Hoofd- en bijzaken...
 

Stop de nucleaire tijdbom

Het was geen verrassing. Tijdens de G8-top op Sea Island kwamen geen plannen tot stand voor samenwerking in Irak. De kloof die het conflict heeft geslagen, is te diep. Wat echter meer zorgen baart, is dat ook in de gesprekken over de preventie van de verspreiding van nucleaire wapens, een van de cruciale thema's, geen vooruitgang werd geboekt.

George Bush opperde meermaals dat het grootste gevaar eruit bestaat dat 'de meest gevaarlijke mensen op de wereld' de hand zullen leggen op 'de meest gevaarlijke wapens van de wereld'. En hij heet gelijk. Osama bin Laden noemde het zelfs Al Qaeda's plicht om over een nucleaire bom te beschikken. Niettemin zijn onze maatregelen om een nucleaire aanval te voorkomen, sinds 11 september nauwelijks veranderd.

Dat is zeer verwonderlijk, als je weet dat het probleem van het nucleaire terrorisme eigenlijk kan worden opgelost. De apparatuur om een nucleaire bom te maken, is onbetaalbaar, zelfs voor de grote, rijke terroristische organisaties. Bovendien kunnen terroristen enkel via staten aan nucleair materiaal komen. Als alle splijtstoffen achter slot en grendel zaten en gecontroleerd werden, en er geen nieuw materiaal meer werd aangemaakt, dan zou de wereldwijde dreiging van het nucleaire terrorisme wegvallen.

Natuurlijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Maar het is mogelijk. We hebben de middelen. Het ontbreekt ons alleen aan een duidelijk doel en het doorzettingsvermogen om dat doel te bereiken. Voor Amerika zou de bijkomende kost van die inspanning ongeveer 1 miljard dollar per jaar bedragen. Nu geven de Amerikanen jaarlijks 10 miljard dollar uit aan een rakettenschild dat niet werkt, en wanneer het uiteindelijk zal werken, enkel bescherming zal bieden tegen de minst waarschijnlijke nucleaire aanval, de raketaanval. Waarom zou men geen 10 procent van dat bedrag spenderen aan bescherming tegen de meest waarschijnlijke nucleaire aanval, de bomkoffer?

Het gaat hier echter niet om een louter Amerikaans probleem. Ook de Europese Unie zoekt naar een manier om terrorisme te bestrijden. Zonder Bush' agressieve strategie te onderschrijven. Ziehier, een aantal maatregelen die preventief en geweldloos zijn, en die om een brede samenwerking vragen. Een goede strategie moet op verschillende vlakken werken.

Beveilig het arsenaal kernwapens van de vroegere Sovjet-Unie en vernietig alles wat al vernietigd had moeten zijn. Rusland heeft nog steeds 20.000 nucleaire raketten en genoeg materiaal om 50.000 Hiroshima-bommen te kunnen maken. Het Nunn-Lugar-programma, de samenwerking met Rusland om dit materiaal te beveiligen of te vernietigen, moet enorm worden uitgebreid.

Stop het gebruik van sterk verrijkt uranium in onderzoeksreactoren. Zulke reactoren moeten gesloten of aangepast worden.

Stop de nieuwe verrijking of opwerking van splijtstof. Landen die nucleaire energie willen voor vreedzame doeleinden, kunnen door de bestaande nucleaire exporteurs voorzien worden van de nucleaire brandstof die ze nodig hebben.

Laat het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie controleren of alle staten met nucleaire programma's een strikte beveiliging hebben. De nucleaire supermarkt van de Pakistaanse A.Q. Khan was een griezelig voorbeeld van wat er gebeurt zonder controle. Zorg ervoor dat Iran geen toegang krijgt tot nucleaire materialen en schroef Noord-Korea's nucleaire programma terug. Die laatste zijn de twee moeilijkste maatregelen.

Maar zelfs als we die niet kunnen realiseren, zouden we door de uitvoering van de andere voorstellen al 99 procent van alle splijtstoffen veilig kunnen stellen. De maatregelen lossen niet al onze problemen op - biologisch terrorisme is even angstaanjagend - maar ze zouden een van de grootste gevaren uit de wereld wegnemen.

Copyright Knack/Newsweek. Vertaling: E.L.

Als ze natuurlijk hun eigen boeltje nog niet eens in de hand kunnen houden...
 

Geheime nucleaire informatie zoek


BRUSSEL (reuters) - Los Alamos, het Amerikaanse onderzoekscentrum voor nucleaire wapens, heeft zijn activiteiten gestaakt nadat gebleken is dat geheime informatie zoek is geraakt. De voorzorgsmaatregel wijst erop dat het om uiterst gevoelige informatie gaat. Het nucleaire veiligheidsagentschap van de VS, NNSA, stuurt een onderzoeksploeg.


Vorige week meldde een onderzoeksafdeling dat er geheime documenten zoek zijn, waarschijnlijk twee zip drives - uitneembare schijven met een groot geheugen - met informatie. Onderzoek moet nu uitwijzen of de informatie gestolen is. Volgens een woordvoerder is het niet eens zeker dat de geheime documenten het laboratoriumcomplex verlaten hebben.

