Nederlandse staat stopt mensen onterecht in cel
 

“Nederlandse staat stopt mensen onterecht in cel om boete”


Mensen die hun boetes wel willen, maar niet kunnen betalen omdat ze simpelweg geen geld hebben, zijn ten onrechte door de Nederlandse overheid beroofd van hun vrijheid. Dat concludeert de Nationale Ombudsman van Nederland in zijn rapport over de zogeheten gijzelingen.


Ombudsman Reinier van Zutphen wijst er in het rapport ‘Gegijzeld door het systeem’ op dat het Openbaar Ministerie nog steeds vraagt om het gevangenzetten van mensen die boetes echt niet kunnen betalen. Het OM zoekt namelijk niet uit wat de reden is dat mensen bijvoorbeeld hun verkeersboete niet voldoen.


Financiële problemen

“Burgers die hun boete niet kunnen betalen, mogen niet worden gegijzeld. Mensen met financiële problemen, horen niet thuis in de gevangenis”, aldus Van Zutphen. “Het heeft niets opgeleverd”, zegt hij over de mensen die werden vastgezet, maar toch niet konden betalen. “Het leverde ook in hun gezinnen enorme problemen op. Daar zijn hele schrijnende voorbeelden van”.

De afgelopen jaren lijkt het systeem ontspoord. Bij het tot stand komen van de wet is ervan uitgegaan dat gijzelen alleen in het uiterste geval zou gebeuren. Maar vorig jaar vroeg het OM in 140.000 zaken om gijzeling en in 2013 zelfs 180.000 keer.


Grote gevolgen

Bovendien werden rechters overspoeld met zaken waarin belangrijke informatie over de financiële situatie van mensen ontbrak. Lange tijd was het zelfs zo dat mensen automatisch werden gegijzeld, omdat de boete niet was betaald, aldus de ombudsman. Na een gijzeling is de boete overigens niet voldaan, die blijft gewoon staan.

De ombudsman constateert ook dat de wetgeving de afgelopen tijd is aangepast om zo efficiënt mogelijk het geld binnen te krijgen. Die boetes hebben bovendien steeds grotere gevolgen. Er zijn meer controles, hogere boetes en bij niet-betalen wordt het bedrag liefst drie keer zo hoog. De ombudsman concludeert dat er inmiddels stappen in de goede richting gezet, maar ook dat dit pas het begin is.

De betrokken instanties zijn op de goede weg om bij gijzelingen om boetes de menselijke maat terug te brengen binnen het systeem. Dat laten de Nederlandse minister Ard van der Steur en staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) weten in een reactie.


DS, 12-11-2015