Sociale rechten te koop

Guy Tegenbos


Ik erger mij blauw aan een pas ontdekte vorm van sociale fraude die allang uitgeroeid had moeten zijn. Sociale rechten zijn in ons land nog altijd te koop op de zwarte markt.


Negen jaar nadat de zogenaamde C4-fraude aan het licht is gekomen – met nepfirma’s die aan meer dan duizend klanten valse papieren verkochten, waarmee die onrechtmatig werkloosheidsuitkeringen konden krijgen – blijken de gaten in de regelgeving nog altijd niet gedicht. In Limburg is vorige week een dossier opgedoken van een bende die jarenlang valse papieren verkocht, ditmaal om ziekte-uitkeringen te bekomen.

Het is onbegrijpelijk dat in die negen jaar geen sluitend systeem tot stand is gekomen om dat te beletten. Er zijn in 2008 nochtans dure eden gezworen. We mochten op beide oren slapen, dergelijke schurkenstreken zouden voorgoed onmogelijk gemaakt worden. Er zijn inderdaad een aantal maatregelen genomen. De controles zijn opgevoerd. De vakbonden letten beter op als ze werkloosheidsdossiers indienen. De vele sociale inspecties werken beter samen en doen ook aan actieve opsporing en datamining. Maar toch was nieuwe fraude mogelijk. Er is dus niet genoeg gebeurd.

Er zijn verschillen tussen de fraude van 2008 en de huidige. De C4-fraude die deze krant aan het licht bracht in 2008 (DS 29 februari 2008) werd gepleegd door bendes die vooral in Turkse milieus in Brussel en Gent vertoefden; de huidige bende zit vooral in Limburg, maar ook in de Turkse milieus. In 2008 waren alleen de nepfirma’s van de fraudeurs zelf betrokken. Zij deden alsof de kopers van de valse papieren bij hen gewerkt hadden en gaven hen een ontslagbrief, zodat ze konden gaan stempelen. Bij de huidige fraude zijn veel meer mensen betrokken. Eén of meerdere uitzendkantoren die de ‘klanten’ 101 dagen fictief lieten werken als dienstenchequewerkers. Vervolgens werden ze nog enkele dagen fictief tewerkgesteld in andere bedrijfjes tegen een verdacht hoog loon (zodat ze een hoge uitkering kregen). Verder werd een beroep gedaan op burgers die geld kregen om dienstencheques te kopen en te doen alsof er daarvoor bij hen gewerkt was. Er waren dokters bij betrokken die mensen onterecht werkonbekwaam verklaarden (parket en politie vermelden een psychiater, neuroloog en neurochirurg). En er waren ziekenfondsen die zich in de luren lieten leggen.

Het stemt tot nadenken dat zovelen actief of passief meewerkten. De schade is groot, omdat het niet alleen gaat over frauduleus bekomen ziekte-uitkeringen, maar ook over daaruit afgeleide rechten zoals kinderbijslag, studiebeurzen en terugbetaling van gezondheidskosten.

Je zou verwachten dat er veel reactie komt op zo’n dossier. Mis poes. De regering reageert amper en houdt zich bij haar interne ruzies over de bestraffing van werknemers die niet snel genoeg weer aan het werk gaan na een ziekte, en over de bestraffing van werkgevers die niet genoeg geneigd zijn werknemers na ziekte te re-integreren. De partijen en de publieke opinie reageren ook zwak. Zij zijn vandaag gevoeliger voor alles wat te maken heeft met veiligheid en ‘identiteit’. Werkgevers en vakbonden die de sociale zekerheid financieren, maakten ook weinig misbaar. Merkwaardig.

Ik erger mij eraan dat sociale rechten te koop zijn. Maar het stoort me nog veel meer dat bijna niemand zich daaraan ergert. Zijn er dan geen slachtoffers? Jawel. Het geld van de ziekteverzekering dat naar fraudeurs vloeit, is er niet meer om, bijvoorbeeld, de dure medicamenten te betalen voor mensen met een zeldzame ziekte.


DS, 29-03-2017 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB