Samen naar het rusthuis: ‘Wie kan dat betalen?’


Geen twijfel over het nut van het voorstel om oudere koppels samen te laten verhuizen naar een rustoord als één van de twee (nog) geen zorg nodig heeft. ‘Een rusthuisverblijf is voor één persoon al vrij duur. Wat moet dat dan niet betekenen voor twee mensen?’


‘Mensen zijn vijftig, vijfenvijftig of zelfs zestig jaar getrouwd en op het einde van hun leven worden ze uiteen getrokken: de ene moet verhuizen naar een rustoord, de andere blijft thuis achter. Die situatie is compleet onnatuurlijk. Het is goed dat er meer rekening wordt gehouden met de persoonlijke situatie wanneer maar één van de twee zorg nodig heeft.’

Johan Truyers van ouderenbeweging Okra legt de vinger op de wonde. Het systeem van ‘residentiële ouderenzorg’ is verre van afgestemd op de verwachtingen van oudere koppels. Het Vlaams Parlement boog zich vandaag over een voorstel van de CD&V-fractie om rusthuizen toe te laten meer in te spelen op koppels waarbij slechts één van de twee zorg nodig heeft. Nu is het verboden om een rusthuisbed vrij te maken voor iemand die niet zorgbehoevend is. Niettemin gebeurt het al waar mogelijk, via tussenoplossingen.

Het voorstel van CD&V brengt daar verandering in: ook de partner die nog voor zichzelf kan zorgen, mag zonder wettelijke beperking in het zorgcentrum wonen.

Over dat principe is iedereen positief. ‘Rusthuisbewoners kunnen er veel aan hebben als ze nog samen leven met hun partner’, zegt Véronique De Schaepmeester van het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk, een koepelvereniging van private rusthuizen. ‘Soms zie je zelfs dat de partner die zorg nodig heeft, zich extra kranig houdt omdat zijn of haar man of vrouw er bij is. Woonzorgcentra willen de sfeer ook zo huiselijk mogelijk houden. Als koppel daar gaan wonen, kan daartoe bijdragen.’

Praktisch belooft de uitwerking wel niet eenvoudig te worden, laat staan betaalbaar. Het verblijf van één persoon in een rusthuis is al uitgesproken duur. Volgens social profit-organisatie Zorgnet-Icuro ligt de dagprijs op ongeveer 52 euro. Met gemiddeld dertig dagen per maand komt een verblijf op 1.560 euro, ruim boven veel pensioenuitkeringen. Die dagprijs dekt vooral de ‘hotelfunctie’ van het woonzorgcentrum: de kamer, schoonmaak, voeding, enzovoort. Voor de zorg krijgt de instelling geld van de ziekteverzekering.

‘Voor één persoon is het al niet goedkoop, voor twee personen wordt het dubbel zo duur’, zegt Klaartje Theunis van social profit-vereniging Zorgnet-Icuro. ‘Samen blijven in een woonzorgcentrum is niet voor iedereen weggelegd. Wanneer je als koppel je woning verkoopt of verhuurt, kun je daarmee het verblijf betalen. Maar iedereen moet voor zichzelf de afweging maken of het haalbaar is om mee te verhuizen naar een rusthuis wanneer dat nog niet noodzakelijk is.’

Ook niet alle centra zijn al uitgerust om koppels te ontvangen. In nieuw gebouwde residenties is daar dikwijls meer aandacht voor, maar die kunnen wel duurder uitvallen. ‘En van twee kamers één maken, is meestal niet zo evident’, vindt Daniël Vandermeulen van Ferubel. ‘Veel voorzieningen zouden willen inspelen op de vraag naar opvang van koppels, maar er is weinig bewegingsruimte. Je kunt als organisatie niet zomaar extra mensen huisvesten zonder rekening te houden met hun gezondheidsevolutie. Op termijn is de kans groot dat ook die gezonde partners zorgbehoevend worden. Intussen zijn de bedden voor de “echte” rusthuisbewoners ingevuld. Wat moet je dan doen met die persoon die even goed recht heeft op zorg en al in het rusthuis verblijft, maar voor wie geen geld vanuit de ziekteverzekering komt?’

Ook bij andere zorgkoepels worden vooral euvels op langere termijn verwacht. Wat moet er gebeuren met de zelfstandige partner wanneer de persoon die zorg nodig had overlijdt? In het voorstel van CD&V is er sprake van dat die nog zes maanden in het rusthuis kan verblijven als hij nog geen zorg nodig heeft. Maar daarna is het een groot vraagteken. Opnieuw verhuizen?

‘Deze verandering is vooral een goede aanvulling op het aanbod’, vindt Theunis van Zorgnet-Icuro. ‘Partners die andere vormen van zorg nodig hebben, kunnen al terecht bij thuiszorg, in assistentiewoningen of combinaties van allerlei alternatieven. Samen in een rustoord wonen, is een extra puzzelstukje.’


DSAvond, 09-11-2016 (Nikolas Vanhecke)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB