen, waren we een wereldoorlog en dertig jaar verder. Op gelijk loon voor gelijk werk was het nog veel langer wachten.

Om maar te zeggen dat er met onze superieure waarden gesjacherd en gemarchandeerd wordt en er altijd wel krachten zijn die de status quo willen doorbreken en een andere invulling eisen. Altijd is er controverse en beweging rond het ethische erfgoed en bijna altijd winnen de machthebbers het pleit. De manier waarop de zaak-Soedan werd afgeborsteld, is er een illustratie van. Met zijn akte van absoluut en onvoorwaardelijk geloof in Theo Francken deed de voorzitter van de N-VA veel meer dan alleen een populaire partijgenoot uit de wind zetten. Dit was een statement over de ethische prioriteiten van zijn partij. De loyaliteit tegenover de eigen club, clan en partijmensen haalt het op alles, zelfs op de fysieke integriteit van de medemens en het correct naleven van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Bij de nieuwkomers en de gekleurde Belg voedt dit de overtuiging dat er in dit land eerste- en tweederangsburgers zijn en dat, zoals Rachida Aziz in haar messcherp Niemand zal hier slapen vannacht schrijft, hier wel degelijk ‘institutioneel racisme’ bestaat.

Wies De Graeve van Amnesty International maakte duidelijk dat Francken bij de repatriëring van de Soedanezen blunderde (DS 10 januari). Dat er geen tolk aanwezig was bij het ‘identificatieproces’ van de Soedanese missie, dat de gesprekken niet geregistreerd werden, getuigt van bedenkelijke nonchalance. Al even onbegrijpelijk is dat de staatssecretaris niet wist uit welke herkomstregio de geïdentificeerde Soedanezen kwamen. Ook in Lubbeek moet het ondertussen bekend zijn dat president Omar al-Bashir in Darfoer een genocide op zijn kerfstok heeft en dat een inwoner van Darfoer in Soedan vogelvrij is. Is dit schuldig verzuim? Nee, dit is erger. Ook al omdat de Francken de alarmkreten van mensen als Bogdan Vanden Berghe en Karel De Gucht met de zwier van de brutale machtspoliticus wegwuifde.

Uitgerekend de partij die het gewone volk steevast op zijn plichten wijst en alle politieke partijen cynische machtsapparaten noemt, klampt zich nu zelf aan een portefeuille vast. Zelfs het onderzoek dat de eerste minister beval, doet er niet meer toe. Het is een farce, waar alles, behalve het beleid van de staatssecretaris, onderzocht mag worden. Dat ordonneerde het Antwerpse stadhuis en alle regeringspartijen gingen door de knieën. Alleen over de communicatiestijl van de Rambo uit Lubbeek durven de coalitiepartners nog kritisch te piepen. De staatssecretaris is nu een intouchable. Nalatigheid, beleids- of inschattingsfouten, voor Francken doet het er niet meer toe.
Echt verontrustend is dat met de vrijgeleide van Francken fundamentele waarden worden uitgehold en afgeprijsd. We weten nu dat deze regering het risico dat teruggestuurde vluchtelingen gefolterd en gemarteld worden, durft te nemen. Zeker als het om gekleurde Afrikanen zonder ‘toegevoegde waarde’ gaat. Een paar jaar geleden was het een absoluut taboe, nu niet meer. De man die dat bewerkstelligde, gaat vrijuit, glorieert en waant zich onaantastbaar, want Vlaanderens populairste.


DS, 13-01-2018 (Paul Goossens)