Cartoonrel: nuances graag!
 

Benadruk de nuances van de rel over de cartoons


De oproer rond de Deense cartoons over Mohammed heeft zich afgelopen dagen als een olievlek uitgebreid. Nadat vrijdag in demonstraties vooral bedreigingen werden geuit, gingen daarna consulaten in de brand in Beiroet, Damascus en Jakarta. In Libanon, Somalië en Afghanistan vielen doden.


Dat mag met recht escalatie heten. De Spaanse premier Zapatero en zijn Turkse ambtgenoot Erdogan schreven gisteren terecht in de International Herald Tribune dat „als we deze crisis niet onmiddellijk kunnen bezweren, we allemaal verliezers zijn”. Westerse en islamitische landen hebben elkaar nodig, zowel politiek en economisch. In Europa zijn bovendien substantiële moslimminderheden, waarvan de integratie moeizaam verloopt. Een conflict kan soms het debat op gang te helpen, maar de huidige escalatie werkt destructief

Het is goed te beseffen dat er nuances zijn aan moslimkant. Vrijwel alle moslims verafschuwen de cartoons omdat ze de kern van de moslimidentiteit beledigen, maar er zijn er velen die dat met felle demonstraties willen uiten en niet met geweld tegen individuen of diplomatieke vertegenwoordigingen. Bij veel extreme protesten blijken groepen betrokken die belang hebben bij het scheppen van chaos binnen de islamitische wereld zelf.

De Libanese regering bood dan ook excuses aan voor het afbranden van het Deense consulaat, nadat eerder al de minister van binnenlandse zaken was afgetreden. Britse moslimorganisaties uitten hun woede over plakkaten waar degenen die de islam beledigen met de dood worden bedreigd. En de Organisatie van de Islamitische Conferentie, ’s werelds belangrijkste moslimorganisatie, oordeelde dat „protesten die de limieten van vreedzame demonstraties overschrijden (...) gevaarlijk zijn en nadelig voor het inspanningen om de legitieme zaak van de moslimwereld te verdedigen.”

Op Europees niveau is het tot nu toe erg stil gebleven, waardoor Denemarken en Noorwegen nogal alleen zijn komen te staan. De worsteling die daar gaande is tussen de vrijheid van meningsuiting en het respectvol omgaan met andere culturen is echter een worsteling in heel Europa. De andere EU-leiders moeten zich vierkant achter Denemarken opstellen in hun protest tegen de bedreigingen en het geweld van moslimkant. Maar ook duidelijk maken dat het beledigen van islam geen Europese volkssport is, en dat er in Europa een permanent en heftig debat woedt over de vraag hoever je in naam van vrijheid van meningsuiting mag gaan.


Trouw, 07-02-2006