Zonder GPS zijn we verloren


Weer iets dat we verliezen door computers: ons oriëntatievermogen. Hoofdrekenen, spellen, telefoonnummers en verjaardagen onthouden, dienstregelingen uitvogelen en met de hand schrijven gingen al voor.


Wie zijn oriëntatievermogen niet gebruikt, raakt het kwijt. Dat staat wel vast, schrijft Roger McKinlay in een commentaar in Nature. McKinlay is medeschuldig. Hij schrijft hoe hij in 1984 lid was van een ingenieursteam dat een apparaat bouwde om signalen van navigatiesatellieten op te vangen. Een gps heet zoiets tegenwoordig. ‘Na weken fouten oplossen kwam de wazige informatie met willekeurige cijfers op één punt uit. We grepen een kaart en bepaalden het punt. Het kruisje kwam precies op het gebouw waarin we zaten.’

Dertig jaar later zijn we afhankelijk van die apparaatjes, schrijft hij. Inmiddels zijn reddingsteams de bergwandelaars zonder plan B doodmoe. Er was die vrachtwagenchauffeur die bij het Gibraltar Point natuurreservaat aan de Engelse Noordzeekust aankwam, terwijl hij richting Spanje moest.

Een beetje richtingsgevoel is dus handig. Oriëntatievermogen is leerbaar en daarvoor ontwikkelen we ook een hersengebiedje. Het bewijs daarvoor dragen Londense taxichauffeurs in hun hoofd. Die moeten blindelings de weg weten in Londen, en dat doen ze ook.

We kunnen dat oriëntatievermogen ook verliezen. Het is een vroeg teken van dementie. En mensen die in een rijsimulator navigatieapparatuur gebruiken, weten minder goed waar ze uiteindelijk zijn dan mensen die met een kaart hun weg zoeken.

Kunnen we ons richtingsgevoel missen? McKinlay vindt het te vroeg om op de gps-apparaatjes te vertrouwen. Op aarde kan het signaal worden gestoord. En ze kosten veel geld. Complexe systemen hebben vaardige gebruikers nodig, vindt McKinlay: scholen moeten onderwijs geven in kaartlezen.


DS, 05-04-2016

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB