Sommige levens wegen meer door dan andere
 

Sommige levens wegen meer door dan andere


Denken dat je F-16’s en drones kunt sturen naar Afghanistan, Irak en Syrië, waar niet alleen terroristen worden gebombardeerd, maar ook bruiloften, ziekenhuizen en scholen, en dat niemand zal terugslaan, is jezelf voor de gek houden.


‘IS-aanslag in Zuid-Beiroet, het bolwerk van de pro-Iraanse sjiitische Hezbollah. Hezbollah vecht in Syrië tegen IS.’ Zo ongeveer heeft de media in België bericht over de aanslag in Beiroet die eergisteren het leven heeft gekost aan meer dan veertig onschuldige Libanese burgers, onder wie kinderen, en tweehonderd anderen heeft verwond.

Veel mensen om mij heen waren er verontwaardigd over en zagen in de berichtgeving meteen een soort legitimering van de aanslag. Van een veroordeling was er geen sprake, van een internationale golf van solidariteit nog minder. Vandaag doen veel van mijn vrienden dan ook aan deze duiding: ‘Aanslag in de hoofdstad van Frankrijk, dat al in september 2014, voor de aanslagen op Charlie Hebdo, de oorlog verklaarde aan IS en met bombardementen is begonnen.’

Natuurlijk wordt dat hen niet in dank afgenomen, en nu zijn het anderen die verontwaardigd zijn en in deze houding een soort legitimering van de aanslagen zien. Hoe meer we verschillen, hoe meer we hetzelfde zijn, denk ik.

Toch is er een verschil. Geweld tegen onschuldigen is altijd een afschuwelijke misdaad, maar sommige levens wegen blijkbaar zwaarder door dan andere. Wat in Parijs gebeurde zal in superlatieven beschreven worden, terwijl de aanslag van Beiroet een beetje een ver-van-mijn-bed-show blijft. En bovendien, het zijn moslims onder elkaar, dus hoe erg kan het zijn?

Prima, maar we leven in een tijd waar alles globaliseert en dus ook de conflicten. De ver-van-mijn-bed-logica is een illusie die dodelijk kan worden. Denken dat je F-16’s en drones kunt sturen naar Afghanistan, Irak en Syrië, waar niet alleen terroristen worden gebombardeerd, maar ook bruiloften en dorpen, ziekenhuizen en scholen, en dat niemand zal terugslaan, is jezelf voor de gek houden.

Anderen die zichzelf voor de gek houden, zijn moslims die oprecht geloven dat de islam hier niets mee te maken heeft. Ik hoor het vaak zeggen: IS zijn geen moslims, dat is niet de islam. Dat het niet dé islam is, denk ik ook. Dé islam bestaat niet. Maar IS-aanhangers en -strijders zijn wél moslims. Hun acties zijn geïnspireerd door hun belevenis van de islam. Het heeft wel degelijk te maken met de islam, vooral met de wahabitische islam. Dat is de staatsreligie van Saudi-Arabië, de grootste bondgenoot van het Westen in de Arabische regio – na die andere oase van mensenrechten en verlichting, Israël.

In Europa is het wahabisme veel populairder dan in de Arabische wereld. Wahabitische geleerden zoals Assudais en Ibn Uthaymeen, en Ibn Baz, haatpredikers van de ergste soort, genieten hier veel respect onder de meeste moslims. Ibn Taymiyya nog meer, en Sayed Qutub ook. Durf je daar afstand van te nemen, beste vernieuwende imams en beste verlichte moslims? Durf je daar kritiek op te geven, beste antiterroristische predikanten in onze moskeeën?

Niet alleen het salafisme, maar ook de mainstreamtheologie in de islam is ambigu als het gaat over geweld tegen ongelovigen. Het begrip ‘kafir’, een pejoratieve naam voor ongelovigen, is problematisch en dehumaniserend, en in sommige milieus word het met de paplepel ingegoten. Niet de overheid kan dit verhinderen, niet de ongelovigen kunnen dit doen, het zijn de moslims zelf die deze ambiguïteit moeten laten varen. Dit betekent nu ook niet islamofobe racistische nepexperts à la Wim Van Rooy geloofwaardig worden, net zomin als de neppredikanten die de moslimreformist gaan uithangen.

Gevestigde en verlichte theologen bestaan al, bijvoorbeeld de Palestijnse predikant Adnan Ibrahim die in Oostenrijk woont. Of de Koeweiti predikant Tarik Alsouwaidan. Hem werd een visum naar België geweigerd omdat hij antizionist is. De salafistische moefti van Saudi-Arabië werd een week daarna door Belgische ministers met alle egards ontvangen. Zo ver van huis zijn we.


Blog DS, 14-11-2015 (Dyab Abou Jahjah)