Het zwarte schaap

Ruben Mooijman


De Europese economie verkeert in topvorm. In bijna alle lidstaten trekt de groei aan, daalt de werkloosheid en breekt het vertrouwen records. Let op het woordje bijna in de vorige zin, want er is één uitzondering. Griekenland.


Toen Eurostat woensdag de kwartaalgroei bekendmaakte van de Europese lidstaten, was Griekenland het enige land met een cijfer onder nul. Op kwartaalbasis kromp de economie met 0,1 procent, op jaarbasis met 0,5 procent. Ter vergelijking: in België was er een groei op jaarbasis van 1,5 procent, in Duitsland van 1,7 procent en in Nederland van 2,8 procent.

Omdat het al het tweede opeenvolgende kwartaal met een negatief groeicijfer was, bevindt Griekenland zich opnieuw in een recessie. Dat nieuws kwam op een cruciaal moment, want een dag later stemde het parlement over een reeks bezuinigingen waarvan de meeste economen denken dat die de economie nog verder zullen afremmen.

Zo gaan onder meer de pensioenen erop achteruit (voor de dertiende maal sinds 2010), en worden er fiscale aftrekposten geschrapt. De bevolking zal dus minder kunnen besteden. Het idee achter de bezuinigingen is dat de overheid meer geld binnenkrijgt en zo schulden kan afbetalen. Maar de ervaring uit het verleden heeft intussen geleerd dat het zo niet werkt. De bezuinigingen remmen de economische groei af. Zelfs als de schuld gelijkblijft of daalt, neemt de schuldgraad toch toe doordat de economie zelf krimpt. De teller van de breuk blijft gelijk, maar de noemer daalt.

Cijfers van Eurostat laten zien dat de Griekse economie al acht jaar lang niet groeit. In 2008 produceerden de Grieken 242 miljard euro, vorig jaar nog 176 miljard. Dat is 27 procent minder. Het idee dat bezuinigingen kunnen leiden tot de broodnodige groei, wordt nu al bijna een decennium gelogenstraft. De kans dat de economie als bij wonder opeens heel anders zal reageren op deze bezuinigingsoperatie, is verwaarloosbaar.

Toch blijft de eurogroep volharden in die theorie. Het idee is nu dat de investeerders wel zullen terugkeren als er een duurzaam primair overschot is. Met de moed der wanhoop stemde het Griekse parlement in met de nieuwe bezuinigingen. Een alternatief was er niet, want goedkeuring was de voorwaarde voor nieuwe noodleningen waarmee het land een binnenkort aflopende staatsobligatie moet terugbetalen.

De apathie in Europa over dit heilloze spektakel is bijna stuitend. Temeer nu de Commissie met ‘solidariteit’ een tegenwicht wil vormen tegen het ‘wilde globalisme’. De Grieken kwamen deze week weer massaal op straat, de parlementsleden stemden over nieuwe hervormingen en het land belandde weer in een recessie. Een paar jaar geleden zouden de kranten er over hebben vol gestaan. ‘Hoe moet dit ooit nog goedkomen’, zouden we ons hebben afgevraagd. Maar het déjà vu-gehalte heeft de belangstelling voor het zwarte schaap van de Europese Unie vakkundig de nek omgedraaid.

De vraag is er niet minder pertinent door. Hoe moet dit ooit nog goedkomen? Wie het weet, mag het zeggen.


DS, 20-05-2017 (Ruben Mooijman)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB