Met de ‘Pijler van Sociale Rechten’ trekt de Europese Unie een nieuw afweerschild op tegen het euroscepticisme. ‘Dit is een keerpunt, maar we blijven kritisch: nu moet alles in daden omgezet worden.’

De kerstverlichting en -versiering zijn al alomtegenwoordig in Göteborg, om de lange, donkere winteravonden te helpen overbruggen. Ook de Europese leiders willen de Europese Unie wat warmte inblazen en de bevolking laten zien dat het Europese project meer is dan een kille verzameling begrotingsdoelstellingen en besparingsmaatregelen.

Voor het eerst in twintig jaar kwamen ze nog eens bijeen voor een sociale top – al bleef de Duitse kanselier Angela Merkel thuis wegens de moeizame regeringsonderhandelingen, net als haar collega’s uit Finland en Cyprus.

Ze hopen zo de wind uit de zeilen te nemen van de eurosceptische partijen die de EU neerzetten als een hardvochtig project dat geen rekening houdt met de verliezers van de globalisering en vrijhandel.

In een mooi verbouwde oude scheepswerf in Göteborg plaatsten ze hun handtekening onder de ‘Pijler van Sociale Rechten’, een pakket van 20 rechten voor de burgers in alle lidstaten. ‘Dit is een teken van eenheid in Europa én van hoop voor de burger: we werken aan een sociaal Europa’, zei Europees commissaris voor Sociale Zaken Marianne Thyssen (EVP), die veel energie en tijd investeerde om de lidstaten, werkgevers en vakbonden op een lijn te krijgen.

‘Dit is een keerpunt dat werknemers weer vertrouwen kan geven’, erkent ook Rudy De Leeuw als voorzitter van het Europees vakverbond. ‘Het is de eerste keer dat de politieke wil er is om het sociaal Europa op de voorgrond te plaatsen. Maar we blijven kritisch, want nu moet alles in daden worden omgezet.’

Daar ligt precies de zwakke plek van het initiatief: de ‘pijler’ is niet bindend. Er verandert niets aan de bevoegdheden, de lidstaten blijven hun soevereiniteit behouden. ‘Burgers kunnen geen rechten claimen op basis van die principes’, erkent Thyssen. ‘Maar men kan niet zijn handtekening zetten en vervolgens niets doen.’ ‘Wij gaan niet stilzitten’, waarschuwt De Leeuw. ‘Er moet nu een actieplan komen om er concreet werk van te maken.’

Om de lidstaten onder druk te zetten, zal de Commissie volgende week al een eerste keer een scorebord publiceren met hun prestaties inzake de Pijler. De sociale rechten worden ook opgenomen in de aanbevelingen die de Commissie de lidstaten doet – en die tot nu toe overwegend economisch van aard waren.

Gigantische verschillen

Op termijn moet de pijler leiden tot meer sociale convergentie onder de lidstaten. De verschillen zijn nu gigantisch. Van de 100 personen die willen werken, kunnen er volgens Eurostat in Denemarken 54 rekenen op hulp om een job te vinden; in Bulgarije is dat 2,7. Het aandeel jongeren (tot 24 jaar) dat noch werk heeft noch een opleiding volgt, bedraagt in Nederland maar 4,6 procent; in Italië is dat maar liefst 19,9 procent.

Maar zit er geen dubbelzinnigheid in de aanpak van de Europese leiders? Ze onderschrijven de pijler van sociale rechten maar trekken ook volop de kaart van flexi-jobs en nachtwerk die het precies moeilijker maken om werk en privé te combineren. ‘De tegenstelling tussen economische ontwikkeling en sociale aanpak is een idiote contradictie uit het verleden. De twee moeten samengaan’, reageert de Belgische premier Charles Michel. ‘Flexibiliteit kan ook positief zijn voor gezinnen.’

Werkgevers kritisch

‘We kunnen die nieuwe vormen van werk niet tegenhouden en we hebben economische dynamiek nodig’, zegt Marianne Thyssen. ‘Maar wie zo’n job opneemt, moet ook voldoende sociale bescherming krijgen. We moeten een evenwicht tussen die twee zoeken.’ Ze kondigde een wetgevend initiatief aan om de schriftelijke bevestiging van de arbeidsvoorwaarden uit te breiden naar nieuwe jobs zoals Uber of Deliveroo. Om de werk-privébalans makkelijker te maken, werkte Thyssen al een wetsvoorstel uit dat het vaderschapsverlof naar 10 dagen uitbreidt, meer flexibiliteit biedt om het ouderschapsverlof op te nemen en in vijf dagen verlof per jaar voorziet voor wie voor een ziek familielid zorgt.

Het Verbond van Belgische Ondernemingen reageert sceptisch: ‘De voorstellen die de Europese Commissie in het kader van de Europese pijler van sociale rechten op tafel heeft gelegd, beloven weinig goeds. De complexiteit en kostprijs voor onze ondernemingen zullen alleen maar toenemen.’

Bron
De Standaard - 18/11/2017 - 11:59
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171117_03192663

Mening
Persoonlijk ben ik van de mening dat de samenkomst en het ondertekenen van de 'Pijler van Sociale Rechten' een zeer positieve stap is voor Europa. Dit hele gebeuren is een goede zet om, zoals in de tekst vermeld, een tegenstrijd te voeren tegen eurosceptische partijen. Zeker na alweer een jaar vol debacles rond brexit. Mijn grote vraag echter is of dat het hier voor de zoveelste keer zal gaan om een grote Europese façade of dat er deze keer effectief acties ondernomen zullen worden. Ik stel me enorme vragen bij het feit dat het referendum niet bindend is. Er wordt in de tekst vermeld dat mensen niet zomaar hun handtekening ergens onder kunnen zetten en dan niets doen, maar persoonlijk vind ik dat deze uitspraak uit de lucht gegrepen. Verder ben ik het ook eens met de werkgevers die een oproep doen voor sociale bescherming in nieuwe jobs zoals Uber of Deliveroo.