,,Als Bush verliest, breekt Republikeinse burgeroorlog uit'' -
Vriend Bush senior kraakt buitenlands beleid Bush junior


BRUSSEL - Als George Bush herkozen wordt, krijgen de in Europa verfoeide neoconservatieven - de pleitbezorgers van de oorlog tegen Irak en eenzijdig optreden - nog meer macht. En als Bush verliest, wordt het burgeroorlog in de partij, voorspelt Kenneth Weinstein, de vice-voorzitter van het conservatieve Hudson Institute, dat dicht aanleunt bij de regering.


DE eerste tekenen van een mogelijke interne machtsstrijd zijn al zichtbaar. Brent Scowcroft, de gewezen nationaal veiligheidsadviseur van George Bush senior, maakte in de Financial Times van donderdag brandhout van het buitenlands beleid van de huidige regering. Scowcroft (79) wordt beschouwd als de spreekbuis van de meer gematigde ,,realistische'' vleugel van de Republikeinse partij die aan de macht was onder de eerste president Bush, terwijl de huidige president Bush zich omringt met neoconservatieve haviken.

De ,,realisten'' zagen zich genoodzaakt in de zomer van 2002, toen de oorlog tegen Irak in de steigers stond, de president openlijk te waarschuwen om zich niet halsoverkop in het avontuur te storten. En nu zegt Scowcroft dat Bush jr. wel ,,gehypnotiseerd'' lijkt door de Israëlische president. ,,Ariel Sharon windt Bush rond zijn vinger.'' Hij slaagt erin zijn optreden tegen de Palestijnen te doen aanvaarden als een oorlog tegen het terrorisme. Scowcroft staat hoogst achterdochtig tegen Sharons plan om Gaza te ontruimen, dat de volle steun heeft van de Amerikaanse regering.

De recente samenwerking met de Navo en de Verenigde Naties in Irak en Afghanistan is volgens Scowcroft niet meer dan ,,een poging om een mislukte onderneming te redden''. Het eenzijdige optreden van de VS heeft de relatie met Europa verzuurd, zegt hij. Na de terreuraanvallen van 11 september 2001 bood de Navo onmiddellijk hulp aan. De Amerikanen wezen het aanbod af. Een grove belediging, meent Scowcroft. De gewezen veiligheidsadviseur hoopt dat Bush tijdens zijn tweede regering het roer zal omgooien en opnieuw gaat samenwerken met Europa.

Veel waarnemers menen dat de neocons na de verkiezingen aan invloed zullen inboeten door het debacle in Irak en omdat hun plan om met de wapens democratie op te leggen aan het Nabije Oosten, een utopie blijkt te zijn. Kenneth Weinstein, die nauwe banden heeft met de regering-Bush jr., boort elke hoop op een koerswijziging de grond in. Maar, erkent hij, ,,als Bush verliest, wordt het really ugly tussen realisten en neocons binnen de partij''.

,,De Bush Doctrine, unilateralisme en preventieve aanval incluis, blijven onverkort gehandhaafd in de tweede Bush-regering'', voorspelt hij in een gesprek met De Standaard . Meer zelfs: het beleid zal nog duidelijker die richting uitgaan. Want de minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, die het meest gewonnen is voor multilaterale samenwerking, en zijn adjunct Richard Armitage zullen moeten opstappen. En Powell zal niet worden vervangen door een gelijkgezinde.

Waarschijnlijk wordt John Danforth zijn opvolger. Met deze gewezen senator, protestantse dominee en thans ambassadeur bij de VN kan de president goed opschieten, zegt Weinstein. Of misschien Condoleezza Rice, als ze dat wil. ,,Maar de president zal in geen geval een realist kiezen voor Buitenlandse Zaken of Defensie.''

En moet er dan niemand opstappen wegens de moeilijkheden in Irak? De minister van Defensie Donald Rumsfeld? Zijn adjunct Paul Wolfowitz? ,,Beiden zullen ongetwijfeld blijven. Rumsfeld nog zeker een jaar om de modernisering van de strijdkrachten af te ronden.''

Overigens wil Weinstein niet gezegd hebben dat de relaties met de Europese Unie slecht zijn. Behalve dan met sommige landen over Irak wordt er goed samengewerkt. Liefst bilateraal dat wel. Hij wil niet zover gaan als sommige conservatieven die boudweg stellen dat het in Amerika's belang is om de EU te verdelen (zie hieronder). ,,Er is geen eensgezind Europees buitenlands beleid, dat is gewoon de realiteit'', zegt Weinstein. Maar als dat er ooit wel zal zijn, zal het meer op Amerikaanse lijn liggen door de groeiende invloed van de Oost-Europeanen, meent hij.

Weinstein geeft grif toe dat de neocons verrast zijn door het succes van de euro. Maar van een bedreiging wil hij niet spreken, dat wordt het pas als de euro de internationale status van de dollar zou bedreigen. ,,We verwachtten dat het 'toiletpapiergeld' nu zo'n 65 dollarcent (in plaats van de huidige 1,24 dollar, red) zou waard zijn.''


16/10/2004 Evita Neefs

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB