Weer niets nieuws onder de zon op het autosalon
 

Weer niets nieuws onder de zon op het autosalon


Op het jaarlijkse autosalon in Brussel is het weer van “dynamisch design” hier en “moderne technologie” daar, schrijft Kris Peeters. Terwijl de gebruikte technologie 100 jaar oud is en auto’s alleen maar lomper en agressiever worden.


2025 is een oneven jaar, eigenlijk had deze editie van het Autosalon volgens de logica van de organisator dus een ‘bedrijfswagensalon’ moeten zijn. Maar in het Koninkrijk van de Salariswagens bleek dat onderscheid zelfs voor Febiac onmogelijk vol te houden. Bijgevolg is het een ‘gewoon’ salon geworden, al was zelfs dat geen evidentie. Naar verluidt werd lange tijd overwogen om het Autosalon te combineren met Batibouw. Het idee had de potentiële verdienste van transparantie voor de kandidaat-bouwer. Iets in de lijn van: “Plant u een woning in het lint? Dan raden wij u meteen twee wagens aan.”

Het heeft niet mogen zijn. We zullen het moeten doen met de oude formule, in de helft van het aantal Heizelpaleizen van weleer en onder het niet echt lekker bekkende motto “Find your Drive – Drive your Life.” Waar is de tijd van de slogan “Mijn auto, mijn vrijheid”? Met de steeds langer wordende files heeft die slogan veel van zijn glans verloren, maar au fond blijft hij correct. Op de smartphone na is de auto nog altijd het product dat het best aansluit bij de hedendaagse AAOO-cultuur: Alles Altijd Onmiddellijk Overal. De auto als garantie op instantbevrediging zonder afspraken.

Het is mooi meegenomen dat de spoorbonden dat nog eens extra in de verf zetten met hun voor maandag aangekondigde staking. Ze zijn er na al die jaren nog altijd niet in geslaagd een actiemiddel te bedenken dat van de reizigers medestanders maakt in plaats van tegenstanders.

Dan zijn de jongens van de autosector inventiever. Of toch niet? Op de officiële website van het salon nodigen ze ons uit binnen te stappen “in de wereld van innovatie, technologie en pure passie”. De laatste twee zijn overduidelijk aanwezig. Vijfenveertig exclusieve “dream- and sportscars” en twee Formule 1-bolides laten hun technologische spierballen rollen en zullen het hart van menig autoliefhebber sneller laten kloppen. Maar waar zit de innovatie?


Ze kunnen niet vliegen

Laten we daarvoor eens kijken naar de zes finalisten voor de titel ‘Auto van het Jaar’. Als er ergens innovatie te vinden is, dan moet het daar wel zijn. Zijn ze zelfrijdend, kunnen ze vliegen? Ik lees zorgvuldig de beknopte omschrijvingen: vier van de zeven zijn SUV’s, eentje is een ‘crossover’, twee zijn ‘stadsauto’s’ – typisch zo’n perfide contradictio in terminis waar automarketeers een patent op hebben. Niks nieuws. De meeste zijn verkrijgbaar in hybride en in elektrische variant – technologie die honderd jaar geleden al bestond. Het design varieert van “dynamisch” over “stijlvol”, “modern” en “opvallend” naar “aerodynamisch” tot “retro”. O bittere ironie: het meest vernieuwende design verwijst naar de Renault 5, een vijftig jaar oud model …

Maar misschien is er technologisch iets nieuws onder de zon? In sommige gevallen volstaat gewoon de aanwezigheid van ‘technologie’ kennelijk al als argument. Twee keer wordt die “modern” genoemd – had iemand dan iets anders verwacht? – en even vaak “geavanceerd”. Concreet gaat het om geluids- en infotainmentsystemen, rijassistentiesystemen, touchscreens en een ”digital key 2.0”. Dat laatste komt erop neer dat je met je smartphone je auto kunt openen, afsluiten en starten. Wow, ooit moesten we dat nog met een sleutel doen! We zoeken verder: een app met routes naar laadpalen, of een heus opbergvak voor de laadkabels onder de motorkap? Dat we daar nooit eerder op gekomen zijn!

Verbruik- of emissiecijfers zijn geen vermelding waard. Wel wordt twee keer gewezen op knappe acceleratietijden (7,7 en 8 seconden tot 100 kilometer per uur) en wordt de elektrische Renault 5 met z’n 1.450 kilogram als “licht” omschreven. Ter info: de oorspronkelijke Renault 5 uit 1972 woog 800 kg. Met de beste wil van de wereld vind ik in die beschrijvingen niet waarom een van die zeven auto’s innovatief zou zijn, laat staan de titel ‘Auto van het Jaar’ verdient. De oogst oogt mager: zeven overgedimensioneerde voertuigen die meer ruimte, energie en grondstoffen opslorpen dan nodig.

Toegegeven, ze belichamen perfect de tijdgeest. De vormgeving is stoer en balanceert tussen defensief en agressief. “Mijn auto, mijn cocon tegen de Grote Boze Wereld.” Auto’s zijn de materialisatie van een welbepaald wereld- en een mensbeeld. Ook zonder de escapades van de Poetins, Xi’s en Trumps van deze wereld lijkt de militarisering van de publieke ruimte verzekerd.

Zelfs als de vrede in onze contreien standhoudt, zal het toch een heel klein beetje oorlog zijn. Hogere, bredere, zwaardere en snellere voertuigen die de openbare weg domineren hebben consequenties voor alle andere weggebruikers: voetgangers, fietsers, speedpedelecbestuurders, bestuurders van oudere, lichtere wagens. Aangezien je her en der hoort pleiten om speedpedelecs van het fietspad naar de rijbaan te verbannen, moeten we het daar toch ook eens over hebben. Dan hebben we misschien een ander soort innovatie nodig dan een groter touchscreen.


Even dromen

Stel je voor: een voertuig dat compact en licht is – pakweg minder dan 750 kilogram – om (meestal) het equivalent van 80 kilogram te verplaatsen, moduleerbaar zodat het indien nodig ‘geüpgraded’ kan worden.

Verbeeld je: een voertuig dat vriendelijk is voor kwetsbare weggebruikers, in het bijzonder kinderen en ouderen, en dat, in de bewoonde kom, de bestuurder de remafstand laat zien in plaats van de snelheid waarmee hij ‘maar’ rijdt. Voeg er portieren aan toe die niet open kunnen als er fietsers naderen en een pienter dashboard dat een automobilist onder invloed automatisch aan de kant houdt.

Beeld je in dat het voertuig, zodra het geparkeerd is, zichzelf kleiner maakt en dat het zo is ontworpen dat het makkelijk te delen, te onderhouden en te repareren is. Natuurlijk bestaat het volledig uit gerecycleerde en herbruikbare materialen. Dankzij een ingenieus systeem met ingebouwde zonnepanelen is het zelfvoorzienend en stoot het geen CO₂ uit.

Gooi er tot slot nog een productfiche bovenop die open kaart speelt over het productieproces wat betreft het respecteren van mensenrechten, rechten van werknemers en milieuwetgeving. Misschien komt het ‘rijplezier’ dan wel vanzelf.

U mag me wegzetten als een dromer, maar veel van het bovenstaande heeft al eens het levenslicht gezien in de vorm van een conceptcar. Alleen zag niemand er genoeg winst in.

Compacter, lichter, veiliger, zuiniger, rechtvaardiger, regeneratiever – dat is de richting die we uit moeten. Dat is duidelijk een andere richting dan we uitgaan onder impuls van zelfverklaarde genieën als Elon Musk: sneller, groter, zwaarder, gulziger, met enorme negatieve neveneffecten op mens en milieu buiten gezichtsafstand. Kennelijk slaagt de zogenaamd vrije markt er niet in die innovatieve keuzes te maken.

Dan moet de overheid maar corrigerend optreden. Met positief prikkelende wetgeving geraken we al een heel eind. Die kan de vorm aannemen van productnormen op Europees niveau, maar evengoed van federale, regionale en zelfs lokale regels. Herinner u hoe steden en gemeenten met hun lage-emissiezones de auto-industrie konden laten doen wat Europa niet durfde. Bestuurlijke innovatie gaat de technologische niet zelden vooraf.

Kris Peeters, lector verkeerskunde (Hogeschool PXL)


DS, 10-01-2025