Werkdruk bij leraren
 

Worstelen met werkdruk


Ben je altijd bereid om een tandje bij te steken om die éne leerling te helpen of om een leuk hoekenwerk uit te werken, maar word je ook zo moe van al die nieuwe taken en eisen die op je afkomen? En twijfel je daardoor soms of je wel een goede leraar bent? Dan ben je niet alleen. Katrijn Ballet (KULeuven) stelde in haar onderzoek 'Worstelen met werkdruk' vast dat leraren in het basisonderwijs vaak hun eigen deskundigheid in vraag stellen als er veel veranderingen op hen afkomen.


Werkdruk

De voorbije jaren krijgen leraren meer en meer opdrachten. Ze geven niet alleen les, maar moeten ook administratieve taken vervullen vergaderingen bijwonen … Vaak krijgen ze daar geen extra tijd of middelen voor. Dat kan ten koste gaan van hun creativiteit in de klas, hun contacten met de collega’s en hun privé-leven. Hun prestaties worden ook meer gecontroleerd van buitenaf en beoordeeld volgens economische maatstaven.

Verschillende partijen zijn er verantwoordelijk voor dat het takenpakket van leraren verandert en dat leraren beoordeeld worden. De overheid bijvoorbeeld wil met haar maatregelen streven naar efficiënter en effectiever onderwijs. Maar ook de maatschappij, de ouders, de koepelorganisaties … spelen een rol. Vooral als ze een ander idee hebben over goed onderwijs dan de leraren zelf. Maar omdat ze die veranderingen in het onderwijs dikwijls rechtvaardigen met het argument 'het is in het belang van de leerlingen', wordt het voor de leerkrachten moeilijker om deze naast zich neer te leggen. Want vanuit hun persoonlijke opvattingen en een gevoel van plichtsbesef willen veel leraren net wel tegemoetkomen aan de noden van leerlingen. Ze zullen die nieuwe maatregelen wel soms op een persoonlijke – creatieve - manier proberen te vertalen.


Bijsturen

Als leraren veel bijsturing van buitenaf ervaren, kunnen ze de indruk krijgen dat hun professioneel oordeel en hun beroepservaring miskend worden. Daardoor gaan sommige leraren aan zichzelf twijfelen. Maar sommige veranderingen zorgen er vooral voor dat leraren zich afvragen of ze nog wel genoeg aandacht geven aan hun leerlingen. Kortom: ze vragen zich af of ze nog wel de leraar zijn die ze willen zijn. Dat kan leiden tot onzekerheid, schuldgevoelens en een dalend gevoel van eigenwaarde.


Anders en beter?

Leraren proberen via allerlei strategieën om een gevoel van evenwicht en controle te behouden. Maar sommigen slagen daar niet in en verlaten het onderwijs. Veranderingen leiden dus niet altijd rechtlijnig tot een betere onderwijskwaliteit en meer professionele leraren.



'Worstelen met werkdruk. De ervaring van intensificatie bij leerkrachten in het basisonderwijs' is het doctoraatsonderzoek van Katrijn Ballet van het Centrum voor Onderwijsbeleid en –vernieuwing van de KULeuven onder leiding van prof. dr. Geert Kelchtermans.