actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Met het begrip van Crevits hou je geen hogeschool draaiende

Kreeg de school maar zoveel ‘zuurstof’ als de ondernemer

Op de hogeschool waar Peter Van Olmen werkt, ligt een besparingsvoorstel op tafel dat het docenten onmogelijk maakt nog degelijk les te geven. Maar hij kan het zijn werkgever niet eens kwalijk nemen: ze kan niet meer doen dan de gevolgen dragen van de citroenperspolitiek van deze regering.

‘Het klikt best met de hogescholen’, vond Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) onlangs in De Morgen. Ze roemde de kwaliteit ervan. Maar ze vergat dat de gevolgen van jarenlange besparingen tastbaar worden. Eerst werden lessen afgeschaft: in 1992 kregen studenten 28 uur les, dan 26, nu 19. Niemand die daarom maalt. De studenten krijgen hetzelfde diploma voor minder inzet. De regering denkt: het hoger onderwijs doet het prima. Kwaliteitsverlies? Toch wel.

Maar er is een grens aan snijden in lessen. Dus kwamen de grotere groepen. Zestig studenten in een klas werden er tachtig, dan honderdtwintig. Maar ook daar is de grens bereikt. Hogescholen hebben niet de infrastructuur van universiteiten. Dus is het de beurt aan docenten. Meer lesgeven voor minder loon.

Bereid je les wat minder voor

Op de school waar ik lesgeef, ligt een ingrijpend voorstel op tafel. De lesopdracht zou niet langer uitgedrukt worden in lesuren, maar in percentages. Sommige vakken zouden maar voor 80 procent vergoed worden in vergelijking met nu. Ongezien is dat als een docent eenzelfde les aan een andere klas geeft, de zogenoemde paralleluren, hij daar veel minder voor vergoed zou worden: slechts 70 procent. Maar dat is nog niet alles: een voltijdse opdracht, die nu bestaat uit 16 lesuren (van 60 minuten) met nog een pak extra werk erbovenop, zou volgens de nieuwe regeling kunnen oplopen tot 20, 24 of in het slechtste geval zelfs 32 uur.

Zal dat ten koste van de kwaliteit gaan? Ja. De hogeschool beseft het ook. Uit het voorstel: ‘We verwachten dat docenten kritisch kijken naar hun opdracht. Bedoeling is dat docenten gerichte keuzes maken (bijvoorbeeld het aantal evaluatiemomenten of evaluatievormen aanpassen) waardoor opdrachten kunnen worden uitgevoerd binnen de toegewezen tijd.’ Vrij vertaald raadt de hogeschool haar docenten aan: bereid je les wat minder voor. Snoei in het contact met studenten. Evalueer niet te grondig. Hou je vakgebied wat minder bij. Sla misschien een jaartje wetgeving over.Over didactiek? Geen woord.

Het voorstel is ongezien, maar voorlopig niet meer dan een voorstel. Er is veel protest. Mensen zijn kwaad, ontmoedigd, bellen heen en weer. Een collega aan de lijn: ‘Hoe moeten wij nu nog gemotiveerd werken? Wij worden aan alle kanten aangevallen. We worden minder betaald, worden zwaar getroffen in de pensioenhervorming en krijgen niet het minste respect. Alle voordelen die we hadden als compensatie voor een vlakke carrière zijn afgeschaft. De rechtszekerheid is helemaal weg. En ondertussen verhogen de eisen van de bedrijven voor wie we studenten opleiden.’ Stilte aan de andere kant. En dan. ‘Wij kunnen geen kwaliteit meer garanderen.’

Niet alleen verhogen de bedrijven hun eisen, door de democratisering van het onderwijs neemt de kwaliteit van de instroom af. Hoe moeten wij met minder middelen dezelfde kwaliteit van uitstroom garanderen? Dus bieden wij anno 2016 eerstejaarsstudenten het vak ‘Elementaire rekenvaardigheden’ aan. Kwaliteitsverlies? Reken zelf maar uit.

Wurgregering

Kun je het de hogeschool kwalijk nemen dat ze de werkdruk van haar docenten probeert te verhogen? Nee. Zij roeit niet met de riemen die ze heeft, ze hééft er geen meer. Peddelen met de handjes is het. De hogeschool draagt de gevolgen van de keuzes die de regering maakt en schuift die door naar de docenten. Maar het voorstel is wel tekenend voor de malaise in het hoger onderwijs. De citroen is uitgeperst, nu moet de kei alsnog gestroopt. Maar Hilde Crevits is tevreden. Ze heeft begrip. Offert soelaas.

Maar, mevrouw Crevits toch? Wij willen geen soelaas. Wat wij willen, is dat ding wat ondernemers krijgen: zuurstof. Geld, een massale reddingsoperatie.

Maar de minister biedt troost, opnieuw. De hogescholen kregen dit jaar 20 miljoen euro extra dankzij de verhoging van het studiegeld. (Niet uit de zakken van de regering. Ben je mal? Uit de zakken van jullie, ouders.) Vergelijk dat met de 700 miljoen euro die Johan Van Overtveldt van multinationals moet innen, maar waartegen hij zich verzet als een duivel in een wijwatervat. Bedenk wat hogescholen met die 700 miljoen zouden kunnen doen. Keuzes, mevrouw Crevits.

De minister schermt met een ‘moeilijke budgettaire context’, wat Wetstraatpraat is voor ‘wij geven liever geld uit aan andere dingen’. Onderwijs is niet de enige getroffene. De keuze die deze regering maakt, is immers altijd dezelfde. Alles voor de ondernemer, niets voor de rest. (In de vage hoop dat die ondernemingen jobs creëren, wat de Oeso zegt dat ze niet zullen doen omdat ze het geld zullen uitkeren aan hun aandeelhouders.) De ondernemer krijgt een zuurstoffles, de rest van de bevolking wordt vakkundig de keel dichtgeknepen. Het is tijd dat we deze regering noemen voor wat ze is: een wurgregering.

Dus beste minister, overtuig je coalitiepartners hun wurggreep te lossen. En overtuig hen dat een land dat investeert in zijn mensen ook investeert in zijn ondernemingen. Want die ondernemingen floreren maar dankzij een goed opgeleide bevolking. Of beseffen ondernemers niet dat door jullie keuzes wij de kwaliteit van hun personeel niet langer zullen kunnen garanderen?

Peter Van Olmen, auteur en docent psychologie Karel de Grote Hogeschool

DS, 20-02-2016