Hoe werkt een lijststem?
 

Hoe werkt een lijststem?


Wat de Vlaamse regering uiteindelijk beslist rond de lijststem is nog niet bekend. Ofwel wordt ze geneutraliseerd ofwel blijft ze gehalveerd. Voor wie nu even naar adem hapt, is onderstaand voorbeeld bedoeld.


Stel: in de gemeente Middelgem hebben 1500 mensen voor de partij Geel gestemd (stemcijfer). Daarmee haalde de partij vier zetels binnen. Om te weten wie die zetels krijgt, kijken we naar de stemverdeling. (Denk erom: een kiezer kan voor meer dan één kandidaat op dezelfde lijst stemmen.)

Geel kreeg 500 lijststemmen (het bolletje achter de partijnaam)

Ann 750 stemmen

Marc 700

Kurt 800

Cindy 700

Thomas 125

Wendy 60

Sofie 850

Marcel 880


Wanneer de lijststem geneutraliseerd wordt, is het eenvoudig. De vier kandidaten met de meeste stemmen, winnen. Marcel, Sofie, Kurt en Ann dus.

Wanneer de lijststem wel meetelt, moeten we rekenen.

Eerst hebben we het verkiesbaarheidscijfer nodig: hoeveel stemmen moet een kandidaat hebben om verkozen te zijn. Daarvoor vermenigvuldigen we het stemcijfer (1500) met het aantal behaalde zetels (4) en delen we het door het aantal zetels + 1 (5).

6000:5 = 1200

Enkel kandidaten met 1200 stemmen zijn meteen verkozen. In ons voorbeeld heeft niemand zoveel stemmen gekregen en moeten zij stemmen krijgen uit de pot met lijststemmen. Hoe wordt die pot gevormd? Door het aantal lijststemmen te vermenigvuldigen met het aantal behaalde zetels. 500 x 4 is 2000. Zo was het vroeger. Enkele jaren geleden werd echter beslist de lijststem te halveren. De pot is dus 1000 stemmen groot.

Ann krijgt 450 stemmen uit de pot om het verkiesbaarheidscijfer 1200 te halen. In de pot zitten er nog 550.

Marc heeft er 500 nodig om 1200 te halen. In de pot zitten er nog 50. Niemand kan daar iets mee doen om het verkiesbaarheidscijfer te halen. De resterende twee zetels gaan dan naar de kandidaten met de meeste stemmen.

Ann, Marc, Sofie en Marcel zijn dus verkozen. Kurt die nochtans meer fans heeft dan Ann en Marc niet.


DS, 26-05-2006 (bbd)