actualiteitsforums - Verkoop je armoede op TV

TVE, de Spaanse publieke omroep heeft een nieuwe reality show "Entre todos" (met z’n allen). Het programma roept kijkers op om blijk te geven van liefdadigheid, door slachtoffers van de economische crisis te helpen.
Een sip gezicht verschijnt op het scherm. Zittend in een huiskamer, identificeert iemand haar of zijn problemen en formuleert een specifieke behoefte. María en Román wonen al een jaar in een te kleine woonwagen. Wie kan hen helpen met een grotere? Een alleenstaande moeder vraagt een nieuwe rolstoel voor haar gehandicapte zoon. Raquel, een jonge vrouw die een amputatie van handen en voeten onderging, vraagt 146 000 euro: de prijs van vier prothesen.

Spaarvarkentje opofferen
Wanneer de verteller tijdens het verhaal hapert, helpt de bijzonder vlotte presentatrice Toñi Moreno met een korte vraag. Ze luistert aandachtig en pinkt een traantje weg. Een weemoedig synthesizer toontje zorgt voor extra spanning. Na de getuigenissen wendt Toñi zich kordaat tot het publiek en vraagt, op een toon alsof het om een tombola gaat:“Wat heb ik?”. Wanneer de eerste schenker belt, roept ze entousiast: “HET BELT!”.

Hoe meer geld de goede schenkers geven, des te luider klinkt het applaus in de studio. Bij kleine bedragen snikken de vragers, bij grote sommen laten ze hun tranen de vrije gang. Kijkers bellen om geld of diensten aan te bieden. En wanneer een meisje belt, dat aangespoord door haar moeder vertelt dat zij de inhoud van haar spaarvarkentje wil opofferen, wordt het toppunt van emotioneel opbod bereikt en breken de harten van het publiek in de studio. Toñi verliest bijna het noorden en het koppel in de huiskamer begint nog harder te huilen. En dan plaatst de presentatrice op het juiste moment een eigen slogan: “We hebben de solidariteit niet uitgevonden, het zit in onze Spaanse ADN!”. Opnieuw applaus.

Nodig een arme uit
In Entre todos wordt niemand boos. Alleen positieve emotie mag. De regisseur geeft wel het teken wanneer er gehuild of gelachen wordt. Er is geen plaats voor politieke getinte opmerkingen zoals bijvoorbeeld kritiek op de wet op medische bijstand, want die bestaat voor families met kinderen met een ernstige handicap. Oudere Spanjaarden die zich de periode van de dictatuur van Generaal Franco herinneren, merken op dat Entre todos de opvolger is van het oude programma “Ponga un pobre a su mesa” (nodig een arme uit aan tafel). “Het is terug naar af”: zeggen veel bejaarden.

Herkenbare situaties
Dagelijks, van maandag tot vrijdag, kleden tientallen slachtoffers van de crisis zich uit voor de camera’s van TVE1, want wanhopige mensen doen alles om uit een hachelijke situatie te geraken. Dat is de mening van veel televisiekritieken in de Spaanse kranten. Zij verwachten meer duidingsprogramma’s in plaats van een show waar emotioneel opbod centraal staat. Sommige opinieleiders verwijten de anti-politieke aard van het programma die de deelnemers doet vergeten dat ze rechten hebben. Voorstanders van de welvaartstaat protesteren via de sociale media en vinden dat promotie van privé liefdadigheid om sociale drama’s op te lossen geen oplossing is. Volgens hen is het de verantwoordelijkheid van de overheid om in te grijpen.
De meeste kijkers feliciteren de zender voor de ellendige situaties die goed aflopen.

Het programma is een grimmige herinnering aan de Spaanse economische en sociale realiteit. Voor miljoenen mensen blijft het bergaf gaan. 26 procent van de actieve bevolking is werkloos en volgens de hulporganisatie Cáritas leven 3 miljoen Spanjaarden met minder dan 307 euro per maand. Voor veel kijkers zijn de situaties in het programma van Toñi Moreno heel herkenbaar.

Solidariteit
Er bestaat in Spanje een groeiend netwerk van populaire solidariteit. Daar waar de sociale diensten terrein verliezen, zoeken burgers naar creatieve oplossingen om uit moeilijke situaties te geraken. Het resultaat is dat veel Spanjaarden bewust worden dat deze economische crisis geen toevalligheid is of met het noodlot te maken heeft, maar het resultaat van onrecht is. In tal van Spaanse steden zijn er burgers die zich actief inzetten om bijvoorbeeld gedwongen huisuitzettingen te verhinderen. De Spaanse overheid maakt zich zorgen over de risico’s van groeiende sociale onrust. Daarom liggen een nieuwe reeks strafwetten klaar, die burgerprotest aan banden moet leggen.

Voedselbedelingen
In achtergestelde wijken zijn het caritatieve organisaties die voedselbedelingen organiseren. Daar waar de conservatieve Partido Popular aan de macht is, wordt voorrang geven aan katholieke organistaties. In de meeste gevallen is de inzet van geestelijken indrukwekkend, maar soms krijgt liefdadigheid een lelijk trekje.

Het sociaal restaurant van Padre Angel in de buurt Vallecas in Madrid, wordt gesteund door de voedselbank van Madrid en privé geldschieters. In de eetruimte hangen grote portretten van de weldoeners, waarvan sommigen plaatselijke politici zijn. Op die manier weet je wie te bedanken voor je bord soep. In het stemhokje krijg je ooit wel eens de kans om iets terug te geven aan je politieke meester. In dezelfde buurt is er een ander sociaal restaurant, dat van het buurtcomité. Hier worden de plaatselijke politici op afstand gehouden, dus geen steun van de voedselbank. Wie eten komt halen geeft 1 euro. Op die manier hoeft de hongerige niet te bedelen want zij of hij koopt een voedselpakket. Leden van het buurtcomité vinden het programma van Toñi Moreno even beschamend voor de Spaanse samenleving als de lange rij mensen die staat aan te schuiven voor een voedselpakket.

Onbegrip
De kloof tussen de bevolking en haar politieke leiders groeit, net zoals de verschillen tussen arm en rijk. Zo waren er de ouders uit Madrid die in het begin van het schooljaar op straat een plooitafel neerzetten om gebruikte schoolboeken en ander schoolmaterieel door te geven aan andere ouders. Een plaatselijk gemeenteraadslid van de Partido Popular hoorde van het initiatief en stuurde er prompt de politie op af, die een einde maakte aan het verdachte handeltje. De solidariteit heeft amper een half uurtje kunnen bestaan.

Toen men de man vroeg waarom hij zich zo druk maakte, antwoordde hij dat hij het nut niet inzag van het initiatief.
Veel mensen rekenen niet langer op hulp van de overheid. Voor hen blijft er dus alleen nog solidariteit en liefdadigheid over, ook al moet men daarvoor via een tv studio passeren.

mening:
Hoe de miserie van mensen blijkbaar ook kijkcijfers kan vertegenwoordigen.
Natuurlijk, zo zijn er hiermee alvast enkele mensen (voorlopig) geholpen niettegenstaande een overheid die duidelijk tekort schiet.