Hoe gemakkelijk is het om stemmen te vervalsen? De vraag rijst nu de Amerikaanse staat Wisconsin een hertelling gaat doen van de stemmen uitgebracht tijdens de recente presidentsverkiezingen. Volgens computerwetenschapper Jeroen Baert is stemcomputers hacken niet zo gemakkelijk, maar de scepsis over stemcomputers, ook in België, blijft bestaan.

In Wisconsin gaat donderdag de hertelling van de stemmen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van start. De presidentskandidaat van de Groene Partij, Jill Stein, heeft daarvoor al meer dan vijf miljoen dollar opgehaald. Mogelijk vraagt ze ook in Michigan en Pennsylvania een hertelling aan. In deze drie staten heeft de verkozen president Donald Trump Hillary Clinton nipt verslagen.

Hoewel er geen concrete bewijzen zijn van stemvervalsing, schreef New York Magazine vorige week dat Hillary Clinton 7 procent minder stemmen haalde in "counties" in Wisconsin die elektronische stemcomputers hebben gebruikt, vergeleken met de "counties" die stemden met pen en papier.

Volgens Jeroen Baert, computerwetenschapper aan de KU Leuven, is het niet zo gemakkelijk om stemcomputers te kraken. "Je kan niet zomaar een stembureau binnenwandelen, je telefoon tegen de stemcomputer houden en die dan hacken", legt hij uit. "Een stemcomputer kraken doe je niet in 1-2-3." Stemcomputers zijn niet verbonden met het internet. Je hebt dus fysieke toegang nodig. "Er moet op voorhand aan gesleuteld zijn."

Een stemcomputer werkt als volgt: je gaat met een chipkaart het stemhokje in. Die steek je daarna in een ander apparaat, dat je stem op een papiertje afdrukt. "Je kan die apparaten natuurlijk wel manipuleren", denkt Baert. "Maar zolang de voorzitter van het stembureau en de bijzitters niet mee in het complot zitten, is het moeilijk om toegang te krijgen tot de computers."

Achteraf blijkt bedrog moeilijk op te sporen, denkt Baert. "De stemcomputers zijn vaak oude bakken van vijftien à twintig jaar oud. Ze hebben geen geheugen dat alle stemmen opslaat." Baert kent het protocol niet, maar als de papieren stemmen niet zijn bijgehouden, is het volgens hem moeilijk om op te sporen of er al dan niet sprake is van hacking.

"Wij vertrouwen geen stemcomputers"

Bij onze noorderburen is het stemmen via computers al een tijdje afgeschaft. Hoewel Nederland één van de eerste landen was waar stemcomputers ingevoerd werden, was het in 2007 ook één van de eerste landen dat het elektronisch stemmen afschafte.

De aanleiding daarvoor was een procedure die de actiegroep "Wij vertrouwen de stemcomputers niet" had aangespannen. Zij meenden dat de computers gemakkelijk te kraken waren en dat het stemgeheim niet meer veilig zou zijn op die manier.

Regeringspartij VVD diende in maart van dit jaar nog een wet in bij de Tweede Kamer om experimenten met stemmen via computer mogelijk te maken. Maar de Kamer verwierp het plan van de VVD, onder meer omdat het niet doordacht genoeg was.

En bij ons?
Ook in Wallonië bestaat die scepsis. Terwijl bij de verkiezingen in Vlaanderen in 2014 58% elektronisch stemde, was dit in Wallonië slechts 20%. Hoewel de kostprijs van stemcomputers meespeelt, is ook de bezorgheid over de beveiliging mogelijk een verklaring.

PourEVA/VoorEVA is een organisatie die in België opkomt voor een "ethiek van de verkiezingsautomatisering". David Glaude, informaticus en lid van PourEVA, vindt stemcomputers niet betrouwbaar. Hij meent dat de stemmers niet kunnen controleren dat de inhoud van de chipkaart ook effectief overeenkomt met hun stem. "De enige manier om de verkiezingsresultaten veilig te stellen, is om de computerresultaten te vergelijken met een menselijke telling. Als zo'n controle is ingebouwd (in de wet), weten krakers dat hun opzet om te frauderen weinig kans heeft tot slagen." PourEVA vindt het dan ook goed dat de resultaten nu worden in twijfel getrokken en zullen worden gecontroleerd. "Op de dag van de verkiezingen moet de macht in de handen van de kiezers zijn. Enkel zij kunnen het resultaat geldig verklaren."

Bronvermelding: De Redactie, 28/11/2016 (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.2830412)

Eigen mening: Een hertelling van de stemmen, dat het hiertoe moet komen vind ik een beetje belachelijk. Het lijkt precies dat mensen die voor Hillary Clinton hebben gestemd tijdens de presidentsverkiezingen zich niet willen neerleggen bij de uiteindelijke uitslag. Dit komt over als een klassiek voorbeeld van niet tegen je verlies kunnen. Zoals in het artikel geschreven staat is het hacken van een stemcomputer niet op 1-2-3 gebeurt. Ik denk nu niet dat Donald Trump tijdens de verkiezingen ervoor gezorgd zou hebben dat de stemcomputers in de staten Wisconsin, Michigan en Pennsylvania gehackt zijn. Het is wel duidelijk dat heel veel mensen niet blij zijn met Trump maar het is nu eenmaal zo en ik vind dan ook dat de mensen zich daarbij moeten neerleggen.