Waarom vinden wij droevige muziek zo fijn?

Ook als je zelf niet droevig of verdrietig bent, is het vaak toch heel fijn om naar droevige muziek te luisteren. Hoe komt dat toch? Nederlands bekendste neuropsycholoog Erik Scherder dook voor zijn nieuwe boek onder in de muzikale hersenen.

In Singing in the brain, een boek over de unieke samenwerking tussen muziek en hersenen, toont Nederlands bekendste neuopsycholoog Erik Scherder, van de Vrije Universiteit van Amsterdam, aan de hand van boeiende wetenschap en unieke case study's welk effect muziek op onze hersenen heeft. Want muziek doet iets met ons brein en het belang ervan mogen we allerminst onderschatten, zo blijkt uit onderstaande bevlogen uiteenzetting van de professor.

Een van de vragen waar in het boek een antwoord wordt op gegeven is: waarom vinden wij droevige muziek zo fijn? Een voorpublicatie:

In het algemeen noemen wij muziek 'droevig' als er veel lage tonen zijn die qua klank niet erg veel van elkaar verschillen, en als die in een langzaam tempo, in mineur, met een donker timbre, zacht en met weinig energie gespeeld worden.

Ook als je zelf niet droevig of verdrietig bent, is het vaak toch heel fijn om naar droevige muziek te luisteren. Hoe komt dat toch? Taruffi en Koelsch (2014) laten hun licht hierover schijnen. Zij geven meer dan één verklaring voor dit fenomeen. Voorop staat dat mensen die verdrietig zijn ook graag naar droevige muziek luisteren. Een voor de hand liggende verklaring is dat het luisteren naar droevige muziek je in staat stelt je eigen verdriet beter te verwerken. De muziek past dan bij jouw stemming, en het synchroon lopen van muziek en stemming kan heel heilzaam werken. Dat valt onder 'emotieregulatie', een bekende en sterke 'kracht' van muziek. Dit is op zich wel heel belangrijk, maar niet zo spannend.

Veel spannender is de vraag waarom mensen die helemaal niet verdrietig zijn toch graag naar droevige muziek luisteren. Voor dit fenomeen geven zij de volgende verklaringen. De eerste is empathie: je luistert naar de droevige muziek en verplaatst je in de stemming van de componist. Wat heeft hij gevoeld toen hij dit stuk componeerde? Een andere verklaring is dat het luisteren naar droevige muziek je er bewust van maakt dat je in staat bent om intense emoties te voelen. Je realiseert je weer hoe fijn het is dat je emotioneel kunt reageren, juist als je zelf niet verdrietig bent, dat je dan tóch het droeve in de muziek kunt 'voelen'. Dat kan je zelfs, hoe gek het misschien ook klinkt, heel blij maken!

Taruffi en Koelsch stellen: het luisteren naar droevige muziek lokt veel meer uit dan alleen een droevige emotie, bijvoorbeeld nostalgie, dat wil zeggen het terugdenken aan vroegere tijden waarin je gelukkig was of hele mooie dingen beleefde. Nostal*gie heeft dus ook met geheugen te maken, met reminisceren, met het ophalen van die speciale herinneringen, met fantaseren en in*trospectie. Maar ook tederheid en verwondering zijn emoties die door droevige muziek opgeroepen kunnen worden.

Het is opvallend dat het kijken naar een droevig gezicht niet deze positieve, blije reactie teweegbrengt.
Al deze verklaringen wijzen erop dat wij 'beloond' worden door het luisteren naar droevige muziek. Ons beloningscircuit wordt geactiveerd en dus verlangen we naar méér. Dat 'verlangen naar' wordt ook wel craving genoemd. De nucleus accumbens is een van de gebieden die een cruciaal onderdeel vormen van het beloningscircuit. Dat droevige muziek leidt tot een plezierige ervaring kan worden verroorzaakt door prolactine. Dat hormoon wordt vrijgemaakt door de hypothalamus als reactie op tranen, verdriet, droefheid en stress. Sachs en medewer*kers (2015) beschrijven studies waaruit blijkt dat prolactine bij*draagt aan 'bonding'. Op deze manier doet prolactine de geeste*lijke pijn die geleden wordt door het verdriet afnemen. Toch is het opvallend dat het kijken naar een droevig gezicht niet deze positieve, blije reactie teweegbrengt. Het is dus typisch iets voor muziek, zo stellen de auteurs.

Hersengebieden die betrokken zijn bij droevige muziek

De hersengebieden die betrokken zijn bij het verwerken van emo*ties zijn ook de gebieden die een rol spelen bij het verwerken van muziek. U moet hierbij denken aan onder andere de thalamus, de hippocampus en de amygdala. De hippocampus en amygdala spelen een belangrijke rol bij de emoties die muziek oproept omdat zij belangrijk zijn voor het opslaan ervan in het ge*heugen.

Sommige auteurs stellen dat droevige muziek niet dezelfde droefheid teweegbrengt die men in het gewone leven ervaart. Daarom zouden mensen ook niet echt droevig worden van droe*vige muziek.

Bron: KNACK, 19/04/2017
Link: http://www.knack.be/nieuws/wetensch...mal-840003.html

Mening: Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat ik het inderdaad ook heel fijn vind om naar droevige muziek te luisteren. Natuurlijk heb ik ook momenten waar ik liever naar leuke, uptempo muziek luister. Zoals in het artikel aangehaald wordt, kan je vaak je eigen verdriet beter verwerken door te luisteren naar droevige muziek. Ik geloof ook dat dat zo is, voor mij dan toch. Er zullen natuurlijk ook mensen zijn die hier helemaal anders over denken. Deze mensen zullen juist nog verdrietiger worden door te luisteren naar die droevige muziek. Ik luister ook vaak naar droevige muziek terwijl ik me helemaal niet droevig voel en hier is blijkbaar ook een verklaring voor. Dat je empathie hebt voor de componist van het lied. Ik weet niet goed of dat echt zo is, maar het zou natuurlijk wel kunnen.