De aandacht van bedrijven voor ongepast seksueel gedrag op de werkvloer is de jongste jaren verwaterd. ‘Maar door de commotie over de zaak-De Pauw krijgen we meer vragen en zal het aantal klachten stijgen’, stellen preventieadviseurs.

De getuigenissen van de afgelopen weken van mannen en vrouwen over grensoverschrijdend gedrag door collega’s en leidinggevenden brengen veel teweeg op de Belgische werkvloer. Vorige week raakte bekend dat zeker tien vrouwen bij de openbare omroep VRT hadden aangekaart dat tv-persoonlijkheid Bart De Pauw in de afgelopen jaren zijn boekje te buiten is gegaan door herhaaldelijk ongewenste expliciete berichten te sturen naar vrouwen met wie hij samenwerkte.

Bedrijven die personeel nu niet wijzen op hoe ze ongewenst gedrag kunnen aankaarten, wekken de indruk dat er niet over gepraat kan worden.

HILDE DE MAN
Preventieadviseur Idewe
Ook in bedrijven buiten de spotlights beweegt er wat. ‘Onze adviseurs krijgen de jongste weken meer vragen over ongewenst grensoverschrijdend gedrag’, zegt Hilde De Man van Idewe, een organisatie die bedrijven adviseert over preventie en waar werknemers een procedure kunnen opstarten als ze ongepast worden behandeld op het werk. ‘Voorlopig leidt de verhoogde interesse niet tot meer klachten. Maar we verwachten wel dat er meer procedures in gang worden gezet.’

Pesten en geweld

8,2 procent van de Belgische werknemers had volgens een rondvraag van Idewe in het afgelopen halfjaar te maken met ongewenst gedrag op het werk, waaronder ook pesten en geweld. 6,7 procent klaagt over overvloedig starende collega’s, 3,2 procent over seksuele benaderingen (via gebaren, uitspraken of sms’en) en 2,2 procent over seksueel getinte aanrakingen.

Het is een goede zaak dat door van aanranding beschuldigde entertainmentfiguren als Harvey Weinstein en Kevin Spacey het thema weer prominent op de agenda staat, vindt De Man. ‘De aandacht voor seksueel grensoverschrijdend gedrag is de jongste jaren sterk afgenomen. In 2002 werden bedrijven verplicht procedures op te starten om dat gedrag aan te pakken en gaven ze er veel ruchtbaarheid aan. Maar de afgelopen jaren lag de focus meer op stress en burn-outs.’

In België kwam de problematiek pas onlangs weer in de schijnwerpers, maar in de VS hebben enkele roemruchte zaken in het voorbije jaar bedrijven wakkergeschud. Onder meer de nieuwszender Fox News, het techbedrijf Amazon en de radiozender NPR ontsloegen mannen die zich hadden misdragen. In de nasleep scherpten ook andere bedrijven hun procedures aan.

Vrouwen nemen advocate in de arm

De bekende strafpleiter Mussche neemt de verdediging op zich van al zeker tien vrouwen die bij de VRT anoniem hebben getuigd over het gedrag van televisiefiguur Bart De Pauw. Dat aantal kan nog oplopen, maar volgens Mussche twijfelen andere slachtoffers omdat ze niet weten of ze hun anonimiteit kunnen bewaren als ze zich melden.

De Pauw excuseerde zich zondagavond via zijn advocaat voor zijn gedrag. ‘Ik ben tot inzicht gekomen dat mijn speelse of flirterige manier van omgaan niet door iedereen gesmaakt wordt. Ik wil mij via deze weg dan ook excuseren bij iedereen die zich door mij geïntimideerd zou hebben gevoeld. Dat is niet oké en zal niet meer gebeuren.’ De Pauw stelde een advocaat aan nadat het parket van Antwerpen een gerechtelijk onderzoek had geopend. Speurders deden in het weekend huiszoekingen bij de VRT en verhoorden CEO Paul Lembrechts.

Mussche noemde namens haar cliënten de excuses van De Pauw een ‘eerste stap in de goede richting’, maar ook een ‘gemiste kans’. ‘Door het alleen te hebben over flirterige en speelse berichten en hoe dat bij de vrouwen in kwestie overkwam, minimaliseert hij de feiten opnieuw. Zo komt het over alsof de schuld toch weer bij hen ligt, terwijl dat absoluut niet aan de orde is.’

De VRT verbrak donderdagavond na 30 jaar de samenwerking met De Pauw vanwege een reeks anonieme klachten. De Pauw bracht zelf het nieuws via een videoboodschap naar buiten. Hij wordt ervan beschuldigd vrouwen met wie hij samenwerkte via sms-berichten systematisch te hebben lastiggevallen met oneerbare voorstellen.

