'Werkgevers zijn mee verantwoordelijk voor burn-outs, maar die zijn niet hun schuld'
 

Steeds meer dertigers zijn langdurig buiten strijd door een burn-out. Werkgevers zitten met de handen in het haar hoe ze hun personeel daarvoor kunnen behoeden.

In een jaar tijd is het aantal langdurig zieke dertigers met 20 procent gestegen. Dat blijkt uit cijfers van de hr-dienstverlener Securex. Over één ding zijn alle wetenschappers het eens: stressgerelateerde psychosociale problemen of burn-outs zijn een van de belangrijkste oorzaken voor langdurig ziekteverzuim. Niemand lijkt echt vat te krijgen op het probleem van opgebrande werknemers.
Zijn veeleisende werkgevers de boosdoeners?

Als het over burn-outs gaat, zijn er twee strekkingen: mensen die vinden dat we ons te pletter werken voor veeleisende bazen en mensen die de schuld geven aan de maatschappelijke druk van ons sociaal leven en de ratrace die we onszelf opleggen met kinderen, hobby’s, reizen en sociale bezigheden.

‘Je kan de werk- en de privésituatie niet los van elkaar zien’, zegt Elke Van Hoof (foto), psychologe aan de Vrije Universiteit Brussel en een toonaangevende stem in België over burn-outs. Andere experts beamen dat. Frederik Anseel, arbeidspsycholoog aan de UGent, heeft het over een artificieel onderscheid tussen stress op het werk en in het privéleven. ‘Het ene werkt het andere in de hand’, zegt hij. ‘Relaties, werk en vrije tijd staan niet los van elkaar. Als iemand slecht in zijn vel zit op het werk weegt dat thuis door en andersom. Mensen die een alomvattende verklaring voor een burn-out denken te hebben, negeren de complexiteit. Er zijn verschillende soorten burn-outs en ook de oorzaken zijn divers.’
Joan De Winne, die bedrijven coacht over het onderwerp, benadrukt dat werkgevers medeverantwoordelijk zijn. ‘Dat is niet hetzelfde als schuldig. Het bewustzijn daarover begint ook steeds meer door te dringen in de bedrijfswereld, waar de verantwoordelijkheid van leidinggevenden niet langer ontkend wordt.’
Waarom hebben dertigers het zo moeilijk?

‘De combinatie werk-privé wordt voor veel 30-ers te veel’, zegt Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven. ‘In die periode klimmen mensen op in hun carrière en neemt de werkdruk toe. Tegelijk wordt de thuissituatie complexer met de zorg voor kinderen. Vooral perfectionistische mensen die moeilijk nee kunnen zeggen zijn vatbaar om opgebrand te geraken.’

Wilmar Schaufeli, arbeidspsycholoog aan de Universiteit van Utrecht en de KU Leuven, ziet een duidelijk verband tussen de intensifiëring van het werk en de toename van het aantal burn-outs. ‘In veel sectoren moet nu meer gedaan worden met minder mensen en dat eist zijn tol’, zegt de Nederlander.
‘Bovendien zien we een toename van de werkdruk in sectoren zoals de zorg en het onderwijs, die door hun emotioneel belastende beroepen zeer vatbaar zijn voor burn-outs.’
Wat doet de overheid?

Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) wil burn-outs erkennen als een beroepsgerelateerde ziekte. Daardoor kan het Fonds voor de Beroepsziekten enkele preventieve maatregelen terugbetalen. Daarnaast komt er een re-integratietraject om langdurig zieken naar een baan te begeleiden. Om die overstap te vergemakkelijken behouden zieken vanaf midden volgend jaar een deel van hun ziekte-uitkering als ze deeltijds aan de slag gaan. Die maatregel moet toelaten dat wie met een burn-out kampt op eigen tempo op de werkvloer kan terugkeren.
Hoe kunnen bedrijven hun werknemers beschermen?

Volgens Godderis hebben leidinggevenden een belangrijke rol. ‘Het helpt als een leidinggevende duidelijk aangeeft wat hij van zijn medewerker verwacht, als hij een coachende houding aanneemt en als hij de werknemer laat beslissen hoe hij zijn resultaten realiseert.’ Werkgevers moeten zich flexibel opstellen als ze iemand na een langdurige afwezigheid succesvol aan het werk willen krijgen, benadrukt Van Hoof.
Emotionele belasting op de werkvloer, een gebrek aan autonomie, sociale conflicten, een gebrek aan steun en feedback of een onduidelijke rol vergroten volgens Schaufeli het risico op een burn-out. ‘Bedrijven moeten daarop inzetten. Sommigen doen dat al, maar dat kan nog verder gaan. Stress op het werk wordt nog te vaak individueel aangepakt. Bedrijven sturen hun mensen naar een coachingtraject zonder de structurele problemen op de werkvloer aan te pakken.’

02/12/16 09:04
http://www.tijd.be/dossier/krant/We...837656-2972.art

Opinie:

Ik ben ook van mening dat het beter is om te voorkomen dan te genezen. Een optie is bijvoorbeeld om al in het secundair onderwijs enkele onderwerpen te introduceren die hier invloed op kunnen hebben. Dat kan zijn: time management, omgaan met geld, relaties met anderen, gezonde voeding enz. Ik zegt dit omdat ik er zelf weinig rond gewerkt heb. Ik begrijp ook dat het op mentaal vlak nadelig werkt wanneer werkgevers hun werknemers meer laten doen met dezelfde middelen. En dat misschien ook aan hetzelfde loon. Ik concludeer hieruit niet dat het een onmenselijk gegeven is, maar zie wel dat het ook een nadelige invloed heeft.
Wat ik goed vind is dat er al coaches zijn omtrent dit thema. Het is nu eenmaal een actueel fenomeen. Het werkt zeker ook in het voordeel van de werkgever wanneer hij dit probleem erkent, maar wat hij er mee doet, ligt volgens mij bij de werkgever zelf.