Koning Filip eet om gezondheidsredenen voortaan glutenvrij en hij is niet de enige. De voorbije jaren is het aantal mensen dat glutenintolerant is of een glutenallergie heeft fors gestegen. Naar schatting 55.000 mensen in ons land zouden glutenintolerant zijn. Maar wat zijn gluten, en hoe weet je of je er allergisch aan bent?

Gluten zijn een vorm van eiwitten die in het weefsel zitten van sommige granen, bijvoorbeeld in tarwe, durum, spelt, rogge en gerst. Het eiwit van gewone tarwe bestaat voor ongeveer 60 procent uit gluten.

Gluten hebben ook zo hun nut. Glutenproteïnes vormen namelijk een netwerk dat stevigheid en elasticiteit biedt aan het deeg. Ze zorgen ervoor dat de koolstofdioxide niet uit het deeg ontsnapt waardoor brood of gebak kan rijzen. En na het bakken zorgen de gestolde gluten ervoor dat het brood of gebak zijn vorm behoudt.

Gekookte gluten worden trouwens vaak gebruikt als vleesvervanger in de vegetarische keuken. Seitan, bijvoorbeeld, is een glutenvariant.

Wat is glutenintolerantie?

Glutenintolerantie of coeliakie is een chronische auto-immuunziekte. Coeliakiepatiënten zijn intolerant voor de gliadine in tarwegluten of prolamines in andere graansoorten. Eten ze die toch, dan veroorzaakt dat een beschadiging van de darmvlokken aan de binnenkant van de dunne darm. Als gevolg daarvan neemt de dunne darm geen bouwstoffen uit voeding meer op en ontstaan er tekorten.

Doordat vetten en suikers niet goed worden opgenomen, heeft de patiënt een energietekort. Bij kinderen kan daardoor een groeiachterstand ontstaan. Tekorten aan bijvoorbeeld ijzer, kalk en allerlei vitaminen kunnen bijvoorbeeld leiden tot bloedarmoede en botontkalking. Soms ontstaat er ook schade buiten de darm, zoals in de huid, het hart of de hersenen.

Door producten met gluten te vermijden, kunnen de darmvlokken zich weer gedeeltelijk herstellen en kunnen de darmen opnieuw voedingsstoffen opnemen. Maar daarmee verdwijnt de intolerantie niet, die is voor het leven.

Hoe weet ik of ik glutenintolerant ben?

Nogal wat patiënten ontdekken vaak pas na lange tijd dat ze glutenintolerantie hebben. De aandoening wordt vaak pas op latere leeftijd vastgesteld, bijvoorbeeld na een infectie, een zwangerschap of een verandering van dieet.

Dit zijn enkele van de symptomen:

diarree
braken
buikpijn
opgezette buik
constipatie
gewichtsverlies
groeiachterstand
bloedarmoede
botonkalking
chronische vermoeidheid
vitaminetekort
leverfunctiestoornissen
chronische huidaandoening
onvruchtbaarheid (op lange termijn)
dunnedarmkanker (in heel zeldzame gevallen)

Ik heb vaak last van buikkrampen, heb ik dan coeliakie?

Niet noodzakelijk. Veel mensen hebben glutensensitiviteit. Zij hebben ook klachten, maar in veel mindere mate. Ze kunnen last krijgen van lichte diarree, buikkrampen of een opgeblazen gevoel. Tussen de 5 en de 10 procent van de bevolking zou volgens schattingen glutengevoelig zijn.

De eerste stap is een bloedonderzoek om na te gaan of er specifieke coeliakie-antistoffen in het bloed aanwezig zijn. Ook bij de apotheek kunt u overigens een zelftest voor coeliakie kopen. Als de test positief is, volgt een onderzoek van het darmslijmvlies dat moet bepalen of de darmvlokken beschadigd zijn.

Ik heb coaliakie, wat moet ik doen?

Heel eenvoudig: gluten vermijden. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Héél veel producten bevatten gluten. Denk maar aan brood, beschuit, crackers, gebak, koekjes, ontbijtgranen, pasta... maar ook bier, granenkoffie, meel, bloem, bindmiddelen, bouillonblokjes en paneermeel en alle industrieel bereide (kant-en-klaar)maaltijden. Zelfs in sommige vitamines of geneesmiddelen kunnen gluten zitten.

Het is belangrijk om het glutenvrije dieet vol te houden. Zelfs de kleinste verdwaalde broodkruimel kan klachten veroorzaken. Lees daarom altijd de ingrediëntenlijst. Veel fabrikanten maken gebruik van een symbool, een doorstreepte aar, om aan te duiden dat een product glutenvrij is.

Helaas zijn glutenvrije producten ook een stuk duurder. De grootste keuze vindt u in biowinkels, maar ook gewone supermarkten nemen gezien de grote vraag steeds vaker glutenvrije producten op in hun aanbod. De ziekteverzekering betaalt een deel van de kosten van glutenvrije voeding terug, maar enkel indien u een volledig medisch verslag heeft. Vragen daarover stelt u het beste aan uw ziekenfonds.


Bron: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2844077

Het heeft geen enkele zin om u overdreven zorgen te maken, voeding wordt tegenwoordig aan veel strengere controles onderworpen dan vroeger. Meer nog, die overdreven bezorgdheid kan leiden tot neerslachtigheid, depressie en zelfs echte lichamelijke klachten. Net wat u in de eerste plaats wou vermijden. We leven in complexe en onzekere tijden. Heel veel mensen zitten met angsten, ook voor het voedsel dat ze eten. Sommige voedingsproducenten spelen daarop in, door bijvoorbeeld de stempel "glutenvrij" te zetten op producten die zelfs aan de basis helemaal geen gluten bevatten. Dit vind ik schandalig.