Dat we tegen pesten zijn, is een duidelijk standpunt doorheen onze hele samenleving. Pesten kan niet, mag niet en toch gebeurt het. Dan moeten we ingrijpen. Het is een goede zaak dat erover wordt nagedacht en dat er stilaan concrete acties op tafel komen. Echter denk ik dat het niet voldoende zal zijn. Er moet meer komen dan enkel acties die lichamelijk pesten of cyberpesten zullen voorkomen. Voor mij moeten jongeren meer in contact komen met informatie over de gevolgen van pesten. Dat niet alleen: laat ze samenwerken. Hoe vaker jongeren met elkaar samenwerken, hoe vaker ze gaan inzien dat iedereen talenten heeft en dat iedereen minder goede eigenschappen heeft. Daarin gaan ze ook zichzelf tegenkomen en beseffen dat niet alles altijd goed is bij zichzelf. Verder is het noodzakelijk om tegen pesten te blijven optreden maar de klachtenprocedure optimaliseren lijkt me niet een van de eerste stappen die we moeten zetten. De stap tot een klacht ligt, ook bij jongeren, vaak achteraan het proces. Daarmee denk ik dat het van belang is om de gevolgen van pesten een plaats te geven in onze samenleving. Er moeten vragen worden opgelost als: “Hoe ga je om met de dader in het pestgedrag?” en “Wat doe je met het gebroken vertrouwen van de gepeste?” en “Hoe ga je de band tussen de twee kunnen herstellen in de mate van het mogelijke?”. Hiermee spreek ik vooral over pestgedrag op de schoolbanken. Bij cyberpesten zitten we in een geheel andere situatie. Daarbij zou je de ouders moeten kunnen bereiken. Het oplossen van pesten is een lange procedure die, denk ik, nooit een eindstadium zal bereiken. Dat er nooit nog sprake zal zijn van pesten, lijkt me een utopie. Wel kunnen we jongeren er alert voor maken, zowel in de basisschool als het secundair onderwijs. Een gewaarschuwde jongere is er ook twee waard.