'Eerst moeten ze zich goed voelen. Al de rest volgt later'
 

Meer dan 3.000 Syrische, Afghaanse en Iraakse kinderen uit de asielcentra beleefden deze week hun eerste schooldag. De scholen waren voorbereid op hun komst, maar de uitdaging is groot. 'Dit is helemaal nieuw voor ons.'


Retie, een dorpje in de Antwerpse Noorderkempen, streek om de zoveel tijd wel eens een gevlucht gezin neer. Maar de opening van een centrum voor meer dan honderd asielzoekers, begin oktober, stelt de twee lokale scholen voor ongeziene uitdagingen. 'Dit is helemaal nieuw voor ons', zegt Guy Mermans, directeur van de Gemeentelijke Basisschool. 'Het is improviseren. Veel leerkrachten hebben vanmiddag niets gegeten. Hoelang houden we dit vol?'

De aankomst van twaalf kinderen - de jongste drie, de oudste twaalf - uit het nabijgelegen asielcentrum was nochtans tot in de puntjes voorbereid. Maandagvoormiddag trok de school naar

het centrum om kennis te maken, in de namiddag was er een infosessie door een ervaringsdeskundige uit een Brusselse school. En op een totaal van meer dan vijfhonderd leerlingen mogen twaalf nieuwkomers toch geen problemen geven? 'Ik ben 54, maar ik voel me nu 108', grapt directeur Mermans dinsdagavond, aan het einde van de hectische eerste schooldag.

'Met Vlaamse kindjes weet je waar je begint en waar je naartoe wil', vertelt Julie Van Herck (23), voor de gelegenheid aangeworven als 'onthaaljuf anderstalige nieuwkomers'. 'Maar in dit geval hebben we geen idee waar we op het einde van het jaar zullen eindigen. We beginnen van nul en moeten improviseren. Met vallen en opstaan.'

Op één Irakees kind na, komen alle nieuwkomers in de Gemeentelijke Basisschool van Retie uit Syrië. De helft zit dit schooljaar nog in de kleuterklas, de andere helft gaat al naar de lagere school. Maar in de voormiddag van hun eerste schooldag(dinsdag, red.) zitten ze allemaal samen in de onthaalklas van 'juffrouw Julie'. En de sfeer zit goed. Tekeningen worden ingekleurd, blokkentorens gebouwd en puzzels gelegd. Naheda (5) waagt zich aan Assepoester en Sneeuwwitje, figuren waarvan ze ongetwijfeld nooit gehoord heeft.

Overlevingsinstinct

Telkens wanneer de decibels omhooggaan, grijpen enkele kinderen demonstratief naar hun oren. 'Communiceren is moeilijk, maar met gebaren komen we al heel ver', zegt zorgcoördinator Inge Smets (42). En anders is er Mohammed (12) nog. Wanneer de leerkrachten met handen en voeten proberen duidelijk te maken dat het tijd is om de jassen aan te doen, vertaalt Mohammed spontaan in het Arabisch. 'Onze redder in nood', zegt Smets.

'Deze kinderen hebben gruwelijke dingen meegemaakt', zegt beleidsmedewerker van de school Marianne Melis (40). 'Zoals Abdullah (8), de jongen met het bruine petje. Hij zat midden in een bomexplosie en heeft een enorme wonde aan zijn hoofd. Daarom gaat zijn petje nooit af. De leerkrachten moeten weten dat hij zwaar getraumatiseerd is. Want heel simpele dingen, zoals een gesloten deur of de schoolbel, kunnen kinderen zoals hij van hun stuk brengen.'

De uitdagingen zijn groot. 'De kinderen gedragen zich heel agressief tegen elkaar', stelt directeur Mermans zuchtend vast tijdens de middagpauze. 'Velen zijn erg hebberig. Ze pakken alles af en willen niets delen. Zeker niet als het op eten aankomt. Dat is het overlevingsinstinct dat ze tijdens hun vlucht ontwikkeld hebben. Bij Vlaamse kinderen treden we daar hard tegen op. Maar bij deze kinderen werkt dat niet. We moeten vooral begrijpen waarom ze zich zo gedragen.'

Na het middagmaal - witte boterhammen met choco - verspreiden de kinderen zich over de klassen. 'We laten hen zo veel mogelijk starten binnen hun eigen leeftijdsgroep', zegt zorgcoördinator Smets. 'Dat is het beste voor hun emotioneel welbevinden. Maar het is absoluut niet de bedoeling dat zij straks al de tafels van vermenigvuldiging aframmelen en de Belgische geschiedenis kennen. Het belangrijkste op dit moment is dat de kinderen zich goed voelen en functioneren in de groep. Al de rest is daaraan ondergeschikt.'

Schrijven van rechts naar links

'We spreken wel consequent Nederlands tegen hen. Ze nemen dat doorgaans heel snel over. Zeker de allerjongsten.'
Nadya en Abdulkader - allebei 8 jaar - zijn ingedeeld in klas 3A. Hun aankomst wordt onthaald op enthousiasme, maar vooral ook veel verwondering. Terwijl ze hun jas in de gang hangen, stijgt een golf van gespannen gefluister op. Wanneer Abdulkader de vraag krijgt om zijn naam te schrijven, schiet iedereen recht om over zijn schouder mee te kijken.

'De kinderen die al kunnen schrijven, schrijven achterwaarts, zoals dat in het Arabisch gebruikelijk is', vertelt zorgcoördinator Sofie Van Bijlen (33). 'Dat zullen we hen moeten afleren.' Na de korte kennismaking krijgen Nadya en Abdulkader een kleurplaat voorgeschoteld, terwijl de anderen verder leren over het Belgische koningshuis


Bron: De Standaard*,
Datum: Do. 12 Nov. 2015, Pagina 12


Mening:
Dit artikel heb ik speciaal opgezocht en gepost aangezien dit artikel meegeeft hoe complex het is om vluchtelingen-kinderen op te vangen in een schoolomgeving. In mijn huidige functie ben ik de laatste weken meermaals geconfronteerd met deze materie. Ik heb bijvoorbeeld geleerd dat kleine kinderen, buiten hun mentale problemen, zich snel inpassen in onze levenswijze, cultuur, onderwijsomgeving. Maar vluchtelingen-kinderen die 6 à 7 jaar of ouder zijn hebben meer problemen om zich in te passen. Ze hebben specifieke begeleiding nodig.
In België bestaat nu de regel dat een school, bij het opvangen van minimum 6 anderstalige nieuwkomers die schoolplichtig zijn dus ouder dan 5 jaar, er lesuren gesubsidieerd worden. Specifiek gaat het om 11 lesuren per week. Dit is te weinig. De overheid heeft ondertussen wel beslist dat er ook voor de kleuters een compensatie zal voorzien worden.
Ik weet dat dit een serieuze kost is voor de overheid maar anderstalige nieuwkomers inpassen in een schoolomgeving -zonder kwaliteitsverlies in een klas- daarvoor heb je extra (zorg-)begeleiding nodig.
Ik hoop dat ik via dit artikel wat meer informatie heb kunnen verstrekken en wat inzichten heb kunnen meegeven hoe moeilijk het is voor een school om een 10 tal anderstalige nieuwkomers / vluchtelingen in te passen.
Dit toont ook nogmaals aan hoe veelzijdig een leerkracht dient te zijn in het uitoefenen van zijn/haar job.