Minder administratieve last, meer capaciteit en meer continuïteit van zorg. Het zijn maar enkele van de punten in de “2.0 aanpak” waarmee minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) de jeugdhulp in Vlaanderen wil versterken.

De jeugdhulpsector in Vlaanderen kreeg in 2014 een grondige hervorming met het decreet Integrale Jeugdhulp. Dat decreet moest de versplinterde jeugdhulp in Vlaanderen stroomlijnen en onder meer zorgen voor een vlottere toegankelijkheid, meer continuïteit en een betere crisishulpverlening. Maar nadat er uit het werkveld opmerkingen en kritiek waren gekomen, met name over de uitvoering van het systeem en de administratieve rompslomp, werden er bijsturingen doorgevoerd.

Minister Vandeurzen heeft nu een aanvullend plan van aanpak klaar. Dat plan gaat heel breed, van het vroegtijdig opsporen van mogelijke (psychische) problemen tot nadenken over het toekomstig Vlaamse jeugd(sanctie)recht.

Tekort

De sector kent al langer een tekort aan opvangcapaciteit. De vraag is vaak groter dan het aanbod. Om daarop in te spelen werden eerder al capaciteitsmaatregelen genomen, zoals extra modules contextbegeleiding en extra capaciteit voor meisjes in gemeenschapsinstelling De Zande. Maar naast die eerder afgesproken investeringen wil Vandeurzen ook nog dit jaar de wachtlijst van infrastructuurinvesteringen in de jeugdhulp wegwerken. Dat zou neerkomen op een investering van bijna 22 miljoen euro.

Er komt ook een verdere administratieve vereenvoudiging. De procedure voor het veelbesproken digitale A-document, het document dat volgens de minister “was uitgegroeid tot het symbooldossier van de zogenaamde bureaucratie in de integrale jeugdhulp”, wordt verder gebruiksvriendelijk gemaakt, vereenvoudigd en versneld. “De kinderziekten gaan eruit”, zegt de minister. “Het blijft wel overeind als instrument voor kwaliteitszorg en rechtswaarborg voor minderjarigen”.

Continuïteit

Verder is het de bedoeling een aantal bestaande onduidelijkheden en gaten in de hulpverlening weg te werken. Er moet zo meer “continuïteit” in de zorg komen. Nu valt de hulpverlening al eens stil, bijvoorbeeld wanneer er onduidelijkheid is over wie verantwoordelijkheid draagt of wanneer verschillende hulpverleners moeten samenwerken. Betere afspraken moeten helpen voorkomen dat een kind of jongere tussen twee stoelen valt of van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Vandeurzen denkt ook aan specifieke “netwerken” voor wanneer er bijvoorbeeld “overbruggingshulp” nodig is. Die netwerken zouden daarvoor een “financiële incentive” krijgen.

Een reeks bestaande initiatieven wordt uitgebreid of veralgemeend. Zo is het de bedoeling meer te werken met vertrouwenspersonen. De mogelijkheid om te werken met vertrouwenspersonen staat in het decreet, maar blijft wat onderbenut, onder meer omdat jongeren niet altijd een vertrouwenspersoon vinden. De rol van die vertrouwenspersonen zal beter omschreven worden en er komt een pool van vertrouwenspersonen voor kinderen en jongeren die er zelf geen vinden.

Family justice centers

Ook de praktijk van ‘family justice centers’, waarbij welzijn, politie en justitie informatie uitwisselen, wil de CD&V-minister graag tegen 2017 veralgemenen in Vlaanderen, met name rond situaties van intrafamiliaal geweld en kindermishandeling. Nu al bestaan er zo’n ‘family justice centers’ in Limburg en Antwerpen en, in aanzet, in Vlaams-Brabant.

Een grotere betrokkenheid van de cliënten zelf. Ook dat komt regelmatig terug in de plannen. Zo wil Vandeurzen de bestaande ouder- en jongerenwerking (vzw Ouderenparticipatie Jeugdhulp en vzw Cachet) in de jeugdhulp structureel verankeren en subsidiëren. En op termijn moet er een echt intersectoraal en interregionaal cliëntenforum in de jeugdhulp komen. Dat forum moet dan de gebruikers vertegenwoordigen.

Minder versnipperd

Tot slot kan de aansturing vanuit de overheid beter, of toch minder versnipperd. Op langere termijn wil Vandeurzen dat heel de jeugdhulp wordt aangestuurd vanuit één Vlaams agentschap. Als eerste tussenstap wil hij de verantwoordelijken van Kind & Gezin, Jongerenwelzijn en het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG) samenbrengen in een stuurgroep.

Bron: De Standaard, 10/03/2016, 6u23 (door gjs, bron: Belga)
http://www.standaard.be/cnt/dmf20160310_02174846

Eigen mening:
Dat de jeugdhulpsector in Vlaanderen eindelijk op punt wordt gesteld, is zeker positief. Naast alle eerder afgesproken investeringen wil minister Vandeurzen ook nog eens 22 miljoen euro extra investeren om de wachtlijst van infrastructuurinvesteringen in de jeugdhulp weg te werken. De reeks doelstellingen die de minister vooropstelt is op zijn minst indrukwekkend. Het aantal jongeren die te maken krijgen met psychische problemen lijkt de laatste jaren sterk toe te nemen. Dit werd bevestigd door de Rode Neuzen actie uit 2015. 1 op 5 Vlaamse jongeren kampt met psychische problemen. Deze actie deed de ogen van velen openen en was een gigantisch succes. Daarom vind ik het schitterend dat minister Vandeurzen oogt heeft voor de problemen in de jeugdhulpsector, deze erkent en oplossingen probeert aan te bieden. Binnen enkele jaren moet dit uitgewerkte plan zeker nog eens geëvalueerd worden om te zien dat het zijn vruchten heeft afgeworpen en om te zien of het opnieuw moet worden bijgestuurd.