Dat alle activiteiten gestaakt worden, toont aan dat het om uiterst gevoelige informatie gaat. ,,We zullen hard optreden tegen dergelijke inbreuken op de nationale veiligheid'', zei Gerald Parsky, de voorzitter van de bestuursraad van de universiteit van Californië, die Los Alamos beheert. Intussen stellen ambtenaren een gedetailleerde inventaris op van alle geheime informatie in het laboratorium. Personeel dat toegang heeft tot de informatie, mag nu enkel onder escorte het gebouw betreden.

Het incident komt op een uiterst gevoelig moment. De proliferatie van nucleaire wapens is brandend actueel: regeringen en experts roepen om betere veiligheidsmaatregelen om de verspreiding van nucleaire technologie tegen te houden.

Het laboratorium is de laatste jaren een paar keer in opspraak gekomen. Twee maanden geleden verdween al eens soortgelijk materiaal. In januari 2003 moest het hoofd van Los Alamos, John Browne, ontslag nemen na beschuldigingen van diefstal en fraude. Een paar maanden later gaf de regering de NNSA opdracht om verregaande veranderingen aan te brengen, om de veiligheid van alle nucleaire laboratoria in de VS te verzekeren.

Het imago van het laboratorium werd ook aangetast door de controverse rond de wetenschapper Wen Ho Lee. Lee werd in 1999 beschuldigd van spionage en na negen maanden opsluiting in afzondering vrijgelaten. Later heeft hij één beschuldiging bekend: hij gaf toe dat hij geheime ontwerpen had gedownload op een onveilige computer.

Los Alamos is tijdens de Tweede Wereldoorlog opgericht door wetenschappers en militairen die nucleaire wapens wilden ontwikkelen. J. Robert Oppenheimer, de vader van de atoombom, had de site gekozen. De eerste atoombom werd er ontwikkeld en getest op 16 juli 1945. Vandaag werken meer dan 12 000 mensen op de site van 70 vierkante kilometer.

©Copyright De Standaard, 17/07/2004

Mensen of centen...?
 

'Uitgangen supermarkt gingen dicht'
Eigenaar opgepakt, nu ruim 300 doden brand Paraguay


AMSTERDAM - De bezoekers van supermarkt Yuca Bolanos in Paraguay, die zondag door brand werd verwoest, zaten als ratten in de val. Volgens getuigen versperden medewerkers van de winkel uitgangen om te voorkomen dat mensen er met spullen vandoor zouden gaan. Het dodental van de ramp is opgelopen tot boven de 300. In ziekenhuizen liggen honderden gewonden, van wie er 70 in kritieke toestand zijn.


In de puinhopen van de rampplek wordt nog steeds naar slachtoffers gezocht. De meeste doden zijn gestikt door de enorme rookontwikkeling en daarna in de vlammenzee verkoold.

De brand in het winkelcentrum in een buitenwijk van de Paraguayaanse hoofdstad Asunción brak uit op zondagmiddag, toen het overvol was, en werd waarschijnlijk veroorzaakt door een gasexplosie bij de afdeling voor vers voedsel. ,,Toen we naar de uitgang renden, keek ik om. Ik zag een vuurbal en een plafond naar beneden komen'', vertelde Liz Torres tegenover persbureau Reuters. Ondanks haar totaal zwartgeblakerde gezicht, lippen en handen staat ze niet op de lijst van ernstig gewonden.

Het vuur sloeg snel over naar een parkeergarage onder de winkel, waar verkoolde lichamen in auto's werden gevonden. Volgens de autoriteiten zijn onder de doden zeker twee Duitsers. Slechts een kwart van de gevonden lichamen is geïdentificeerd.

Een discotheek die tegenover het winkelcentrum ligt, is ingericht als mortuarium. Kerken en sporthallen dienden gisteren als noodhospitaal. Artsen en reddingswerkers uit Argentinië zijn afgereisd om hun buurland te helpen. De Noord-Argentijnse provincie Formosa heeft ziekenhuizen opengesteld.

Drie eigenaren en drie beveiligingsmedewerkers van het winkelcentrum zijn opgepakt. Ooggetuigen hebben beschreven hoe na het uitbreken van de brand de nooduitgangen op slot gingen om te voorkomen dat mensen ervandoor konden gaan. Eén getuige hoorde roepen: ,,Sluit de deuren, sluit ze, niemand gaat naar buiten zonder te betalen.'' ,,Agenten en brandweerlieden openden de deuren toen ze arriveerden. Maar het was al te laat'', aldus een andere ooggetuige.

,,De veiligheidsmaatregelen bij brand deugden niet. Alles was verkeerd'', vertelde een zegsman van de vrijwillige brandweer in de Paraguayaanse media. ,,De uitgangen zaten niet alleen op slot, er waren nauwelijks vluchtwegen en ook te weinig brandkranen.'' Volgens de brandweerman heeft bewakingspersoneel zelfs op zijn collega's geschoten toen ze de hoofdingang probeerden te forceren. Eigenaar Pio Paiva ontkent alles. Volgens hem is de brand aangestoken.

De Paraguayaanse president Nicanor Duarte Frutos noemt de brand ,,de grootste ramp die het land is overkomen in de laatste decennia''. Hij heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd.


Trouw, 03-08-2004