actualiteitsforums - Enkele post bekijken

COMMENTAAR. Schade wordt cash betaald

Tweeëntwintig miljoen euro. Dat is dus wel ruim drie keer de superlottopot. Als we als gewone, hardwerkende stervelingen vernemen dat één man dat mee naar huis krijgt, vallen we zonder referentiekader. Onbegrip en afgunst vechten om de overhand. In het geval van Jan Coene bij de textielmachineproducent Picanol, toch geen mega-bedrijf, kwam het erop neer dat de man de helft van de jaarwinst en een vijfde van de beurskapitalisatie incasseerde. Zijn dat nog normale verhoudingen?

In principe is zoiets een zaak tussen de manager en de aandeelhouders. Als die laatsten ermee instemmen dat hun gerant zo'n grote hap uit hun inkomen neemt, wie heeft daar dan verder nog zaken mee? Maar deze zaak ligt lang niet zo eenvoudig. Dat blijkt al uit het feit dat precies een conflict onder aandeelhoudersgroepen deze kwestie in de openbaarheid heeft gebracht. Kennelijk was het vergoedingspakket van Coene met grote geheimzinnigheid omgeven. Zo groot dat er mogelijk zelfs gerechtelijke procedures op komst zijn.

Het bedrijfsleven is toch een voorvechter van de invoering van marktmechanismen als garantie voor optimale efficiëntie? Het is op zijn minst ironisch dat het niet in staat was om in dit geval diezelfde marktmechanismen te laten spelen. Of wil men beweren dat het onmogelijk was een degelijke manager te vinden die de leiding van Picanol op zich wilde nemen, voor een fractie van het gewraakte bedrag?

Er zijn niet veel verschillende verklaringen mogelijk. Ofwel waren de bestuurders, de leden van het auditcomité en van het remuneratiecomité ziende blind, ofwel stemden minstens sommige onder hen in met deze ontsporing. In dat laatste geval rijst de vraag welk belang zij daarbij hadden. Het zogenaamde Vlerick-netwerk van Vlaamse ondernemers komt hierdoor zwaar in diskrediet. Was het niet juist omdat in dit land een Franstalige kapitalistische kliek de economische macht monopoliseerde dat er behoefte was aan een sterk ,,Vlaams kapitalisme''? Als dat alleen blijkt te dienen om een handvol nieuwe potentaten toe te laten zichzelf op kosten van werknemers en aandeelhouders te verrijken, welke vooruitgang hebben we dan geboekt?

De timing van dit incident is overigens bijzonder ongelukkig. Juist nu is het broodnodig om een diepgaand debat op gang te brengen over een nieuw sociaal contract. Over de creatie van welvaart en de verdeling ervan tussen werkenden en niet-werkenden, tussen de jongeren en ouderen, tussen gezonden en zieken, tussen hoogopgeleiden en laaggeschoolden. De basis van dat debat moet zijn dat we allen zullen verliezen als we er niet in slagen onze economie innoverend, levenskrachtig en concurrerend te houden. Daarvoor is het normaal dat ondernemen en werken goed beloond worden. Maar ook dat wie dreigt achter te blijven, op solidariteit kan rekenen. Als precies op dat precaire ogenblik blijkt dat de verdeling pas begint nadat een paar gretige grijpvingers eerst de kas hebben geplunderd, gaat de hoop op een serene aanpak faliekant de mist in.

Het geroemde zelfreinigende mechanisme van de vrije markt heeft niet of slechts met grote vertraging gewerkt. De schade van die mislukking zal cash worden betaald. Kom straks op het sociale overleg nog maar eens aandragen met de stelling dat alleen loonmatiging onze economie nog kan redden.

16/10/2004 Door Bart Sturtewagen

©Copyright De Standaard