Het einde van de zelfoverschatting


De belangrijkste treinstaking in vele jaren, twee opeenvolgende dagen, zal de sociale geschiedenis ingaan als de grootste strategische blunder ooit van de organiserende vakbonden. Het onbesuisde idee om meteen vijf treinloze dagen aan te kondigen, eerst twee en indien nodig nog eens drie, is ontploft in het gezicht van degenen die het hadden bedacht, maar niet doorgedacht.


De bewijzen daarvoor zijn talrijk: de toplui van zowel de socialistische als de christelijke bond stelden hun eigen prestige in de waagschaal in een wanhoopspoging om het overleg over het hervormingsplan van de spoordirectie weer op gang te krijgen. Ze beseften het gevaar, maar faalden smadelijk. De christelijke spoorbond, die vooral sterk staat in Vlaanderen, bond uiteindelijk in, maar kon daarmee zijn onderhandelingspositie niet redden. Eerst zwaaien met een oorlogswapen en het dan weer neerleggen is wel het domste dat je tegenover een vastberaden tegenstander kan doen.

En ook de socialistische bond, met zwaartepunt in het zuiden van het land, heeft voor zichzelf een impasse gecreëerd. Door koppig alleen door te zetten bewijst hij het gelijk van zijn tegenstanders: dat er met de Walen niet redelijk te onderhandelen valt. Hoe groter de stakingsbereidheid in Brussel en Wallonië vandaag en morgen is, hoe meer wordt aangetoond dat het met een nationale spoorwegmaatschappij niet verder kan.

De bonden hebben hun eigen front vernield en een ander front gesmeed: een onverzettelijke entente tussen directie en federale regering, die voor een keer niet kibbelt, met als objectieve bondgenoot iedereen die streeft naar een openbaar vervoer in dienst van de gebruiker. Na deze overbodige en zelfvernietigende staking staan de vertegenwoordigers van de spoormedewerkers onnoemelijk veel zwakker dan ervoor.

De gevolgen zullen verstrekkend zijn. In plaats van voor hun leden op te komen, zullen de bonden een gevecht om hun eigen positie moeten leveren. De directie heeft al aangekondigd dat ze niet tot elke prijs sociale akkoorden zal nastreven om haar hervorming door te voeren. De steun voor die no-nonsense-aanpak in de publieke opinie is ongetwijfeld versterkt. En de scherpte van het stakingswapen is afgebot. Het aanzien van het sociaal overleg en van de rol van de vakbonden daarin is tot ver buiten de NMBS gecompromitteerd.

Jarenlang hebben de bonden, bij iedere actie, de kritiek van de reizigers en de samenleving naast zich neergelegd. Ze waanden zich onaantastbaar. Deze staking maakt aan die periode van zelfoverschatting een einde.


DS, 06-01-2016 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB