Hoe krijg ik mijn zoon zover dat hij de vaatwasser uitruimt?
 

OPVOEDVRAAG
De puberteit maakt van je kind een heel ander mens. Dat vergt een andere aanpak van de ouders.
Het puberleven is niet eenvoudig. Lig je languit op de bank, wil zo'n volwassene er opeens zitten. Ben je aan het gamen, krijgt je vader een bevlieging: 'Hoe laat moet je morgen naar school? Zou je niet eens naar bed gaan?' Je moet afspreken hoe laat je thuis komt van een feestje, terwijl je vooraf natuurlijk niet weet hoe leuk het daar is. En het meest idiote is dat ze appen en bellen als je niet op tijd terug bent!

Ziehier mijn zoon, schrijft een vader. "Op tijd thuis? Dacht het niet, zoon zet gewoon zijn telefoon uit. Regels zijn er in ieder huishouden, maar niet voor hem. Tafel afruimen, boodschappen doen? Alleen met de nodige tegenzin. Het is echt heel bijzonder als hij uit zichzelf de vaatwasser uitruimt."

Voor geestelijk gezonde tieners is het geen gek gedrag, zegt opvoedkundige en puberexpert Marina van der Wal. "Die beginnen niet spontaan aan het huishouden, ze zijn met hun eigen leven bezig." Van der Wal organiseert elk jaar in april een online opvoedchallenge voor ouders met tieners - ook dit jaar weer volgeboekt. Haar feedback begint met verder kijken dan het negatieve en het benoemen van goede dingen.

Klusjes
Pubercoach Marijke Teeuwissen reageert op eenzelfde manier. Ze vindt het al heel wat dat de beschreven zoon af en toe een taakje doet. "Niet met een big smile, gemopper hoort erbij, maar ik zou toch tegen hem zeggen: 'Hartstikke fijn dat je dat hebt gedaan'."

Van der Wal hoort meer ouders klagen over tieners die niet meewerken, maar ze vreest dat het probleem vaak al eerder ontstaat. Pas als zoonlief een slungel van 1 meter 70, gaat het irriteren. "Heeft deze zoon van jongs af geleerd dat klusjes er bij horen? Of dacht zijn vader toen misschien: hij moet al genoeg. Of: ach ik doe die vaat wel even, dan gaat het sneller. Als je hem een playstation op zijn kamer geeft, moet je niet gek opkijken dat hij daar altijd zit te gamen."

Zelf schreef ze vroeger elke morgen taken voor het gezin op een bord. Vaatwasser uitruimen, wc borstelen, kattenbak legen. En als ze begrijpend kunnen lezen, kunnen kinderen ook koken, is haar overtuiging. De zoon die als eerste beneden was, had eerste keus.

Van der Wal: "Als volwassenen zijn we de hele dag gefocust op dingen die wij belangrijk vinden: opgeruimde kamer, goede cijfers, huiswerk. We melden wat we van ze verwachten. Dat kan nog bij een basisscholier, maar niet meer bij een puber. Die heeft zijn eigen plan."

Sta open voor wat hij te vertellen heeft, maar leg ook uit dat het je geruststelt, als hij jouw apps beantwoordt, adviseert ze deze vader. "Pubers hebben er moeite mee als je hen iets opdraagt, maar als je ze meeneemt, onderdeel maakt van een groter geheel, dan willen ze best."

Van der Wal pleit voor losweken. Als je over een kwartier gaat eten, dan moet je dat duidelijk zeggen. En na vijf minuten zeg je dat hij nog tien minuten heeft. En vijf minuten van tevoren roep je weer. "Sommige ouders hebben helemaal geen zin in die rol van dorpsomroeper, maar uiteindelijk wil je met elkaar aan tafel, in een goede sfeer. Stel doel boven emoties." Als hij met zijn vrienden in een game zit, dan is dat een sociaal gebeuren, zegt ze. "Trek hem niet uit die vibe. Vraag liever hoe lang hij nog bezig is en of hij daarna samen met jou de tafel kan dekken."

Plannen, kiezen, zelfinzicht; het tienerbrein is op die gebieden in ontwikkeling. In de woorden van Marijke Teeuwissen: het brein rammelt nog een beetje. "Dat is geen excuus, maar het helpt als je begrijpt dat het niet tegen jou persoonlijk is gericht. Eigenlijk heb je opeens een ander kind in huis, die een andere benadering vergt. Het is geen onwil."

Autonomie
In de puberteit hebben kinderen steeds meer vrijheden en autonomie nodig. Daar is die fase voor bedoeld, zegt de pubercoach. "Onderhandelen werkt dan het best. Hij wil pas om twee uur thuis komen, jij wil uiterlijk een uur, dan is half twee een mooi compromis. En als vader de onderhandelingen begint met half één, lijkt het voor zoon dubbele winst. "

Vader moet goed voor zichzelf zorgen, zegt Teeuwissen nog. "Als hij gehaast is of gestrest, dan ergert hij zich ook eerder." Ten slotte wenst ze hem ook sterkte. "Hou vol, het gaat over. Die aardige jongen van voor de puberteit, die komt weer terug."

11/04/18
14:18
https://www.trouw.nl/samenleving/ho...uimt-~a6510850/

Opinie:
Dit artikel lijkt me in eerste instantie een stap in de goede richting. Ik begrijp beiden kanten van het verhaal, wat voor enige herkenning zorgt. Al vaak heb ik mijzelf ook afgevraagd waardoor het komt dat tieners soms zo kil reageren op wat soms de meest eenvoudige vraag is van de ouder. Aangezien het een veel voorkomend fenomeen is, kunnen we niet anders dan de feiten aanvaarden zoals ze zijn. Wel vind ik, dat aan de attitude van de tiener gewerkt moet worden in dit geval. Het is gezond om met je eigen dingen bezig te zijn en dit moet gerespecteerd worden, maar door de tiener inzicht te bieden in het groter geheel, denk ik dat men meer kans maakt op vlottere en efficiënte communicatie en coöperatie. De taak ligt zeker ook bij de ouders om dit te begrijpen en een juiste manier van communicatie en aanpak te ontwikkelen. Zij zijn idealiter de figuren waar een tiener een voorbeeld aan zou moeten nemen.