Vrouwen doorbreken de stilte
 

In de zaak-De Pauw hebben zich intussen meer dan tien vrouwen bij advocate Christine Mussche gemeld. Ook in de dans- en theaterwereld getuigen vrouwen over seksisme en misbruik. Dit is een kantelmoment in hoe we met grensoverschrijdend gedrag omgaan.

#Metoo en de zaak rond Bart De Pauw maken veel los. Woede, ongeloof en nieuwe feiten. Zaterdag pakte het cultuurtijdschrift Rekto:verso uit met een reeks indringende getuigenissen over grensoverschrijdend gedrag in de danswereld. Het gaat van seksisme tot manifest machtsmisbruik en intimidatie.

Er lijkt een patroon te zitten in wat de #metoo-beweging naar boven brengt: het storende gedrag gedijt in een machtsrelatie en een zwijgcultuur waarbij niemand ingrijpt – ook de slachtoffers niet – uit angst uit het gegeerde clubje te vallen. Klachten die toch uitlekken, worden op ongeloof onthaald, aangejaagd door de sociale media die gewagen van een heksenjacht en de boemerang teruggooien in het gezicht van de slachtoffers.

Maar er is iets aan het veranderen. Slachtoffers verbergen zich niet langer achter de ongeschreven zwijgplicht. ‘Het klimaat is rijp’, merkt Liesbeth Kennes, experte seksueel geweld bij het CAW. ‘We hadden Bill Cosby, Donald Trump, Harvey Weinstein. Er was de Kerk, de judo en Griet Op de Beeck. En nu doen verschillende actrices hun verhaal. Dit werkt als een katalysator, maar de nieuwe getuigenissen komen ook niet uit de lucht gevallen.’

Op de sofa
Het gaat niet zozeer over de vraag of wat vrouwen werd aangedaan, een misdrijf is, benadrukt Kennes. ‘Ook bij minder ernstige feiten kan je integriteit geschonden zijn. Als iemand je bestookt met vulgaire berichten, kan het lijken alsof hij bij jou op de sofa zit. Dat is intimiderend. Vrouwen herevalueren eerdere ervaringen en beseffen: “Dit was niet oké.” Door wat nu naar buiten komt, beseffen ze beter dat ze bepaalde zaken niet hoeven te pikken.’

Geen enkele expert is verwonderd over de omvang van het fenomeen, stelt Liesbet Stevens, professor seksueel strafrecht aan de KU Leuven en adjunct-directeur van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. ‘Het gaat daarbij niet alleen over zuiver strafbare handelingen, maar vaak ook over een veelheid aan feiten die op zichzelf niet zo erg zijn. Dat hoort niet in een samenleving die wil streven naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen.’

Debat
Het goede aan de zaak-De Pauw is dat we het debat aangaan over wat grensoverschrijdend gedrag is en hoe een werkgever een veilige werkomgeving schept voor zijn werknemers, zegt ook Riet Ory, Adjunct Algemeen Directeur bij Femma. De vraag is hoe je dat doet. Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) herhaalde gisteren zijn voornemen om een meldpunt voor misbruik in te richten voor
de cultuursector. Dat is zinvol, maar het volstaat niet, zeggen experts.

Liesbet Stevens: ‘Elk bedrijf heeft tegenwoordig een preventie-adviseur en veel bedrijven hebben integriteitscodes. Cruciaal is dat ze er ook naar handelen. Je hebt er geen idee van hoeveel vrouwen de moed bijeenrapen om bij de vertrouwenspersoon hun verhaal te doen, en vervolgens zelf overgeplaatst worden naar een andere dienst. Het is goed dat een bedrijf niet alleen in woorden maar ook in daden duidelijk maakt dat grensoverschrijdend gedrag op hun werkvloer niet past.’

Vrouwen doorbreken de muur van stilzwijgen. Velen vrezen dat daarmee het hek van de dam is. ‘Mogen we nu niets meer?’, vragen nogal wat mannen zich verbolgen af. ‘Natuurlijk wel’, reageert psychiater Dirk De Wachter. ‘Deze hetze hoeft niet te betekenen dat het gedaan is met het verleidingsspel tussen mannen en vrouwen. ‘Integendeel. Als het met wederzijdse toestemming en goesting is, kan het alleen maar prettiger en spannender worden. Het is jammer dat het op deze manier moet gebeuren, maar ik beschouw deze onthullingen vooral als symptomen van een proces dat goed is.’

Bron:
de Standaard, 13.11.2017, http://www.standaard.be/cnt/dmf20171112_03182390

Mening:
Ik vind dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer zeker niet gepast is. Er moet, zoals in het artikel vermeld wordt, wederzijdse toestemming en goesting zijn. Ik vind het zeer positief dat de vrouwen, die seksueel misbruikt zijn, moed bijeenrapen om hun verhaal te doen bij een vertrouwenspersoon. Ik zou alle vrouwen willen aanraden om hun muur van stilzwijgen te doorbreken en naar buiten te komen met hun verhaal. Deze vrouwen zou ik aanraden om naar een meldpunt voor misbruik te gaan, dit kan hen helpen in het verwerkingsproces. Wanneer de vrouwen het niet alleen verwerkt krijgen, raad ik ze aan om eens met een goede vriend(in) of een psycholoog te praten. Er is naar mijn mening een goed proces in de maak. Ik verwacht dat er in de toekomst meer meldpunten voor misbruik komen. En ook dat meerdere vrouwen naar buiten komen met de verhalen over wat ze meegemaakt hebben.