actualiteitsforums - Gent wil burgers eigen stukje internet geven

09-10-17, 06.00u - Freek Evers

Gent wil burgers eigen stukje internet geven

Evolutie naar slimme stad moet gebeuren met respect voor de privacy van de inwoners

Hoe bouw je een slimme stad zonder de gegevens van burgers zomaar aan Google of Facebook te doneren? Het is de vraag van 1 miljoen voor elke stad in de wereld. Gent overweegt elke Gentenaar een stukje veilig en privé internet te geven.

Een digitale laag op een stad leggen kan helpen om verkeersknopen op te lossen, om afvalophaling efficiënter te doen verlopen, om minder energie te verspillen of om geen voedseloverschotten meer weg te gooien. De belangrijkste voorwaarde is dat de stad toegang heeft tot data die ter beschikking worden gesteld door burgers en dat ze daar veilig mee omspringt.

“Wie de term ‘smart city’ hoort, moet twee keer nadenken over wie precies slimmer wordt. De burger, de overheid of de bedrijven die de projecten ondersteunen?” Dat zei de digitalemensenrechtenactivist Aral Balkan enkele weken geleden op de Foreplay-conferentie van Digipolis Gent. Dat initiatief wil kritisch nadenken over de toekomst van mens, technologie en samenleven in Gent.

Portaal

'Gent wil aan de rest van de wereld tonen dat een slimme stad niet hetzelfde betekent als de gegevens van burgers op straat gooien'
- KARL-FILIP COENEGRACHTS, STRATEGISCH COÖRDINATOR STAD GENT

Ondertussen zijn er verkennende gesprekken aan de gang tussen Balkan en Karl-Filip Coenegrachts, strategisch coördinator bij de stad Gent. “Balkan was onder de indruk van de manier waarop Gent de 'smart city'-uitdaging aangaat", zegt hij. "Hij wil met ons een stap verder zetten om aan de rest van de wereld te tonen dat een slimme stad niet hetzelfde betekent als de gegevens van burgers op straat gooien.”

Amsterdam besloot bijvoorbeeld om data over alle nummerplaten en bijbehorende informatie aan Google te bezorgen in ruil voor een gratis parkeerapp. Dat is hoe het volgens Balkan niet moet.

Het Gentse stadsbestuur denkt er samen met de Gentenaars over na hoe ze technologie en data kunnen gebruiken om maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. “Daarvoor is het belangrijk dat elke Gentenaar weet wat de kracht van data is”, zegt Coenegrachts.

Zo bouwt Gent aan een portaal waar elke Gentenaar kan zien wat de stad over hem of haar weet. “Het is een datakluis waar je kunt aangeven welke informatie je met de stad of andere partijen wilt delen. Jij bent baas over je eigen data”, zegt Coenegrachts. Ook Antwerpen heeft al zo’n e-loket. Nu zit daar vooral informatie in die je ook kunt opvragen bij de burgerlijke stand. Maar je zou dat ook kunnen aanvullen met gps-signalen van je smartphone of andere informatie.

.gent

Daarnaast bezit Gent de domeinnaam ‘.gent’. Dat moet de sleutel zijn tot een ‘internet of the people’, of in dit geval een ‘city of the people’, in tegenstelling tot de grote commerciële winkel die het internet is geworden. “In de digitale wereld ben je vandaag nergens onopgemerkt, overal word je gevolgd”, zegt Balkan.

'Het is onwaarschijnlijk dat Gentenaars het gewone internet links laten liggen voor een lokaal initiatief. Gent is geen eiland'
- ROB HEYMAN, DATA- EN PRIVACYEXPERT

Hij stelt voor om 260.000 Gentenaars een deel van het ‘.gent’-domein te geven. “Een stuk internet waar jij baas over bent.” Daar zouden diensten op gebouwd kunnen worden die vandaag in handen zijn van grote technologiespelers. Zo kan Mastodon, het opensource-alternatief voor Twitter, dienen als nieuw sociaal netwerk binnen de stad. “Op termijn kun je ook verkeersinformatie delen of energieconsumptie monitoren”, droomt Balkan.

“We moeten daar zeker over nadenken”, zegt schepen voor Administratieve Vereenvoudiging Martine De Regge (sp.a) aan de telefoon. "Of dat nog voor deze legislatuur is, is een andere zaak."

De data- en privacyexpert Rob Heyman (VUB) vindt de ideeën mooi klinken, maar is ook realistisch. "Het is onwaarschijnlijk dat Gentenaars het gewone internet links laten liggen voor een lokaal initiatief. Gent is geen eiland."

Hij wijst erop dat zo'n netwerk ook een elitaire bijwerking kan hebben. "Enkel mensen die zich bewust zijn van de waarde van hun data zullen het misschien proberen. Bovendien zal Gent goed moeten argumenteren dat het beter te vertrouwen is dan Google."

Mening
Volgens veel mensen lijkt privacy tegenwoordig niets meer waard te zijn. Dit geldt zeker voor gebruikers van social media. Je kunt tot op zeker hoogte wel beslissen wat je deelt met de wereld en wat je voor jezelf houdt, maar dan nog kan je met enkele muisklikken heel erg veel over de ander te weten komen. Daarom vind ik het heel goed dat hier over wordt nagedacht. Een 'stukje' internet per stad kan misschien wel de oplossing zijn. Maar willen mensen hun 'wereldwijde' netwerk wel opgeven in ruil voor hun privacy? Als ik het goed begrijp zouden apps als Facebook en Twitter ingeruild worden voor netwerken van de stad waarin je woont. Een 'Twitter' waar je enkel mensen uit jouw eigen omgeving kan volgen is volgens mij minder aanspreekbaar dan de platforms die we nu hebben. Ik denk dat het niet slecht zou zijn mochten er 'eigen stukjes internet' bestaan, maar dan moet goed gekeken worden naar wat de burger nodig vind. Zo is een 'e-loket' denk ik erg handig en overzichtelijk. Daarom is het onderzoek dat nu loopt zeker nuttig en vind ik het erg positief dat er ook inwoners aan meewerken.