‘Net zoals bedrijven niet moeten wachten op een cyberaanval om een beveiligingssysteem op poten te zetten, zouden ze ook geen Weinstein nodig mogen hebben om iets te doen aan hun bedrijfscultuur’, zei Morgan Stanley- en Publicis-bestuurder Tom Glocer afgelopen weekend in de zakenkrant The Wall Street Journal. Onder meer Dell, Rockwell Automation, Facebook en The New York Times hebben hun personeel opleidingen gegeven om signalen van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te detecteren.

Anoniem

Belgische bedrijven moeten hun procedures niet ingrijpend veranderen, vindt De Man. ‘In België is er een goed systeem, waarbij mensen zowel intern als extern een procedure kunnen opstarten. Het zou wel een goede zaak zijn dat bedrijven die procedures na de gebeurtenissen van de afgelopen weken meer in de kijker zetten. Bedrijven die dat niet doen, geven eigenlijk het foute signaal dat het thema bij hen niet bespreekbaar is.’

Bij ons is elk bedrijf verplicht vertrouwenspersonen aan te stellen. Kleine bedrijven kunnen een beroep doen op externe bureaus, zoals Idewe. Daar kunnen werknemers een klacht indienen. Nadien kunnen preventieadviseurs ingrijpen. Dat kan informeel, door een gesprek, maar ook formeel. Dan moet een bedrijfsleider maatregelen doorvoeren die het grensoverschrijdende gedrag stoppen. Als hij dat niet doet, dreigt een procedure voor de arbeidsrechtbank. Dat kan eindigen in een ontslag.

Grote bedrijven als de supermarktgroep Colruyt brengen hun personeel op de hoogte van de procedures via het bedrijfsnetwerk en affiches. ‘Er zijn meerdere aanspreekpunten in ons bedrijf: leidinggevenden, de sociale dienst, de arbeidsgeneesheer, maar ook specifieke aanspreekpunten zoals opgeleide vertrouwenspersonen en een preventieadviseur’, zegt preventiedirecteur Johan Lowette.

Die gaan het gesprek aan met het slachtoffer, dat zelf aangeeft wanneer gedrag grensoverschrijdend is. ‘Het is de taak van de vertrouwenspersoon of de preventieadviseur om de situatie te objectiveren, om te begrijpen welke impact een bepaald gedrag heeft.’

Zuurpruim

Om de drempel voor slachtoffers te verlagen kunnen ze een problematische situatie anoniem aankaarten. Om de anonimiteit te garanderen wordt goed nagedacht over waar en wanneer een vertrouwelijk gesprek plaatsvindt. Als een personeelslid anoniem wil blijven, kan het voor een informele procedure kiezen, waarbij de persoon die grenzen overschrijdt informeel wordt terechtgewezen op zijn wangedrag. ‘Bedrijven moeten meer benadrukken dat problemen anoniem kunnen worden opgelost’, vind De Man.

Want veel slachtoffer hebben schroom om wangedrag aan te kaarten. Wat als ze nadien weggezet worden als ‘die zuurpruim’ of geïsoleerd op een zijspoor belanden? ‘Om dat te vermijden laten onze vertrouwenspersonen de slachtoffers pas los als ze zich weer volledig comfortabel voelen’, zegt Lowette van Colruyt. ‘Ze blijven ook ter beschikking als het dossier afgerond is. Een medewerker staat nooit alleen.’

Bron : De Tijd
Geraadpleegd op 14 november 2017
Link : https://www.tijd.be/ondernemen/alge...sagenda/9952614

Mening: Ik begrijp dat die vrouwen anoniem willen blijven en dat ze dit liever achter de schermen hadden behandeld. Dit heeft De Pauw zelf naar buiten gebracht, maar het feit dat deze vrouwen niet in beeld willen komen, roept bij mij wel vragen op. De Pauw heeft namelijk ook een gezin en ik weet niet goed of je dan zoiets doet, ook het feit dat hij gekend is. Ik zeg niet dat hij het niet gedaan heeft maar ik twijfel door zowel dingen die hij doet of zegt en door dingen die die 10 vrouwen doen. Ik weet het dus niet zo goed. Wat ik wel goed vind, is dat bedrijven verschillende manieren zoals aanspreekpunten of in anonimiteit hun problemen of gedrag van anderen kunnen aankaarten. Ik denk dat vertrouwenspersonen een zeer grote rol spelen bij het naar buiten durven brengen van dat grensoverschrijdend gedrag. Ook vind ik het goed dat er zowel een externe als interne procedure is. Bij iemand van buitenaf kan je je probleem makkelijker verwoorden omdat je deze persoon niet vaak of elke dag tegenkomt. Voor mij kan dit zo'n gedrag echt niet door de beugel en moet dit aangepakt worden. Op welke manier dit wordt verholpen, is volledig de keuze van het slachtoffer.