Onverzekerbare toekomst in de VS
 

“We stevenen af op een onverzekerbare toekomst in de VS”


Grote verzekeraars zegden heel wat woonverzekeringen op, maanden voor het inferno in Los Angeles losbrak. Het drama legt een onderliggende verzekeringscrisis bloot waar experts al lang voor waarschuwen. En het vuur is nog altijd niet geblust.


“Ik vraag me af of de verzekeringen slachtoffers dit keer beter zullen behandelen dan wie door de overstromingen na orkaan Helene zijn huis verloor in de Appalachen”, schreef een bezorgde Amerikaan op X bij de apocalyptische beelden van de branden in Los Angeles. Golden Globe-winnaar James Woods die zijn net gerenoveerde villa in de rijke wijk Pacific Palisades bedreigd zag door de vlammenzee, maakte iedereen meteen een illusie armer: “Een van de grote verzekeringsmaatschappijen heeft ongeveer vier maanden geleden alle polissen in onze buurt opgezegd.”

Toen het vuur zich uitbreidde in de luxueuze wijk “waar de zee de bergen ontmoet” , bleek al snel dat heel wat woningen er on- of minstens onderverzekerd zijn. Veel brandbaar kreupelhout in de bergen van Santa Monica niet ver van peperdure woningen maakte de Pacific Palisades kwetsbaar voor vernietigende bosbranden. En dus onaantrekkelijker voor verzekeraars die veel geld dreigden te verliezen, mocht er brand uitbreken. Nadat State Farm, de grootste privéverzekeraar van Californië, begin 2024 had aangekondigd 72.000 polissen voor woningen in Californië niet te zullen verlengen, liet het bedrijf in juli daadwerkelijk 70 procent van zijn klanten vallen. Daaronder zeker 1.600 eigenaars in Pacific Palisade.


Een soort gokspel

State Farm was niet de enige die zich terug trok uit de regio waar het risico op bosbranden met de stijgende klimaatopwarming toeneemt. Sinds 2019 verloren meer dan honderdduizend Californiërs hun woonpolis, berekende de krant San Francisco Chronicle. Wie geschrapt werd door zijn privéverzekering had de voorbije jaren weinig keuze: ongedekt verder of aankloppen bij Fair Plan, het noodverzekeringsfonds van de staat Californië. Maar dat kon alleen tegen een fors hogere premie en een lagere dekking. Doordat zoveel privéverzekeraars de voorbije jaren wegtrokken uit de regio, stapten veel eigenaars noodgedwongen over. Gemiddeld nam het aantal klanten bij Fair Plan toe met 46 procent, in de Pacific Palisades zelfs met 85 procent.

“Wat het laatste redmiddel moest zijn, is de facto de standaardverzekering geworden”, vatte Benjamin Collier, professor risicomanagement en verzekeringen aan de Temple University in Philadelphia het samen in Time. Dat is niet zonder gevaar. Vorig jaar al waarschuwden Californische functionarissen dat het noodfonds in de problemen zat. Tijdens een hoorzitting in maart legde de voorzitter van Fair Plan al uit dat het slechts 200 miljoen dollar aan cash had, terwijl het blootgesteld was aan 450 miljard dollar. “Ik ben bezorgd dat we slechts één brandseizoen verwijderd zijn van totale insolventie (dan kan een bedrijf zijn financiële verplichtingen niet meer nakomen, red.)”, zei Democraat Jim Wood daar toen al over. “Op veel vlakken voelt dit als een groot gokspel.”

Fair Plan telt 13.000 polissen in de zones die vandaag afgebrand zijn. James Woods’ woning overleefde het bij wonder, maar de totale schade loopt intussen hoog op. Privéweervoorspeller Accuweather verdrievoudigde de voorzichtige eerste ramingen van de economische schade vrijdag al tot 150 miljard dollar. Ter vergelijking: volgens Munich Re, een van de grootste herverzekeraars ter wereld, veroorzaakten natuurrampen vorig jaar wereldwijd voor 310 miljard euro schade, orkaan Helene voor meer dan 54 miljard euro. De duurste natuurramp in de VS, orkaan Katrina uit 2005, heeft 200 miljard dollar gekost. Hoeveel de schade in Los Angeles uiteindelijk wordt, zal pas binnen afzienbare tijd blijken. En het vuur is nog altijd niet geblust. Volgens de laatste berichten dreigt de brand over te slaan naar Brentwood, eveneens een chique buurt, en de San Fernando Vallei.

Het verzekeringsprobleem komt nu naar boven in Los Angeles, maar Californië is zeker niet de enige staat waar verzekeraars polissen opzeggen of de dekking terugschroeven vanwege groeiende klimaatrisico’s. “Californië is de ground zero voor de verzekeringscrisis in de VS vanwege het stijgende risico op bosbranden”, zegt Charles Slidders aan de telefoon. Slidders is senior advocaat bij het Center for International Environmental Law dat hier allang voor waarschuwt. “Maar het is een nationaal probleem.”

“Sinds 2018 zijn meer dan 1,9 miljoen woonpolissen in het hele land geschrapt”, vatte de krant The New York Times een rapport van het budgettaire comité van het Congres samen. Dat maakte luttele weken voor de branden de omvang van de “niet-verlengde woonverzekeringscontracten” bekend, nadat het data bij de grote bedrijven had opgevraagd. Niet alleen in Californië met zijn hoge risico op bosbranden of in orkaangevoelige regio’s zoals Florida, ook elders verloren veel eigenaars hun verzekering. “Wanneer de klimaat*schokken verergeren, laten privéverzekeraars huiseigenaars vallen”, titelde The New York Times dat de resultaten in een landkaart goot.


Economische crash

Dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Zonder verzekering kun je in de VS geen lening krijgen. Zonder lening, kunnen de meeste Amerikanen geen woning kopen. Het comité wijst voorts op het risico dat de “verstoring van de verzekeringsmarkt zich uitbreidt naar de vastgoedmarkt” en “een ineenstorting van vastgoedwaarden met het potentieel een volledige financiële crisis te veroorzaken die vergelijkbaar is met wat in 2008 is gebeurd.” Comitévoorzitter Sheldon Whitehouse sprak over het risico op een “systemische economische crash”.

“We ondernemen niet genoeg om de onderliggende drijfveer aan te pakken: fossiele brandstoffen”, zei David Jones, hoofd van het Climate Risk Initiative van de Universiteit van Californië in Time. “We stevenen af op een onverzekerbare toekomst.” “Huiseigenaars zijn het slachtoffer van klimaatextremen, betalen hogere premies door de ongecontroleerde broeikasuitstoot én worden nu gedropt door privéverzekeraars”, vult Slidders aan. “Ondertussen blijven veel verzekeraars winst maken door investeringen in fossiele brandstoffen, waardoor de klimaatproblemen alleen toenemen. Die investeringen moeten stoppen.” Hoewel wel wat verzekeraars hun investeringen terugschroefden, verhoogden twee reuzen hun posities in fossiele brandstoffen de voorbije jaren net fors, berichtte the Wall Street Journal. Eén van hen was State Farm.


DS, 13-01-2025 (Nathalie Carpentier)