Bejaarden moeten hun eigen bonen doppen
 

Bejaarden moeten hun eigen bonen doppen


We hadden perfect voorbereid kunnen zijn. We worden ouder en ziekten worden chronischer. De zorg wordt dus langer en duurder. We komen in Vlaanderen tegen 2025 een miljard euro tekort om te kunnen voorzien in adequate zorg, boven op alles wat we al uitgeven. Al jaren weten we dat. Maar de waarschuwingen maakten geen impact op een maatschappij die de ouderdom niet genegen is, ja die afkeer voelt van haar ziektes en gebreken. Daarom schrikken we nu van de plotseling erg concrete gevolgen van ons maatschappelijk verzuim.

Een jonge verpleegster die vol goeie moed in een rusthuis aan de slag gaat, schrijft in deze krant wat ze er aantreft. Het rusthuis presenteert zich modieus als een wat chiquer zorghotel, maar dat woord blijkt een dubbele leugen. Niets van wat de jonge verpleegster ervaart, is op zich nieuw. We weten dat veel rusthuizen moeten besparen op de zorg, dat verplegend personeel overwerkt is, dat bewoners en patiënten zich moeten plooien naar het helse werkritme, dat echte individuele zorg er vaker bij inschiet, dat medicatie ook wel dient om patiënten koest te houden. In de generatiereeks hadden we het de voorbije week over tachtigers. Allen huiveren bij het idee ooit zorgbehoevend te worden in een rusthuis. We koesteren dus al lang geen illusies meer over waar wij zelf, of eerst onze ouders, riskeren te belanden. Als we ten minste nog een geschikt rusthuisbed vinden. Maar zo hard wordt de kraan dichtgedraaid in dit commerciële rusthuis dat het verzaakt aan de essentie van zijn opdracht: zorg verlenen.

Meer geld voor ouderenzorg is dus onontkoombaar. Dat zal tot spanningen leiden tussen de generaties. We worstelen vooral met het extra decennium levensverwachting. Het is een traag decennium, onaantrekkelijk, vaak getekend door aftakeling. Het vloekt met de snelheid en wendbaarheid die we zo opgevoerd hebben in alle andere decennia. Er staat geen rem op de zorg, het geld en de tijd die we aan kinderen willen besteden. De ouderen moeten hun eigen bonen doppen. Daar is veel schuldgevoel over, bij kinderen die hun ouders hulpbehoevend zien worden en die voor het dilemma staan: zelf opvangen of een rusthuis zoeken? In de praktijk is ‘de vermaatschappelijking van de zorg’ een slopend levensvraagstuk. Maar alle zorg doorschuiven naar de overheid maakt de dilemma’s niet minder prangend. Bijvoorbeeld: moet de belastingbetaler alle zorg betalen ook van gegoede bejaarden die binnenkort hun vermogen aan hun kinderen zullen nalaten? Solidariteit heeft grenzen nodig om te blijven duren. Het wordt een heftig debat over waar die liggen.


DS, 20-08-2016 (Karel Verhoeven)